Wednesday, July 8, 2015

बिम्ब नेपाली साप्ताहिक, मिति २०७२ साल असार २२ गते मंगलवार

;~rf/dfWodn] lgZkIf eO{ hgtfnfO{ ;sf/fTds pTk|]/0ff lbg] vfnsf] tYok"0f{ ;"rgf / hfgsf/L lbg] vfnsf ;fdu|L ;Dk|]if0f ug'{ kb{5 .
g]kfn ;/sf/
;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno
;"rgf ljefu
d'Vo ;dfrf/
8fS6/ jGg] g/]zsf] of]hgf
s] ub}{5g lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ laBfyL{x?
lbkfon l;nu9L gu/kflnsf–!@ l;/vf]nLsf g/]z ;fpFb 8f]6Lsf] k'/fgf] / gfd rn]sf] ;fd'bflos laBfno l;tf/fd pRr dflajf6 @)&! ;fnsf] k|j]lzsf k/LIffdf ;xeflu eP . k/LIffsf] glthf gcfpFbf;Dd pgsf] dgdf 8/ nflu/x\of] . pgnfO{ Tof] 8/ cg'QL0f{ x'G5' eg]/ nfu]sf] xf]O{g . cfkm' lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ x'G5' ls x'Fb}g eGg] lyof] . glthfdf pgn] ;f]r] h:t} eof], pgL lalzi7 >]0fLd} pQL0f{ eP .
sIff * ;Ddsf] k9fO{ ufpFs} sflnsf lgdfladf u/]sf g/]z l;tf/fd pRr dfladf sIff ( df egf{ eP . k9fO{df lgs} kl/>dL / cg'zfl;t g/]znfO klxnf] jif{ laBfnosf] xf]:6ndf lkm ltg{ uf¥of] eof] sf/0f pgsf] kl/jf/sf] cfly{s cj:yf sdhf]/ 5 . sfg klg sd} ;'Gg] g/]zsf a'jf dx]Gb| jxfb'/ ;fpFb :yfgLo >f]tjf6 ;]jf ;'lawf kfpg] u/L :yfgLo Ps laBfnodf kl/r/sf] sfd   u5{g .
k9fO{df /fd|f] / cg'zfl;t laBfyL{ ePsf sf/0f l;tf/fd pRr dfladf sIff !) sf] ;Dk"0f{ z'Ns pgsf nflu lgz'Ns ul/of] . laBfnon] u/]sf] ;xof]u pgn] v]/ hfg lbPgg\ . cfkm\gf];+u} laBfnosf] klg gfd prfn] pgn] .
@)&! ;fnsf] k/LIffdf 8f]6Ljf6 lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ ePsf kfFr laBfyL{x?df ;fd'bflos laBfnojf6 ;f] >]0fLdf pQL0f{ x'g] g/]z dfq} x'g . pgn] *@ k|lt;t c+s NofPsf 5g . pgsf] of]hgf lrlsT;f la1fglt/ /x]sf] 5 . pgL eG5g …d}n] 8fS6/ eP eg] b'u{dsf d h:t} u/Ljx?sf] pkrf/df ;xof]u k'¥ofpg] ;f]r]sf] 5' .Ú kl/jf/sf] cfly{s cj:yf sdhf]/ ePsf]df pgnfO{ cln ;+sf t nfu]sf] 5 t/ lxDdt xf/]sf 5}gg\ pgn] . …d ldlxg]t u/]/ k"0f{ 5fqa[lQsf] sf]6fdf gfd lgsfNg ;S5' eGg] laZjf; 5Ú g/]z eG5g …kl/jf/sf] cfly{s cj:yfn] t k9\g ;Sg] s'/} ePg .Ú
g/]z k9fO{df lgs} ldlxg]tL / cg'zfl;t laBfyL{ ePsf] jtfpF5g l;tf/fd pRr dflasf lzIfs O{Gb| ;fpFb . pgL eG5g …k9fO{df /fd|f] / cg'zfl;t ePs} sf/0f xfdLn] pgnfO{ sIff !) df lgz'Ns u/]sf xf}+ .Ú g/]z slxn]sfFxL la/fdL x'g] ePsf sf/0f pgn] rfx]hlt /fd|f] glthf gcfPsf] lzIfs ;fpFbsf] egfO{ 5 . g/]zn] ;f]r]sf] h:tf] 8fS6/ jGg ;sf]; eGg] sfdgf u5{g laBfnosf lzIfsx? .
o:t} lhNnfjf6} ;j} eGbf a9L c+s Nofpg] csf{ laBfyL{ gj/fh lai6 klg 8fS6/ jGg] ;kgf jf]s]/ /fhwfgL l5/]sf  5g . l;nu9Lsf] k|ltli7t gLlh laBfno df]lg{Ë nfO{6 jf]l8{Ë :s'njf6 *^=#& k|lt;t c+s NofO{ lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ ePsf lai6n] 6]lnkmf]g dfkm{t laDa ;fKtflxs;+u s'/f ub}{ eg] …O{G6/df hLjla1fg k9]/ kl5 PdlalaP; ug]{ of]hgf jgfPsf] 5', v} kl5 s] x'G5 .Ú
;fg} b]lv gLlh laBfnodf k9]sf ePklg gj/fhsf] kfl/jfl/s cfly{s cj:yf klg /fd|f] gePsf] :yfgLojf;Lx? jtfpF5g . :yfgLo lxSdt lai6sf cg';f/ gj/fhsf] a'jf klg ;fwf/0f n]vk9 ug{ hfGg] dfq} x'g . pgn] b'w j]r]/ 5f]/fnfO{ gLlh laBfnodf k9fPsf x'g . gj/fh ;fg}b]lv ldlxg]tL / cg'zfl;t jfns ePsf] lxSdtsf] egfO{ 5 .
gj/fhn] cWoog u/]sf] laBfno df]lg{Ë nfO{6sf lk|lG;kn df]xg jd gj/fh lgs} kl/>dL / cg'zfl;t laBfyL{ ePsf] jtfpF5g . pgL gj/fhn] lhNnfd} ;j}eGbf j9L c+s NofPsf]df v'zL ;d]t JoQm ub{5g . pgL eG5g …sf7df08f}+sf] gfzf sn]hn]  gj/fhnfO{ lgz'Ns k9fO{ lbg] eg]sf] 5 .Ú
8f]6Ls} k|ltli7t gLlh laBfno ;'–h+u af]l8{Ë :s'n /fhk'/jf6 lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ ePsf tLg laBfyL{x? klg cfO{P;;L k9\g] tof/Ldf  /x]sf 5g . lbkfon l;nu9L gu/kflnsf–!! ltvfsf ;fy{s v8\sf, lbl;gkf–!) sf /f]xLt dfemL / csf{ laBfyL{ lw/]g hf]zL ;'–h+ujf6 lalzi7 >]0fLdf pQL0f{ ePsf laBfyL{ x'g . 8f]6L lhNnfjf6 ;t k|lt;t glthf Nofpg ;kmn ePsf] Ps dfq laBfno klg ;'–h+u dfq} xf] .
;DkfbsLo
wDsL xf]O{g ;dfwfg vf]hf}+
lajfb} lajfbsfaLr ;+lawfgsf] d:of}bf hf/L ePkl5 b]zdf yk lajfb ;[hgf ePsf] 5 . lajfb;+u} /fi6« 6'qmfpg] / gfsfjGbL ug]{;Ddsf wDsLx? ;d]t cfpg yfn]sf 5g . ;b\efjgf kf6L{sf dxf;lrj /fhLj emfnufot If]qLotfjfbL kf6L{sf g]tfx¿        ef/tsf] af;f]k§Ldf ToxfFsf ljleGg kf6L{sf g]tfx¿ e]nf u/]/, …nf} g, logLx¿nfO{ 7]ufg nufOlbg'xf];Ú eGb} bafa lbO/x]sf lyP . ef/tLo /fhb"t / ef/tsf g]tfx¿sf] ;fd'Gg] lanf}gf  ul//xg] oL g]tfn] g]kfn /fi6«nfO{ eg] ;w}F wDSofO/x]sf x'G5g\ . ef/tLo /fhb"t;Fu e]6]/ kms]{kl5 ;b\efjgf kf6L{sf /fh]G› dxtf]n] …gfsfaGbL nufOlbG5f}FÚ eg]/ /fi6«nfO{ wDSofP . t/fO{sf If]qLotfjfbL kf6L{sf g]tfx¿n] s] ;f]r]sf 5g\ eg] lbNnLn] Ps gh/ cfFvf tl/lbof] eg] oL rf/ bnsf g]tfx¿ 5'N5'nL d'T5g\ . t/fO{sf If]qLotfjfbL g]tfx¿n] o:tf] ;f]Rg] sf/0f 5 .
@))& ;fndf qmflGt cl3 al9/x]sf] lyof] . lbNnLn] …/f]sÚ eGgf;fy tTsfn /f]lsof] . qmflGtkl5 /fhf lqe'jgsf] ;lrjfno ef/tLo k|ltlglws} lgb]{zdf rNYof] . qmflGtsf sdfG8/ dft[sfk|;fb sf]O/fnf k|wfgdGqL ePkl5 g]kfnsf] rLg;Fu hf]l8Psf] ;LdfIf]qsf !* gfsfdf ef/tsf] ;}lgs r]skf]:6 :yfoL lx;fan] /fVg nufP . sf7df8f}+df 5'§} ;}lgs s]G› /fVglbP . sf7df8f}+df /x]sf] ef/tLo ;}lgs s]G›n] g]kfnL ;]gfsf] c:q–z:q e08f/ lg/LIf0f uYof]{ . g]kfnL ;]gfnfO{ olt c:q–z:q eP k'U5 eg]/ cx|g–v6g uYof]{ . of] ;a} dft[sfk|;fb sf]O/fnfsf] rfxgf d'tfljs eof] . @)!& ;fn d+l;/ d;fGtsf lbg k~hfjsf] lx;f/df a[xt\ cfd;ef lyof] . cfd;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ ef/tsf tTsfnLg k|wfgdGqL hjfx/nfn g]x¿n] eg], …g]kfnsf] zf;gdf tTsfn 7"nf] kl/jt{g x'Fb}5 . Tof] kl/jt{gnfO{ cfZro{sf] ¿kdf glng'xf]nf . of] kl/jt{g ef/tsf] clxtdf x'g]5}g .Ú ef]lnkN6 cyf{t\ !% l8;]Da/sf] 6fOD; ckm OlG8ofdf of] k|sflzt 5 . !% l8;]Da/sf] 6fOD; ckm OlG8of kl9;s]kl5 @)!& k'; ! ut]sf] sbd /fhf dx]G› PSn}n] cfF6]sf] xf]Og/x]5 eg]/ 6'+uf]df k'luG5 . s]xL leqL ;fF7ufF7 ePs} sf/0fn] g]kfnsf] klZrdf]Q/ sfnfkfgLdf ef/tLo ;]gf /fVg / sfnfkfgLb]lv lnlDkofw'/f;Dd sAhf hdfO/fVg leqL cg'dlt lbPsf] cg'dfg ug{ sl7g kb}{g .
t/fO{sf s]xL If]qLotfjfbL kf6L{sf g]tfx¿n] ef/tnfO{ psf:b} g]kfn /fi6«nfO{ h;/L wDSofO/x]5g\ Tof] csf/0f xf]Og . ef/tsf] Pp6f km'Rr] g]tfn] t/]/ x]l/lbof] dfq eg] klg sf+u|];, Pdfn], dfcf]jfbL g]tfx¿sf] ;ftf]k'Tnf] p8\5 . @)^# ;fndf Tot}af6 Ps Ozf/f x'gf;fy g]kfnsf] gful/stf P]g /5fg agfOlbP . kxf8df !%÷!^ j6f k|b]z agfpg', t/ t/fO{nfO{ Pp6} k|b]z agfpg' eGg] cfzo k|s6 x'gf;fy oL g]tf t'?Gt tof/ eO;s]sf lyP . o'Pgl8kLsf] jflif{s dfgjk|ltj]bgsf dfgj ljsf; ;"rsf+s / cg]sf}F ;j]{If0fn] t/fO{sf kmjf{8{ Ans, sfo:y, e"ldxf/, /fhk"t / afx'g tyf df/jf8Lsf] hLjg:t/  w]/} dfly b]vfpF5 . tYo h];'s} ePklg logLx¿nfO{ cf/If0f lbg' eGg] nfOg cfPsfn], sltko lakGg kxf8]x¿nfO{ jl~rt u/]/ / dflns l/emfpgsf nflu cGofok"0f{ tj/n] cf/If0f ljt/0f ul/of] .
;w}+e/L wDsfpg] dfq} ug]{ xf] eg] ;dfwfg slxn] cfpF5  t < lglZrt ?kdf kmfi6 6«ofsjf6 ;+lawfg cfpg] s'/f unt xf] t/ To;sf] lasNk cyf{t ;dfwfg s] xf] t < ef/tnfO{ cfvfF tg{ nufP/ ;d:of ;dfwfg x'G5 < g t csf]{ :ki6 vfsf cuf8L Nofpg ;Sg], g hgtfjf6 cg'df]lbt x'g ;Sg], g c?sf] eg]sf] s'/f dfGg] clg ;w}+ e/L ;+lawfg hnfO{ lbG5f}+ b]z 6'qmfO{lbG5f}+, gfsfjGbL ul/lbG5f}+ eg]/ wDsL lbg] < Tof] klg cfkm\g} jna'tfdf xf]O{g ef/tsf] k'R5/ jg]/ . cj wDsL xf]O{g ;dfwfg vf]hf}+ g .
yk ;dfrf/
laxfgsf] sfo{qmd a]n'sf eof]
cfof]hsx?sf nflu gf}nf] l;sfO{
…lhNnfl:yt ;/sf/L tyf u}/ ;/sf/L sfof{nox?n] cfof]hgf u/]sf a}7s÷uf]i7Lx? ;dod} ;'? x'g' kg]{ cGoyf /fhgLlts bnsf k|ltlglwx? sfo{qmd 5f]8]/ hfg] .Ú
dfyLsf] lg0f{o 8f]6Lsf ;j} /fhgLlts bnx?sf] xf] . s/Lj Ps dlxgf cuf8L bnx?sf] ;+o'Qm a}7sn] 8f]6Lsf] lasf; / ;'zf;gsf nflu bnx?aLr sfo{ut Pstf u/]/ hfg] lg0f{o ug]{ qmddf tf]lsPsf] ;doeGbf l9nf] u/L ;~rfng x'g] sfo{qmddf cfkm'x? ga:g] lg0f{o u/]sf lyP . tf]lsPsf] ;doeGbf b'O{÷b'O{ 306f;Dd l9nf] u/L sfo{qmd ;'? x'g] kl/kf6Ln] ;do v]/ hfg nfu]sf] eGb} bnx?n] pQm lg0f{o u/]sf lyP . bnx?sf] pQm lg0f{okl5 s]xL ;'wf/ ;d]t ePsf] 5 t/ gfg} b]lv nfu]sf] jfgL eg] 5'6\g ;s]sf] 5}g .
zlgjf/ 8]k|f]S; g]kfn gfds u}/;/sf/L ;+:yfsf] cfof]hgf / o';PcfO{l8sf] ;xof]udf Aoj;flostf ;fIf/tf sfo{qmd nfu' ug{sf nfuL cfof]hgf ul/Psf] sfo{qmd laxfg cf7 ah]sf nfuL va/ ul/Psf] ePklg a]n'sf % ah] dfq sfo{qmd ;'? eof] .
sf/0f laxfg cf7 ah]sf nfuL sfo{qmdsf] kqfrf/ u/]sf] ePklg lgwf{l/t ;dodf sfo{qmd ;'? gePkl5 bnx? sfo{qmd :ynaf6 aflx/ lgl:sPsf lyP . 8f]6L lhNnfdf lqmoflzn /fhgLlts bnn] lgwf{l/t ;do eGbf l9nf ePsf sfo{qmddf ;xeflu gx'g] lg0f{o u/]sf lyP . ;f]xL lg0f{o cg';f/ bnx? pQm sfo{qmddf nfuL *M !& ldg]6 ;Dd s'bf{ klg sfo{qmd ;'? gx'Fbf bnsf g]tfx? ;xeflu gx'g] eGb} aflx/ lgl:sP .
/fhgLlts bnsf g]tf tyf cGo sfof{nosf ;xeflu lgwf{l/t ;dod} pkl:yt ePsf] eP klg k|d'v cltlynfO{ s'/]/ sfo{qmd l9nf ePsf] ;|f]tn] hfgsf/L lbPsf] 5 . bnx? aflx/ lg:sLP klg cfof]hgf sfo{qmd ;'? u/]sf lyP . lgwf{l/t ;'? geP ;xeflu gx'g] hfgsf/L u/fPsf bnx?n] bnx?nfO{ a]jf:tf ub}{ ;'? ePsf] sfo{qmdsf af/]df k|d'v lhNnf clwsf/L dgf]x/ k|zfb vgfnnfO{ hfgsf/L u/fPsf lyP .  bnx?nfO{ aflx/ /fv]/ u/]sf] sfo{qmd pko'Qm gx'g] eGb} sfo{qmd /f]Sg k|lhcn] cfof]hsnfO{ lgb]{zg lbPsf lyP .
;a} kf6L{sf g]tfx? lgwf{l/t ;dodf k'Ug] u/]sf] jf geP k|ltlglw k7fpg] u/]sf] g]kfnL sf+u|]; 8f]6Lsf sfo{axfs ;efklt /fdk|zfb pkfWofon] atfP . pkfWofon] eg] æd}n] ;s] lgwf{l/t ;dodf pkl:yt x'g] u/]sf] 5' xf]O{g eg] k|ltlglw k7fpg] u/]sf] 5' . d]/f] kf6L{sf sf/0fn] s'g} klg sfo{qmd l9nf gxf]; eGg]df d ;r]t 5' .Æ
s'g} Ps AolQm / sfo{qmdsf nfuL cGo ;xeflunfO{ s'/fpg] sfd l7s gePsf] sfo{qmddf ;xeflu x'g k'u]sf Pdfcf]jfbL 8f]6Lsf lhNnf ;lra lzal;+ cf]nLn] atfP . pgn] eg] æpxfFx?n] k|d'v clylt cfpg' ePsf] 5}g eGb} s'/fO{ /fVg' ePsf] lyof] ;do s'b}{ hfFbf l9nf] eof] s'g} Ps sfof{nosf nfuL c? ;xeflusf] ;do v]/ kmfNg' /fd|f] xf]O{g, ;xeflu x'g] sfof{non] csf]{ k|ltlglw jf gcfpg] s'/f hfgsf/L lbg'    k5{ . Æ
o'P;PcfO{8Lsf] ;xof]udf Aofj;flos ;f/Iftf sfo{qmd ;'? x'g] ePsf] 5 . pQm sfo{qmd lhNnfsf bz ufla;df nfu' x'g] ePsf] 5 . lhNnfsf af/kf6f, d'8e/f, lthfnL, skNn]sL,  ;fgfufpF, u}/fufpF, dfGgfsfk8L, sflnsf:yfg,dxfb]a:yfg / a5}{g ufla;df nfu' x'g] ePsf] 5 .
laxfg bnx? ;xefuL gePsf] sfo{qmddf lhNnf lasf; ;ldlt / lhNnf lzIff sfof{nosf] pkl:ylt /x]sf] eP klg a]n'sf bnx? ;xeflu sfo{qmddf ;xeflutf lyPg . bnx? ;xeflu sfo{qmddf lhNnf k|zf;g sfof{nosf] pkl:ylt /x]sf] lyof] .

dfgl;s /f]u 8]:s /fVg ;'emfa
dfgl;s /f]u ;DalGw ;d:ofsf af/]df k/fdz{ tyf pkrf/ ug'{ lhNnf c:ktfn 8f]6Ldf 5'§} 8]:ssf] :yfkgf x'g kg]{ Ps sfo{qmdsf ;xeflun] atfPsf 5g .
;dfg kx'Fr lasf; s]Gb| l;8 g]kfnn] ;f]djf/ cfof]hgf u/]sf] ;/f]sf/jfnx?;+usf] ;dGjo a}7sdf ;/f]sf/–jfnfx?n] pQm s'/f atfPsf  x'g .
l;8 g]kfnn] o'gfO{6]8 ld;g 6' g]kfnsf] ;fem]bf/Ldf 8f]6L lhNnfsf # ufla;df ;~rfng u/]sf] dfgl;s :jf:Yo sfo{qmdnfO{ lhNnfe/L la:tf/ ug'{ kg]{ ;d]t ;/f]sf/jfnfx?n] ;'emfPsf 5g .
sfo{qmddf ;xeflux?sf] lh1f;fsf] pQ/ lbFb} ;+:yfsf cWoIf z]/axfb'/ dNnn] 8f]6L lhNnfdf dfgl;s /f]uLx?sf] ;+Vof w]/} /x]sf] atfpFb} ;|f]tsf] sdLsf sf/0f cfkm'x? s]xL ufla;df dfq} l;ldt /xg' k/]sf] wf/0ff /fv] .
dNnn] sfo{If]qsf :jf:Yo rf}sLsf O{~rfh{x?nfO{ dfgl;s :jf:Yo ;DalGw k|lzIf0f lbPsf] / cf}ifwL pkrf/sf nfuL dfgl;s /f]uLx?nfO{ ;+:yfn] pknAw u/fpg] u/]sf] hfgsf/L lbP . sfo{qmddf ;xeflux?n] ;a} :jf:Yo ;+:yfsf O{~rfh{x?nfO{ dfgl;s /f]u ;DaGwL k|lzIf0f lbg' kg]{ / :jf:Yo ;+:yfdf cf}ifwLsf] Aoa:yf ul/g' kg]{ ;'emfa lbPsf lyP . a}7sdf ;/f]sf/jfnf lgsfolar kl/of]hgfdf bf]xf]/f]kg x'g glbg ;d]t 5nkmn ePsf] lyof] .
l;8 g]kfnn] ;~rfng u/]sf kl/of]hgfx?sf af/]df ;+:yfsf sfo{qmd ;+of]hs l8naxfb'/ lasn] ;xeflux? nfO{ hfgsf/L u/fPsf lyP . sfo{qmddf l;8n] dfglzs :jf:Yosf cnfjf, dft[lzz' :jf:Yo tyf kf]if0f, pQd cfxf/, jfn;+/If0f, ;fd'bflos :jf:Yo, ;fdflhs hjfkmb]xLtf h:tf If]qdf sfd ul//x]sf] ;+of]hs lasn] hfgsf/L lbP . sfo{qmd df 8f]6L lhNnfdf sfo{/t u}/ ;/sf/L ;F:yf / kqsf/x?sf] pkl:ytL /x]sf] lyof] .

$^ ufla;df ;fj{hlgs ;'g'jfO{
n laB'Tdf /}sf÷c5fd
     c;f/ @!
c5fd lhNnfsf $^ uflj;x?df klxnf] k6s ;fa{hlgs ;'g'jfO{ sfo{qmd ;DkGg ePsf] 5 .
lhNnfsf ^@ uflj; / b'O{ gu/–kflnsfdWo] $^ uflj;df :yfgLo ;/sf/sf] hjfkmb]xLtf clea[l4 kl/of]hgfsf] ;xhLs/0fdf o; cfly{s aif{df ;fj{hlgs ;'g'jfO{ sfo{qmd ;DkGg ePsf] xf] . o; c3Lsf aif{df c5fd lhNnfsf s]xL ufla;df l;ldt ePklg o; aif{ eg] gful/sx?n] cfkm\gf lh1f;f, u'gf;f / ;d:of ;dfwfgsf] af/]df ufpF:t/df ;fj{hlgs ;'g'jfO{ sfo{qmddf ;xh} ?kdf cfkm\gf ;d:ofx? bzf{Psf 5g\ .
c5fd lhNnfsf] lagfos uflj;sf led g]kfnLn] cfkm\g} ufpFdf ;DkGg ;fj{hlgs ;'g'jfO{ sfo{qmddf ;/sf/L lgsfosf] sfd sf/afxLsf] af/]df v'n]/} s'/f /fVg kfPsf] atfP . pgsf cg';f/ o; c3Lsf aif{df ;/sf/L sfof{non] k|bfg ug]{ laleGg ;]jf ;'lawfdf h] h:tf] sdhf]/L ePklg sf]xL s;};+u eGg gkfPklg gful/sx?sf ;d:of u'D;Lg] u/]sf lyP . s'O{sf uflj;sf ;lrj  lzj/fh 9'Ëfgfn] ;fj{hlgL ;'g'jfO{ sfo{qmdn] cfkm"x?nfO{ sfd ug{ ;xof]u k'u]sf] atfP . pgn] cfkm' / cfkm\gf] sfof{noaf6 k|bfg ul/Psf ;j} ;]jf ;'lawfx? Psbd} /fd|f] lbPsf] cfkm'nfO{ dx;'z ePklg sfd ubf{ w]/} sdL sdhf]/L ePsf] b]v]sf] atfP .
:yfgLo ;/sf/sf] hjfkmb]xLtf clea[l4 kl/of]hgf c5fdsf lkmN8 z'zf;g clws[t lgd{n cwLsf/Ln] cfkm'x?n] o; aif{ ;fj{hlgs ;'g'jfO{ sfo{qmd gful/s / ;/sf/L sfof{non] ;'? u/]/ lg/Gt/tf lbg ;s'g eGg] p2]Zon] dfq $^ uflj;df ;~rfng u/]sf] atfP . pgn] lhNnfdf ;fj{hlgs ;'g'jfO{ gu/]sf sf/0fn] klg /fHoaf6 k|bfg ul/g] clwsf+z ;]jf ;'lawfdf  nfk/afxL ePsf] / gful/sx? klg /fHoaf6 kfpg] ;]jf ;'lawfaf/] cgla1 /x]sf] x'Fbf o; sfo{qmdn] 7'nf] pknAwL xfl;n u/sf] eGb} v'zL JoQm u/] .
:yfgLo lgsfon] cgLafo{ ;fj{hlgs ;'g'jfO{ ug'{kg]{ ePsfn] o; aif{ ;+:yfsf] ;xof]udf ul/Pklg ca cfpbf lbgx?df uflj;n] kfpg] cg'bfgjf6 /sd lalgof]hg u/]/ ePklg o;nfO{ lg/Gt/tf lbg] lhNnf lasf; ;ldlt c5fdsf ;fdflhs lasf; clws[t v8s lai6sf] egfO{ 5 . o; aif{ :yfgLo ;/sf/sf] hjfkmb]xLtf clea[l4 kl/of]hgfsf] ;xsfo{df ufpF lasf; ;ldltsf] cfof]hgf / ;fd'bflos PkmPd /]l8of]sf] ;xhLs/0fdf c5fd lhNnfsf $^ uflj;df ;fj{hlgs ;'g'jfO{ ;DkGg xf] .
ejg k'gM lgdf{0fsf] dfu
n ddtf e§÷88]Nw'/f
cfiff9 @!
88]Nw'/fsf] sf]6]nL uflj;df ;f]djf/ uflj;:t/Lo zflGt k|j4{g tyf d]nldnfk ;DjlGw cGt/lqmof sfo{qmd ul/Psf] 5 .
:yfgLo zflGt ;ldltsf] sfof{no 88]Nw'/fsf] uflj;:t/Lo zflGt k|j4{g tyf d]nldnfk cleofg cGtu{t !^ cfF} uflj;sf] ?kdf sf]6]nLdf cGt/lqmof ul/Psf] xf] . cGt/lqmofdf åGåsfndf lk8fdf k/]sfx?nfO{ zflGt, /fxt, Ifltk"lt{, k'gM :yfkgf, k'gM lgdf{0fsf laifodf 5nkmn ul/Psf] lyof] . cGt–/lqmofdf ;xeflux?n] åGåsfndf sf]6]nL uflj;df Iflt k'¥ofO{sf] uflj; ejg k'gM lgdf{0f x'g g;s]sf] eGb} k'gM lgdf0f{sf nflu clkn u/]sf 5g . :yfgLo zflGt ;ldlt 88]Nw'/f ;+of]hs nfn P]/Lsf] ;efkltTjdf ;+~rfng ePsf] sfo{qmdsf k|d"v clytL k|d"v lhNNff clwsf/L k|]d k|zfb n'O{6]n /xg' ePsf] lyof] . o:t} cGtlqmof sfof{qmddf :yflgo zflGt ;ldtLsf k"j{ ;+of]hs u0f]z e6\\6, k|x/L ;xfos lg/LIfs of]u]Gb| yfkf, :yflgo zflGt ;ldtL sf]6]nL uflj; ;+of]hs v8s a'9fP/, uflj; ;lrj u0f]; e6\6, ljleGg /fhg}lts bnsf k|d"v tyf k|ltlgwL nfufot :yflgox?sf] pNn]Vo ;xeflutf /x]sf] :yflgo zflGt ;ldtLsf] sfof{no 88]Nw'/fsf ;+of]hs nfn P]/Ln] atfPsf 5g .
cg'dlt lagfsf laBfno aGb ul/b}
s}nfnL lhNnfdf cg'dlt lagf ;~rflnt ljBfnox? aGb ug]{ sfo{ ;'? ePsf] 5 .
k|zf;gsf] ;xof]udf cg'dlt lagf ;~rfng /x]sf laBfnox? lhNnfdf aGb ug]{ sfo{ ;f]djf/af6 ;'? ePsf] xf] . ut z'qmaf/ wgu9Ldf a;]sf] ljBfyL{ ;+u7g, KofA;g, Pg KofA;g ;lxt ;/f]sf/jfnfsf] ;+o'Qm a}7sn] k|zf;gsf] ;xof]udf cg'dlt ljgf ;~rflnt ljBfno aGb ug{] lg0f{o cg';f/ lhNnfdf cj}w ?kdf ;~rflnt laBfno aGbsf nflu k|lqmof ;'? ePsf] lhNnf lzIff clwsf/L u0f]zaxfb'/ l;+xn] hfgsf/L lbP .
;f]djf/ klxnf] lbg wgu9Lsf] cbfnt /f]8l:yt lqk'/f ;'Gb/L d06]:j/L :s'ndf tfnf nufOPsf] 5 . x]d s0f{ /fjnn] ;~rfng u/]sf] pQm laBfno cg'ldt lagf sIff # ;Dd ;~rfngdf cfPsf] eGb} laBfyL{ ;+u7g / k|x/Lsf] ;xeflutf tfnfaGbL ul/Psf] lhNnf lzIff sfof{no s}nfnLn] hgfPsf] 5 . o;cl3 cg'udgsf qmddf lhNnfdf *@ j6f gLlh ljBfno cg'dlt ljgf ;~rfng eO{/x]sf] kfOPsf] lyof] . oBkL o; cl3 lhNnf lzIffn] k6s k6s cj}w laBfno aGb ug{ lgb]{zg u/] klg c6]/ ul/ ;~rfnsx?n] laBfno ;~rfng ul//x]sf 5g .
lglw eG5g M klxn] l;df+sg
g]kfnL sf+u|];sf k|efjzfnL g]tf Pj+ ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft Joj:yf dGqL ladn]G› lglwn] k|b]zsf] gfdf+sg / l;df+sg gu/L gofF ;+lawfg hf/L ug{ gx'g] jtfPsf 5g .
;f]djf/ ;+lawfg;efdf af]Nb} lglwn] ;jf]{Rr cbfntsf] cGtl/d cfb]zn] ;+ljwfg;efsf] If]qflwsf/ xgg\ u/]sf] g7fGg d'Vo bnx?nfO{ cfu|x ub}{ eg] …;jf]{Rrn] ;efsf] If]qflwsf/ xgg\ xf]Og, k'li6 u/]sf] 5 . …;Ldf+sg gfdf+sg 6'+Uofpg clxn] klg sl7g 5}g .Ú
cGtl/d ;+ljwfgsf] k|fjwfg adf]lhd g} gful/stfsf] k|df0fkq ;DaGwL k|Zg 6'+Uofpg] ;xdlt ePklg d:of}bf kl9;Sbf sltv]/ km]/abn eO;s]5, kQf] gkfP/ cfkm}+ crlDdt ePsf] eGb} lglwn] …of] k|fjwfgn] /fi6«klt, pk/fi6«klt h:tf ;+j}wflgs kbdf hfg gful/sx?sf] Pp6f 7"nf] lx:;fnfO{ /f]S5, u}/cfjf;Lo g]kfnLnfO{ gful/stf lbg ;Sg] k|fjwfgn] cfˆg} gful/snfO{ eg] k|df0fkq lbg 5]Sg] b]lvG5 . pgn] eg] ÚoxL cj:yfdf gful/stf k|fjwfg :jLsfo{ x'g} ;Sb}g, ›"t ultdf ;+ljwfg Nofpg' /fd|f], t/ xtf/ ug]{ gfddf cw'/f] ;+ljwfg gNofpmF .Ú
dxfsfnLdf t6jGwsf] sfd /f]lsof]
dxfsfnL gbLdf kfgLsf] ;tx a9];+u} t6jGw lgdf{0fsf] sfd aGb ePsf] 5 . clxn] j9L hf]vLd /x]sf] If]qdf Uofleg hfnL eg]{ afx]s kSsL t6jGwsf] sfd k"0f{ ?kdf aGb ePsf] dxfsfnL gbL lgoGq0f cfof]hgfn] hgfPsf] 5 .
bfr{'nfsf] ckL gu/kflnsfsf] gd:sf/ b]lv nf:s'vf]nf;Dd sl/a ;f9] $ lsnf]ld6/df t6aGw lgdf{0f ul/g] ePklg xfn;Dd t6aGwsf * Kofs]hdf gf} ;o #& ld6/ dfq} t6aGw lgdf{0f ePsf] cfof]hgfn] hgfPsf] 5 . t6aGwsf] & gDa/ Kofs]hdf ;j} eGbf pRr hf]lvdsf] If]q ePklg 7]s]bf/n] l9nf ;':tLn] ;a} eGbf sd t6aGw lgdf{0f sfo{ ;f]lx gDa/df ePsf] 5 . aËfau8sf] s}nfzklt lgdflj cf;kf;, lhNnf k|x/L sfof{nosf] k5f8L, lhNnf c:ktfnsf] tn lt/sf] efu, gd:sf/ 5]psf] efudf gbLsf] axfj g]kfntkm{ kms]{sfn] af9Lsf] hf]lvd pRr /x]sf] 5 . tL ;a} 7fpFx?df ef/tlt/ kSsL t6aGw ;lxt :k/ agfPsfn] gbLsf] wf/ g]kfnlt/ kms]{sf] xf] . nIo cg';f/ sfd x'g g;Sbf o; jif{ klg bfr'{nf af;Ldf afl9 qf; sfod} /x]sf] 5 .
ckfËtf ePsf tLg xhf/
@)^* ;fnsf] hgu0fgf cg';f/ a}tl8 lhNnfsf] s'n hg;+Vof @ nfv %) xhf/ * ;o (* hgf /x]sf]df TodWo] # xhf/ *# hgf ckfËtf ePsf JolQmx? /x]sf] k|dfl0ft ePsf] 5\ .
dlxnf tyf afnaflnsf sfof{no af6 hf/L x'g] ckfËtf kl/ro kqsf] cfwf/df of] tYofÍ lgsflnPsf] xf] . dlxnf ljsf; sfof{nosf] @)&! ;fn kmfu'g ;Ddsf] tYofÍ cg';f/ lhNnfdf xfn;Dd ckfËtf ePsf k|dfl0ft # xhf/ *# hgfnfO{ kl/rokq lat/0f ul/Psf] 5 .
5f]6s/L ;dfrf/
5fgf p8\of]
8f]6L lhNnfsf] uu'8f ufla;df /x]sf] di6]Zj/ dfWoflds lab\ofno uu'8fsf] zlgaf/ kfgL;+u}  cfPsf] x'/Ln] 5fgf p8fPsf] xf] .
x'/Ln] laBfnosf @ cf]6f 5fgfsf] l6g p8fPsf] lab\ofnosf k|wfgfWofks ;'/]Gb| /fjnn] atfP . p;} klg sIff sf]7f cefa /x]sf] pQm laBfnodf b'O{ sf]7fsf] h:tfkftf  x'/Ln] p8fpFbf k9fO{ ;d]t k|eflat ePsf] /fjnn] atfP . h:tfkftf p8fpFbf laBfyL{nfO{ s;/L k9fpg] eGg] ;d:of ePsf] 8'd|fsf]6 ;|f]t s]Gb|sf ;|f]t AoQmL z]/axfb'/ af]u6Ln] atfP .
O{G;]ssf] ;xof]u
cgf}krfl/s If]q ;]jf s]Gb| O{G;]s4f/f 8f]6L lhNnfdf ;+rflnt g]kfn lzIff kl/of]hgf cGt/ut lhNnfsf kfFrj6f ljBfnonfO{ )&@ c;f/ !& ut] cfjZos ;fdu|L ;xof]u ul/Psf] 5 .
kl/of]hgf ;~rflnt /fgfup+ uflj;sf e'jg]Zj/L dfljnfO{ b'O{j6f XjfO6 af]8{, di6]Zj/ lgdflj a'xf/nfO{ ;ftj6f s'rL{, b'uf{df08f}+ uflj;sf lemd]dflnsf pdflj jfonnfO{ k':ts / b/fh, zf]ef k|flj jfon nfO{ Pp6f XjfO6 af]8{ / ltg j6f s'rL{, e"ld/fhdf08f}+ uflj;sf] 5q]Zj/L dflj kmn]8LnfO{ b'O{ j6f XjfO6 af]8{ pknJw u/fO{Psf] 5 .
sfo{qmd ;~rflnt ljBfno tyf afnclwsf/ r]tgf ;d"xsf ;b:ox?nfO{ ;xof]u ug]{ pb]zon] lt ljBfnox?df ;xof]u k|bfg ul/Psf] g]kfn lzIff kl/of]hgfsf sfo{qmd ;xfos gj/fh hf]zLn] jtfP .

pRr dfladf k|flalws lzIffsf] tof/L
lzIff dGqfnon] Kn; 6'df k|fljlws wf/af6 cWoog ug{ kfpg] Joj:yf u/]sf] 5 . dGqfnon] ;f]daf/ sIff gf} / bz df k|fljlws wf/ cWoog u/]sf ljBfyL{nfO{ !@ sIff;Dd k|fljlws laifo k9g kfpg] lg0f{o u/]sf] xf] .
k|f= 6+sgfy zdf{sf] ;+of]hsTjdf ul7t ;ldltn] lbPsf] ;'emfjsf] cfwf/df o:tf] lg0f{o ePsf]  dGqfnosf] of]hgf dxfzfvf k|d'v nab]j cj:yLn] atfP . …k|fljlws wf/af6 P;Pn;L lbPsf ljBfyL{ ca sxfF k9\g] eGg] cGof}n x6]sf] 5,Ú pgn] eg],ÚKn; 6', ;L6LOeL6L htf klg hfg kfpg] ePsf 5g\ .Ú
tLg xhf/ b'O{ ;o %^ ljBfyL{n] k|fljlws wf/af6 P;Pn;L lbPsf lbPsf lyP . dGqfnosf] lg0f{o cg';f/ lo ljBfyL{x?n] ca Kn; 6'df lj1fg ;+sfo, k|fljlws / ;L6LOeL6Lsf] tLg aif]{ l8Knf] tx cWoog ug{ ;Sg]5g .
Kn; 6' tkm{af6 k|fljlws wf/df cWoog ubf{ b'O{ jif{ k9\g' kg]{ x'G5 . ;L6LOeL6Lsf] l8Knf]df ubf{ tLg aif{ nfU5 . :gfts tx cWoog ug{ Kn; 6'sf] b'O{ aif]{ sf]if{n] dfq} x'Fb}g . yk sf]if{ ug{' kg]{ zdf{sf] k|ltj]bgdf cf}NofPsf] 5 . t/, ;L6LOeL6Lsf] tLg aif]{ l8Knf]df cWoog u/]sf ljBfyL{n] eg] ;xh} pRr lzIff cWoogsf] cj;/ kfp5g . pRr dfWolds lzIff kl/ifb\nfO{ k|fljlws laifo k9fpg lbg] lg0f{osf] ;L6LOeL6Ln] la/f]w ub}{ cfPsf] 5 . P;Pn;Lkl5sf] k|fljlws laifo o;cl3 ;L6LOeL6Ln] dfq} cWoog u/fpb} cfPsf] lyof] .

^ dlxgf leq} d'åf km};nf
lhNnf cbfnt 8f]6Ldf cfpg] c+za08f afx]ssf ;a} d'åf ^ dlxgfleq} km};nf x'g] u/]sf] lhNnf cbfnt 8f]6Lsf Gofoflwz wgl;+ dx/fn]  hfgsf/L lbP .
ut d+unaf/ kqsf/;+u s'/f ub}{ dx/fn] eg] æoxfF cfPsf c+za08f afx]sssf ;a} d'åf ^ dlxgfleq} km};nf ug]{ u/]sf 5f}F .Æ pgn] yk] æxfdL clxn] lg/Gt/ ;'g'jfO{ k|0ffnLdf klg hfg vf]hL/x]sf 5f}F t/ oxfFsf] e'uf]nsf sf/0fn] Tof] ug{ ;Dea ePsf] 5}g .Æ
lhNnf cbfnt 8f]6Ldf ut aif{sf aSof}tf !& yfg /  o; cfly{s aif{df h]7 d;fGt ;Dd $& yfg ul/ ^$ yfg  d'2f btf{ ePsf] lhNnf cbfnt 8f]6Lsf >]:tfbf/ gj/fh hf]zLn] atfP . ^$ yfg d'2fdf $% yfg d'2f kmRo'{6 ePsf 5g .
lhNnf cbfntdf cfpg] kmf}hbf/L cleof]usf d'2f dlb/f ;+u hf]8]/ cfpg] u/]sf 5g . kmf}hbf/L cleof]usf d'2fsf k5f8L dlb/f klg lhDd]jf/ /x]sf] Gofoflwz dx/f atfp5g . dx/fn] eg] ælhNnf cbfntdf aofg ;'Gbf kmf}hbf/L cleof]usf d'2fdf slx g slx dlb/fsf] e"ldsf hf]l8Psf] x'G5 . cf+lzs jf k'0f{ ?kdf dlb/fsf] e"ldsf b]lvG5 . 36gf x'g'sf] k5f8L dlb/f klg lhDd]jf/ h:tf] b]lvG5 .Æ lhNnf cbfnt 8f]6Ln] lhNnfdf lqmoflzn kqsf/x? ;+u 5nkmn sfo{qmddf lhNnf cbfnt 8f]6Ln] pQm s'/fsf] hfgsf/L lbPsf] xf]  .
l56f] 5l/tf] Gofo ;Dkfbg ug{sf nfuL, Gofo cg'dfg of]Uo agfpg, kx'Fr of]Uo agfpg / Gofofnok|lt hgcf:yf a9fpgsf nfuL 5nkmn sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/Psf] >]it]bf/ hf]zLn] hfgsf/L lbP .

v]n ;dfrf/
g]kfn / cf]dfgaLrsf] v]n /2
ljZjsk 5gf]6sf] tof/Lsf qmddf ;f]daf/ ePsf] cEof; v]ndf :s6Nof08, kk'jf Go"lugL / xªsª ljhoL ePsf 5g\ . g]kfn / cf]dgaLrsf] v]n eg] jiff{sf sf/0f /2 ePsf] 5 .
cEof; v]ndf :s6Nof08n] gfldlaofnfO{ ^ ljs]6n] k/flht u/]sf] 5 . gfldlaofn] k|:t't u/]sf] !@* /gsf] nIo :s6Nof08n] !^=@ cf]e/df dfq $ ljs]6 u'dfP/ e]§fof] . p;sf nflu l/l;cf] Aof/]ª6gn] ^! /gsf] of]ubfg lbP eg] sfOn sf]P6h/n] @* /g hf]8] . o;cl3 klxn] Aofl6ª u/]sf] gfldlaofn] @) cf]e/df * ljs]6 u'dfP/ !@& /g agfPsf] lyof] . /]df]g efg :sf]/n] $@ /g agfP eg] :6Lkmg af8{n] #@ / h]kL sf]6\h]n] @@ /g hf]8] . g]b/Nof08sf cN;f8]/ Oeg, ufleg d]g / dfOsn nsn] ;dfg @–@ ljs]6 lnPsf 5g\ .
csf]{ v]ndf kk'jf Go"lugLn] s]GofnfO{ 8LPn d]y8sf cfwf/df ( /gn] k/flht u/]sf] 5 .
klxn] Aofl6ª u/]sf] s]Gofn] @) cf]e/df * ljs]6 u'dfP/ !$! /g  agfof] . hjfkmdf kk'jf Go"lugLn] % cf]e/df $% /g agfpFbf kfgLn] v]n /f]lsof] / kk'jf Go"lugL 8LPn d]8gsf cfwf/df ( ljs]6n] ljhoL aGof] .
csf]{ cEof; v]ndf xªsªn] g]b/Nof08nfO{ ( /gn] k/flht u/]sf] 5 . klxn] Aofl6ª u/]sf] xªsªn] @) cf]e/df ( ljs]6 u'dfP/ !!# /g agfof] . p;sf nflu afa/ xfotn] $@ /g agfP . g]b/Nof08sf cx;fg dlnsn] # ljs]6 lnP eg] l6d efg 8]/ u'lK6gn] @ ljs]6 xft kf/] . hjfkmdf d}bfg plqPsf] g]b/Nof08 !(=@ cf]e/df !)$ /g hf]8\bf cncfp6 eof] . p;sf nflu lk6/ af]/]gn] ;jfl{\ws @@ /g agfP .
xªsªsf trgjL/ ckmhn / cg; vfgn] ;dfg #÷# ljs]6 lnP eg] O/kmfg cxdbn] @ ljs]6 lnP .
nfdf / af:tf]nfO{ sfZo kbs
;fu :j0f{ kbs ljh]tf ;'gLn nfdf / sfZo ljh]tf k/z'/fd af:tf]nfn] !( cf}+ ;]G6«n O+UNofG8 cf]kg s/ft] k|ltof]lutfdf sfZo kbs lht]sf 5g\ .
nfdfn] s'd't]sf] ^& lsnf] tf}n ;d'xdf sfZo lht]sf x'g\ . o;}u/L, k/z'/fdn] Psn sftfdf sfZo lht] . nfdf ;xeflu tf}n ;d'xdf 3/]n' 6f]nLsf v]nf8L klxnf] eP eg] cfo/NofG8sf v]nf8Ln] /ht lht] . g]b/NofG8sf v]nf8Ln] ;'gLn;+u} sfZo lht] .
k/z'/fdsf] :wkf{df g]b/NofG8sf v]nf8Ln] :j0f{, tyf o's]sf v]nf8Ln] /ht lht] . k/z'/fd;+u} cfo/NofG8sf v]nf8Ln] sfZo lht] .
ut !@ a}zfvsf] e"sDksf sf/0f 3/ Iflt x'g'sf afah'b nfdfn] k|lzIf0fnfO{ lg/Gt/tf lbPsf lyP . afnfh' s/ft] Ps8]dLsf pTkfbg nfdf xfn PkLPkmdf cfa4 5g\ . pgL 9fsfdf ePsf] !! cf}+ blIf0f Pl;ofnL v]ns'bdf :j0f{ kbs lht]kl5 g]kfnL v]ns'bdf rrf{df cfPsf lyP .

labf eof] cf]nLsf] 6f]nL
rf/ jif]{ sfo{sfn k'/f u/L lhNnf v]ns'b lasf; ;ldlt 8f]6Lsf cWoIf lza l;+ cf]nL g]t[Tjsf] 6f]nL labf ePsf] 5 . v]bs'b If]qdf /fhgLlts lgo'QmLsf sf/0f v]ns'bsf] lasf;df cK7]/f] x'g] u/]sf] cf]nLn] atfPsf 5g . 
cf]nLsf] 6f]nLnfO{ labfO{ ug{ v]nv'b lasf; ;ldltn] cfof]hgf u/]sf] sfo{qmddf af]Nb} pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g . pgn] eg] æx'g t d klg /fhgLlts lgo'QmLaf6 cfPsf] x'F, oxfF s'g kf6L{af6 cfof] eGb}  kf6L{ x]/]/ ;xof]u / c;of]u ug]{ s'/f lgwf{/0f ug]{ sfd x'G5 To;n] ubf{ v]ns'b If]qsf] lasf;  k|eflat x'G5 .Æ
8f]6Lsf] v]ns'bsf] lasf;sf nfuL w]/} sfd ug'{ kg]{ ePklg cfkm'n] s]xL ;dfGo dfq} sfd ug{ ;s]sf] cf]nLn] atfP . cf]nLn] yk] æxfdLn] s]xL sfd u/]sf 5f}F v]ns'bsf] ;'wf/sf nfuL ug'{ kg]{ sfdsf] t'ngfdf xfdLn] s]xL klg ug{ ;s]sf 5}gf}F eGbf klg x'G5 .Æ
v]ns'bsf] lasf;sf nfuL /fhg}lts  bnsf] O{R5fzlQmsf] klg sdL ePsf] cf]nLsf] ts{ 5 . lhNnf v]ns'b lasf; ;ldlt 8f]6Lsf sfof{no k|d'v ls/0f k|zfb >]i7sf] ;efkltTjdf ePsf] sfo{qmddf v]ns'b lasf; ;ldltsf cWoIf tyf kbflwsf/L / kqsf/x?sf] pkl:ylt /x]sf] lyof] .
sfo{qmdsf ;efklt >]i7n] cWoIf cf]nLn] sfo{sfndf v]ns'bsf] lasf; tyf pn]VogLo sfd ePsf] atfP . pgn] eg] æcf]nL Ho" cWoIf ePkl5 8f]6Lsf] v]ns'bsf] lasf;sf nfuL ;'wf/ tyf  /fd|f sfdx? ePsf 5g .Æ
Pdfcf]jfbL ;Da4 cf]nL @)^* ;fn c;f/ & ut] 8f]6L lhNnf v]ns'b lasf; ;ldltsf] cWoIf kbdf lgo'Qm ePsf lyP .  cf]nLsf] $ aif]{ sfo{sfn c;f/ & ut] ;DkGg ePsf] 5 . sfo{qmddf g]kfn kqsf/ dxf;+3sf tkm{af6 sf]iffWoIf u0f]z df}gLn] dGtAo /fv]sf lyP eg] ;Dk"0f{ kqsf/sf tkm{af6 emns kfnLn] dGtAo /fv]sf lyP .
rnlrq÷dgf]/~hg
jfUn]sf] l;kmfl/;df vu]Gb|;+u jiff{
rnlrq gfO{ geGg' n @ df ;fgf] e'ldsfdf b]lvPsL gflosf jiff{ lzjfsf]6L cj eg] rnlrqdf 5fpg] ePsL l5g .
lbk]Gb| s'df/ vgfnsf] lgb]{zgdf jGg nfu]sf] gofF rnlrq 5fof+sgdf hfg] rrf{ rn]klg e'sDksf sf/0f s]xL ;do /f]lsPsf] rnlrq kz'klt k|;fb cj km]/L ;'? x'g] ePsf] 5 . rnlrq kz'klt k|;fbdf gflosfsf] e'ldsfdf aiff{sf] gfd kSsf ul/Psf] 5 .
rnlrqdf …6ns h+u e;]{; 6'Ns]Úaf6 pbfPsf snfsf/ vu]G› nfld5fg] lzif{ e"ldsfdf b]lvb}5g\ .
rnlrqdf ca vu]G›sf] ;fydf gflosf aiff{ l;jfsf]6Ln] clego ug]{ kSsf ePsf] 5 . rnlrq …gfO{ geGg' n @Údf ;fgf] e"ldsfdf b]lvPsL l;jfsf]6L o;kl5 vf;} rDsg ;s]sL lyOgg\ . t/, pgn] of] 7"nf] k|f]h]S6df sfd ug]{ kSsf ePsf] xf] . rnlrqsf nflu gflosf aiff{nfO{ lgdf{tf dfwj jfUn]]n] l;kmfl/z u/]sf x'g\ . jfUn]n] syfj:t'df aiff{ eGbf afx]s cGo sf]xL klg g;'xfpg] eGb} lnOPsf] atfP . pgn] cfˆg} l;kmfl/zdf aiff{ of] rnlrqsf] gflosf ePsf] :jLsf/ u/] .
rnlrqsf] syfdf h'g k|sf/sf] cg'xf/ rflxPsf] 5, To;df aiff{ eGbf c? g;'xfpg] jfUn]sf] syg 5 . rnlrqn] …kz'klt k|;fbÚ gfd u/]sf Ps kfqsf] syfnfO{ eGg]5 .

n]v
:jtGq slZd/sf  nflu slZd/L hgtfsf] ;+3if{
k|zfGt yfkf
;fd|fHojfbL zlQmx?n] hxfF hxfF cfkm\gf] pklgj]s agfP ToxfF ToxfFx/mn] zf;g ug{ g;Sg] cj:yfdf k'u] kl5 ;s];Dd cfkm\gf] glhssf] ;fdGtjfbL, bnfn k'Flhklt ju{sf k|ltlglw tyf k|ltlqmofjfbL kfqx?nfO{ zf;g ;Qf ;'Dk]/ lx+8\g] sf]l;; u5{g\ . olb ;Dej geP dfq cfkm\gf] lj/f]lw ju{nfO{ ;Qf ;'DkG5g\ . ef/tLo hgtf a]nfotaf6 :jtGqtf dfq rfxb}gy] . pgLx? Ef/tLo ;fdGtx?sf] e';Qf, zf]if0f, pTkL8g\ / ckdfgsf] klg cGTo ug{ rfxGy] . t/ a]nfotn] cfkm\gf jkmfbf/ /fhf /hf}6f / ;fdGtjfb kIfw/, k|ltlglw kfq uflGw P08 g]x? sDkgLnfO{ ;Qf ;'lDklbof] eg] csf]{lt/ kfls:tfgdf lhGgfnfO{ . kfls:tfgsf k|yd ueg{/ hg/n x'g, d'xdb cnL lhGgf pgn] d';ndfgx?sf] 5'§} /fHosf] dfu /fVb} cfGbf]ng ub}{ cfPsf lyP . lhGgf cfGbf]gsf/L d'l:nd lnusf g]tf x'g . d'l:nd lnu kf6L{n] ;g\ !($) df kfls:tfg lgdf{0fsf nflu cfXjfg u/]sf] lyof] . o;sf] kmn:j?k  ;g\ !($& cui6 !$ df kfls:tfg :jtGq /fHosf] ?kdf pbo eof] . lhGgfsf] d[To'  ;g\ !($* df eof] . lhGgfnfO{ wd{ lg/k]Iftfsf kIfkftL O:nflds g]tf / O:nflds /fi6« lgdf{tf eg] pgnfO{ ljjflbt ul/Psf] 5 . a]nfotn] ef/t / kfls:tfgdf ef/tnfO{ ljeflht dfq u/]g ;w}+el/ emu8fsf] d'Vo sf/ssf  /kdf hDd' slZd/nfO{ ljjflbt g} 5fl8of] . cfwf ztfAbL eGbf al9 ;do u'h|] klg ef/t kfs ;d:of h:tfsf] To:t} 5 . oxL slZd/ ;d:ofn] ubf{ ef/t / kls:tfgsf lardf o'4x? eO;s]sf 5g\ . clxn] klg ef/t / kfls:tfgsf lardf cfk;L ;DaGw g;'w|g'df slZd/ ;d:of g} d'Vo ag]sf] 5 . oL b'j} ef/t / kfls:tfg a]nfotL ;fd|fHojfbLsf] la|l6z /fi6«d08nsf ;b:o 5g\ . olx xf] a]nfotL dflnsk|ltsf] :jfdL elQm / tfj]bf/Lsf] lgzfgL /fi6«d08df %) cf]6f  k"j{ la|l6; pklgj]zL d'n'sx? ;b:o 5g\ . /fi6«d08n v]nsf nflu $% k|ltzt dlxnf / aRrfx? %%  k|ltzt s'kf]if0fsf] lzsf/ 5g\ .
slZd/ kxf8} kxf8n] 9flsPsf] / lxdfnL s/f]sf]/d >Fvnfdf /x]sf] /d0fLo :yn xf] . o; If]qdf ux'F / wfg k|;:t dfqfdf pTkfbg x'G5 . pgL sk8f, slZd/L ;n tyf x:tsnfsf ;fdfgx? k|l;4 5g\ . slZd/ b'O{ efudf ljeflht 5 . -!_+ cfhfb slZd/ -@_ csf{ ef/tLo clws[t slZd/ . cfhfb slZd/sf] If]qkmn %^!( O{:Sjfo/ ls=dL= 5 eg] o;sf] /fhwfgL d'hkm\km/jfb xf] . csf]{ ef/tLo clws[t hDd' / slZd/sf] /fhwfgL >Lgu/ xf] . ;g\ @))! sf] c:yfO{ hg;+Vofsf] hDd' / slZd/sf] !))^((!&, If]qkmn !)!$#& O{:Sjfo/ ls=dL= 5 .
rf}yf] ztfAbL cGTolt/ af}4 /  lxGb'sf] zf;g lyof] . slZd/dfly d'l:ndx?n] ljho xfl;n u/]kl5 w]/} h;f]nfO{ d';ndfg agfP . slZd/ ;g\ !%@–!*%& ;Dd d'un ;fd|fHosf] efu eof] . ;g\ !&%! Df :yfgLo zf;såf/f :jtGq agfOPsf] lyof] . Ps ztfAbL;Ddsf] uf]ndfn kl5 a]nfotLx?n] ;g\ !*$^ df slZd/df lxGb' /fhs'df/nfO{ d'l:nd If]qsf] zf;s agfP . !($& df laeflht ePkl5 d'l:nd ;]gfn] kfls:tfgaf6 slZd/df xdnf u/] . lxGb' /fhf lbNnL efu] . kfls:tfgL ;]gf;+u n8\g ef/tL ;]gf >Lgu/ uof] . ;g\ !($( df ;+o'Qm /fi6« ;+3åf/f o'4 lj/fd eof] . t/ Tof] o'4lj/fd ePsf] /]vfdf b'O{ kIfsf] aLrdf slZd/ ljeflht  eof] . ef/tn] slZd/nfO{ cfkm\gf] d'n'sdf ldnfpg] s'/fdf ;+o'Qm /fi6«;+3 / kfls:tfg c;xdt lyP . To; If]qsf] s'g} klg efu ljgfhgdt ;+u|x s'g} klg d'n'sdf ldnfpg] s'/fsf] ;+o'Qm /fi6«;+3n] la/f]w u¥of]{ . !(%% df ef/t / kfls:tfg cf–cfkm\gf] ;]gf slZd/sf !) lsnf] ld6/sf] km/s km/sdf 5'§f5'§}  /fVg  ;xdt eP . o;/L ;xdt ePtfklg ef/t / kfls:tfgsf aLrdf ;g\ !(^% sf] ;]K6]Da/df / !(&! sf] l8;]Da/df klg n8fOFx? eP . !)&! Dff ePsf] ;}lgs ;+3if{sf] cGTo h'g #) b]lv h'nfO{ #, !(&@ df ePsf] l;dnf ;Dd]ngdf b'a} kIfsf aLrdf ;+emf}tf eof] h;nfO{ l;dnf ;demf}tf elgG5 . To; l;dnf ;+emf}tf cg';f/ cfk;L lajfbx?nfO{ zflGtk"0f{ t/Lsfn] ;dfwfg ug]{ ;Demf}tf eof] . ef/t / kfls:tfgsf aLrdf hDd' slZd/ lgoGq0f /]vf lgwf{/0f ug]{ sfd b'j}  b]zsf ;}lgs k|ltlglwx?n] ;g\ !(&@ sf] l8;]Da/df eof] .
kls:tfg / ef/t aLrdf lgoGq0f /]vfn] ljefhg u/]klg cgluGtL uf]nfjf/L / d'7e]8x? x'Fb} cfPsf 5g\ . b'j} kIf Pscsf{dfly klxn] uf]nfjf/L u/]/ ;Demf}tf ljk/Lt sfd u/]sf] eGb} cfPsf 5g\ . ljZj :jtGqtf l/kf]6{ @))^ cg';f/ ef/t k|zfl;t slZd/df …cf{lzs :jtGqtfÚ / kfls:tfgL k|zfl;t If]qdf …:jtGqtf ljlxgÚ eg]sf 5g\ . ef/tLox?sf] bfaL cg';f/ hDd' slZd/sf clwsf+z hgtf ef/tLo x'g rfxG5g\ . df]/Lsf] ;e]{n] s] kQf nfUof] eg] slZd/ pkTosf leqsf hgtfnfO{ k|Zg ubf{ ( k|ltzt ef/tLo gful/s x'g rfx] eg] &* k|ltztn] yfxf 5}g eg] afFsL /x]sf !# k|ltztn] kfls:tfgL gful/stfsf] kIfdf ePsf] hgfP . @))& df hgdt lnPsf] ;]G6/ km/ b :68L ckm 8]enlkª ;f]6fOl6h eGg] ;+:yfsf] glthf cg';f/ slZd/ pkTosfsf *& k|lt;t pQ/bftfn] :jtGqtfsf kIfdf /xsf]] hgfP .
ef/tLo lgolGqt slZd/df ef/tLo zf;g ;Qf lj?4 n8fsfx?n] cfqmd0fnfO{ ;g\ @))* dfr{jf6 ltj|tf lbPsf 5g\ tfklg ef/tLo u[x dGqfnosf cg';f/ ;g\ @))* df eGbf yf]/} gful/sx?sf] xTof ePsf]  5 . h'g @) jif{df *( hgfsf] d[To' ePsf] hgfPsf]  5 . hasL ;g\ !((^ df ;j} eGbf al9 !$!# hgfsf] d[To' ePsf] lyof] . *% hgf ;'/IffsdL{ @))* df  dfl/P . ha @))( df ^!# dfl/Psf lyP  eg] !)@ hgf n8fs'x? dfl/Psf lyP . o;nfao dfgjclwsf/sf] kl/l:yltdf ;'wf/ ePsf] hgfof] lsg eg] Ps hgf dfq lgoGq0fdf /x]sf] cj:yfdf d[To' eof] eg] sf]xL klg lu/km\tf/ kl5 j]ktf ePg .
ef/tLo k|sfl;t hDd' slZd/df ljzfn k|bz{g ta of] ha ef/tLo hDd' slZd/df ;/sf/n] !))) Ps8 hdLg l;Gb'sf] cd/gfy dlGb/ agfpg Pp6f 6«:6nfO{ lbof] . ef/tLo ;'/Iff an / ef/tLo ;]gfn] zflGt ;'/Iff sfod ug{ eGb} $) hgf lgMz:q k|bz{gsf/Lx?sf] xTof u¥of] eg] #)) hltnfO{ lu/km\tf/ u¥of] . 6fOd Dofu]lhg cg';f/ % nfv eGbf al9 k|bz{gdf efu lnP/ :jtGqtfsf nflu cfjfh a'nGb u/] . :jtGqtf kIfw/ slZd/L g]tf ld/jfj pd/ kmf?vn] ef/tn] zflGtk"0f{ k|bz{gdfly bdg hf/L /fVof eg] lx+;fTds k|bz{g x'g] r]tfjgL lbP .
@))( df b'O{ hgf dlxnfnfO{ blIf0fL slZd/sf] zf]lkogdf anfTsf/ u/]/ xTof u/]sf] lj/f]wdf 7"nf k|bz{gx? eP . anfTsf/L k'ln; ePsf] hgfOof] . Goflos hfFrsf nflu ul7t pRr cbftn] klg k'li6 u¥of] . ef/tLo lj:tf/jfbLx?n] slZd/L hgtfnfO{ pQ]lht kfg]{ sfd a9fpFb} 5g\ . lsgeg] ef/t ;/sf/n] hDd' / slZd/df xfO8«f] O{n]lS6«s 8\ofdx? agfpFb}5, hnljB't Ifdtf pTkfbg @),))) d]3fjf6df !*,))) d]3fjf6 pTkfbgdf klg !% xhf/ d]3fjf6 slZd/L If]qdf geP/ cGoq} ljt/0f ug]{ hxfFhxfF slZd/sf d';ndfgx?sf] ;+Vof sd ePsf / :jtGq hDd' slZd/sf kIfdf gePsfnfO{ lbg]5 . slZd/df cfP/ kfls:tfgL cftªsL jf cGo n8fsf slZd/L n8fsfx?n] ultljlw u/]/ kms{G5g\ . t/ ef/tLo ;]gfn] :yfgLo lgbf]{if slZd/Ln] uf]nL vfP/ df/Lg' kg]{, r/d oftgf ;xg' kg]{ / h]ndf ;8\g' kg]{, cGofo, cTofrf/sf lj?4 cfjfh p7fPdf cftªsL, kfls:tfgL Ph]G6 / /fi6«b|f]xL sf] cleof]u nufOG5 . cftªsL, kfls:tfgL Ph]G6 / b]zb|f]xLsf] cleof]u nfu]kl5 slZd/L o'jf / kl/jf/n] g} /f]huf/L gkfpg] ;fdflhs ?kd} jbgfd x'g' kg]{ / r/d cfly{s ;+s6n] ubf{ a]s;'/ l;bf;fbf cfd o'jf slZd/L ef/tLo lj:tf/jfbLsf lj?4 :jtGq hDd' slZd/sf kIfdf b[9tfk'j{s k|bz{g / cfd x8\tfn ug{ afWo ePsf 5g\ .
Eff/tLo k|ltlqmofjfbL ;/sf/n] slZd/L hgtfsf] bdg, zfif0f dfq ub}{ 5 ,hgtfsf] ;'ljwfk|lt clnstf klg ;+j]bgl;n 5}g\ . pbfx/0fsf nflu >Lgu/nfO{ ef/tsf] ;a} eGbf ;'Gb/ gu/L ef/tsf] d'6' elgG5 . t/ zx/df slxF pleg g;lsg] uGbuL 5 / s's'/sf] ;+Vof olt Hofbf 5 ls xf]6]ndf vfg a:of] eg] s's'/n] sltv]/ emD6]/ vfg]s'/f p8fpF5 yfxf 5}g\ . htftt} s's'/ cftªs . >Lgu/nfO{ ef/tsf] rf}yf] kmf]xf]/ zx/ ;/sf/n] g} 3f]if0ff u/]sf] 5 . hDd' slZd/df 3';k}7L cftªsLx?nfO{ lgoGq0f ug]{ gfddf ef/tLo ;}lgs cw{ ;}lgs b:tfx? Af9fOb} 5g\ . hxfFtxLF /x]sf SofDk / rf}sL tyf pgLx?sf ;z:q k/]8df cfd slZd/L ql;t, cftªsLt hLjg latfO/x]5g\ . slZd/L o'jfo'jtL tyf a[4x?sf] klg w}o{sf] afFw elTs;s]sf] 5 . dlxgf}+ b]lv x8\tfn / skm\o"{ hf/L 5 . lbgx'F o'jfx? Dfl//x]5g\ . t/ klg skm\o'{ tf]8L/x]5g\ . slZd/L hgtf lbgx'Fsf] skm\o'{ Hofb} si6s/ hLjg latfO{/x]5g\ . ;a} eGbf al9 si6 u/La ls;fg tyf dhb"/x?n] ef]uL /x]5g\ . hDd' slZd/sf nfvf}+ hgtf :jtGq slZd/sf nflu sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ . cjZo klg l9nf] jf rfF8f] :jtGq x'g]5g\ / ef/tLo lj:tf/jfbLsf] h'jfaf6 d'Qm x'g]5g\ .
df]km;n kqsfl/tf
;~rf/d}qL lj1fkg gLlt lgdf{0f x'g'k5{
s[i0f cf]nL -;lrj_
g]kfn kqsf/ dxf;+3, jfh'/f
tkfO+{sf] k'/f kl/ro kfpF g <
— d s[i0f cf]nL, cf6Lrf}/–$ cf]nLufpF, afh'/f 3/ xf] . xfn dft{8Ldf a:5' . gful/s b}lgs, ;u/dfyf 6]lnlehg / /]l8of] afh'/fdf sfd u5'{ . kqsf/ dxf;+3 afh'/f zfvfsf] ;lrj klg x'F . clncln uhn klg n]V5' .   
tkfO{n] lsg kqsfl/tf k]zf /f]Hg' eof] <
— kqsfl/tf af/] yfx lyPg, t/klg sIff & k9\b} ubf{ -@)%* ;fn_ cfdf a'afnfO{ 5n]/ $ ;o ?k}ofFsf] /]l8of] lsg]sf] ofb 5 . Tof] a]nfb]lvg} /]l8of], kqklqsf;Fu glhs 5' . ;f]Rg ;Sg] ePb]lv g} kqsfl/tfnfO{ k|f0f 7fG5' . kqsfl/tf To:tf] k]zf xf], h'g ;'uGw c? k]zfdf 5}g\ . knkndf gofF ljifo, gofF 7fpF, gofF JolQm;Fu lgs6tf 5 . kqsfl/tfnfO{ ax'k|ltli7t k]zfsf ?kdf lng] u5'{ . of] b'lgofF hut ;a}sf] af/] ;fdfGo ePklg 1fg ldn]sf] x'G5 .
slt ;do eof] o; k]zfdf nfu]sf] <
— ^ jif{ x'g nfUof] . cfO{P kf; u/]kl5 @)^% ;fnaf6 kqsfl/tf ul//x]sf] 5' .
s:tf] vfnsf] kqsfl/tf ug{ ?rfpg' x'G5 <
— df]km;ndf sfd ug]{ kqsf/n] s'g} lglZrt lj6 jf If]qdf kqsfl/tf u5'{ eGbf tTsfnnfO{ ;Dej 5}g\ . s'g} lbg Tof] l:ylt gcfpFbf eGg ;lsb}g\ . lj6sf] s'/f eGbf klg d]/f] rfF;f] ;fdflhs ljifodf a9L 5 . g]kfnL ;dfh cem} x/]s If]qaf6 k5fl8 5 . ;jf{xf/fsf] gfddf a|Dxn'6 ePsf] 5 . gfd / kmf]6f a]lrPsf 5g\ . ufpF a:tLsf] dfgj hLjgnfO{ kz' a/fa/klg ;Ddfg / ;+/If0f ul/Psf] 5}g . s's'/nfO{ 3/leq /flvG5 t/ blntnfO{ c5't dfGg] rng sfod} 5 . ;j{k|ydt dfG5]nfO{ dfgj eP/ hLpg] ;Ddfg lbg h?/L 5 . Tof] d h:t} w]/} sndhLjLsf] k|of;af6 ;+ej b]v]sf] 5' . To;kl5 dfq xfd|f] ;dfh ;d[l4sf] af6f]df hfg ;S5 .
Ps kqsf/ eP/ cfO{kg]{ ;d:ofx? s] s] b]Vg' ePsf] 5 <
— ;d:of olt g} 5g\, oL g} x'g eGg ufx|f] 5 . ;a} vfn] k]zfdf r'gf}lt / ;d:of x'G5g\ ;fdgf ug{' k5{ . k]zf hlt /dfO{ 5, /+uLg / cfslif{t 5, Tolt cfly{s ?kdf z;Qm 5}g\ . Gofosf] kIfdf af]Ng], sdhf]/LnfO{ b]vfpg], dfgjLo ljb]e c;dfgtf x6\g' k5{ eGg]sf k5fl8sf r'gf}lt jf ;d:of eg]/ ;fWo 5}g\ . tL ;d:ofnfO{ l;sfO{ / cj;/sf ?kdf lng' k5{ eGg] d]/f] dfGotf xf] .
tkfO{ sfo{/t /]l8of] afh'/f s:tf] rNb} 5 <
— /]l8of] afh'/f lhNnfs} klxnf] ;fd'bflos /]l8of] xf] . xfn @ /]l8of] ;~rfngdf 5g\ . l;ldt  ahf/, cf}Bf]lus ljsf; x'g g;Sg', lj1fkgd}qL jftfj/0f gx'g', cfbLn] cfly{s ?kdf ;f]r] h:tf] k|ult xfl;n ug{ ;s]sf] 5}g\ . t/ hgtfsf] ;fy ;xof]u / ;dy{gn] a9L ljZjfl;nf], ?rLs/;f/yLsf] ?kdf ;~rfng eO{/x]sf] 5 .
w]/} h:tf ;~rf/ dfWoddf sfd cg';f/sf] kfl/>lds lbGg eGg] u'gf;f] ;'Gg kfO{G5 tkfO{ sfd ug]{ ldl8of xfp;df s:tf] 5 <
— w]/} xf]O{g . g]kfn ;/sf/sf gLlh ;~rf/ dfWofd uf]/vf kq, /f;;, /]l8of] g]kfn / g]kfn 6]lnlehgn] klg sfd cg';f/ kfl/>lds lbg ;s]sf] 5}g\ . gLlh tyf ;fd'bflos ;~rf/ dfWodsf] s'/f s] ug'{ x'G5 . t/ d bfaL u/]/ eGg ;S5' . /]l8of] afh'/f To:tf] ;~rf/ dfWod xf], hxfF sfof{no ;xof]uLnfO{ ;d]t >dhLjL kqsf/ P]g cGt/utsf] kfl/>lds lbOPsf] 5 . hf] ;'b'/klZrds} klxnf] x'g ;S5 . t/ Tof] g} dx]gtsf] kmn xf]Og .
dlxnfx?nfO{ cGo If]qdf km/s b[li6n] x]g]{ ul/G5 t/ kqsfl/tf If]qdf dlxnfnfO{ x]g]{ b[li6 s:tf] kfpg' eof]   <
— g]kfnL ;dfh ablnPsf] 5 . t/ ;dosf] dfu / cfjZostf k"lt{ ug]{ u/L kl/j{tg x'g ;s]sf] 5}g\ . xfd|f] ;dfh lkt[;Qfaf6 d'Qm eO;s]sf] 5}g\ . ;dfhn] cem} dlxnfnfO{ bf];|f] btf{sf] gful/ssf ?kdf x]/]sf] k|i6} 5 . Tof] ljkGgb]lv ;DkGg kl/jf/df klg 5 . tkfO{nfO{ klg yfx /+uLg b'lgofFsf] kbf{df cfpg s;} g s;}sf] cf]5\ofg ttfPs} x'g' kg]{ :jo+ dlxnfx?n] eGg] u/]sf 5g\ . t/ d Tof] x'g' x'Gg eGg] kIfdf 5' . ;+3if{ klg To;}df xf] . cGo k]zfdf dlxnfk|lt ul/g] Jojxf/ kqsfl/tfdf klg sfod} 5 . kqsfl/tfdf cGo JolQmeGbf ;~rf/ dfWod ;~rfns, k'?if kqsf/af6 a9L 5 . dfq km/s olt xf] . t/ lj:tf/} sd x'Fb} uPsf] 5 .
afh'/fdf /x]/ O{n]S6«f]lg; ldl8ofdf sfd ub}{ x'g'x'G5 s:tf] dx;'; ug'{ ePsf] 5 <
— d Onf]S6f]lgS; b]lv 5fkf ;a} k|sf/sf ldl8ofdf sfo{/t 5' . w]/} d]xgt ug'{ k5{ . vfg, ;'Tgsf] ;do 5}g, ;a}sf] ;femf lhGbuL h:tf], uGtJo ljgfsf] ofqL h:t} eP/ hLpg' k5{ . t/klg ax't v'zL 5' . cfglGbt 5' . 
df]km;n kqsfl/tfsf ;d:of ;dfwfgsf nflu g]kfn ;/sf/n] s:tf lsl;dsf sfo{qmdx? Nofpg' knf{ <
— d cfkm} kqsf/x?sf] 5ftf ;+u7g g]kfn kqsf/ dxf;+3 afh'/f zfvfsf] ;lrj x'F . klxnf] s'/f kqsf/x?sf] k]zfut ;'/Iff / sfd cg';f/sf] Hofnf x'g' k5{ . To;sf nflu dxf;+3n] dfq u/]/ ;+ej 5}g\, of] /fHo :t/af6} gLltut ?kdf kfl/t x'g k5{ . ;~rf/ dfWod lj1fkgn] rNg] ub{5g\ . ! gDa/df /fHon] ;~rf/d}qL lj1fkg gLlt lgdf{0f ub}{ aflif{s cg'bfg lbg' k5{ .
kqsf/x?sf ;d:of ;dfwfgdf kqsf/ dxf;+3sf] e'ldsf s:tf] kfpg'eof]
— e'ldsf vf;} k|efjsf/L 5}g\ . dxf;+3sf] cl3Nnf] sfo{sfnn] ejg lgdf{0f afx]s e]63f6 sfo{qmd ;d]t ;~rfng ug{ g;s]sf b]lvof] . ev{/ 8fS6/ dx]Gb| lji6sf] g]t[Tjdf l6d cfPsf] 5 . x]/f}+ pxfFsf] sfo{z}nLaf6 yfx x'g] s'/f xf] . d}n] kqsf/ dxf;+3 geO{ eGbf s]xL JolQmx?sf] kb / k|lti7f clg hfuL/ arfpg afx]s dxf;+3n] sfd u/]sf] 5}g\ . dxf;+3n] kqsf/ sNof0f sf]if, lxt sf]if, k]zfut ;'/Iff, hLjg ljdf, /fHoaf6 cg'bfgsf] Joj:yfsf af/]df s'/f ug'{ kg]{ xf] .
df]km;nsf ;~rf/dfWod / ;~rf/sdL{x?sf] xs lxtsf nflu kqsf/x?sf a}rfl/s ;+u7gx?sf] e'ldsf s:tf] kfpg' ePsf] 5 <
— lo ;+u7gx? ljz'4 kqsf/x?sf] xs lxtsf af/]df n8\g geO{ g]tfx?sf] JolQmut rfxgf / cfjZostfsf cfwf/df u7g ul/Psf x'g\ . /fhgLlt ug]{ ynf] agfP/ g]tfx?n] :jfy{ l;4sf nflu k|of]u u/]sf] b]lvG5 . xfd|f] b]zdf olt;Dd eO{;Sof] kqsf/ dxf;+3sf] kbflwsf/Lsf] l6s6 klg dbg gu/ aNv', ;fg]kf, k]l/;8fF8faf6 cfpg yfln;Sof] . k|]z rf}tf/L, o'lgog, qmflGtsf/Lsf] s'/f s] ug'{ .
tkfOsf] ljrf/df kqsfl/tf s] xf] <
— kqsf/ Pp6f ;'Gb/ km"n xf], eg] kqsfl/tf Tof] km"nsf] dL7f] ;'uGw xf] . h;df ;a} b'lgofFsf] gh/ x'G5 . o;df wgL ul/a, 7'nf] ;fgf] hft wd{ /+u, j0f{ s]xL 5'6\ofpb}gg\ . cfkm';Fu h] 5, Tolx c?nfO{ k:sLg] sfd u5{ . kqsfl/tf klg Tolx km"n xf] . t/ kl5Nnf] ;dodf km"nnfO{ klg 3/df udnfdf pdfg{ yflnb}5 . h;sf] ;'uGw klg km/s km/s x'g yfn]sf] 5 . 
clxn] kqsfl/tf If]q jb\gfldt x'Fb}5, kqsfl/tf If]qdf nfu]s}x?n] lbpF;} hfF8 vfP/ xNnf ug]{, cfkm'nfO{ 5'§} b'lgFofsf] dfG5] 7fGg], ;dfrf/nfO{ lnP/ df]ndf]nfO{ ug]{ h:tf k|a[lQx? klg b]lvPsf 5g eGg] cf/f]k 5 nfUg] u/]sf] 5, tkfO{nfO{ s] nfU5 <
— kqsfl/tf cfkm} ab\gfdL xF'b}5 eGg] xf]Og . a? tkfO{ xfdL h:t}n] ab\gfd ug{ vf]lh/x]sf 5f}+ . ;a}n] eg]sf] s'/fnfO{ ;'Gg'k5{ t/ ljZjf; ug'{ x'Gg . xfdL aLrsf] Pstf, wd{ ljZjf; / l;4fGtnfO{ la;{g vf]Hg] k|of;df nfUbf c?n] ab\gfd ug]{ tkm{ nfu]sf dfq x'g\ . cf/f]k nufpg] gfddf o;f] p;f] eGg' /fd|f] xf]Og . k|df0f ;lxt sfg'gL af6f] /f]Hbf x'G5 . kqsf/ eujfg xf]Og\ . kqsf/nfO{ klg afFRg' k5{, 3/kl/jf/ 5, eGg] hfgsf/L eg] ;a}n] /fVg' k5{ .
tkfO{ slQsf] nfUg' ef 5 o:tf s'/fx?df <
— tkfO{ slQsf] nfUg' efsf] 5 eGg] k|Zg} xf]Og . To;f] ug{ lbg' x'Gg eGg] kIfdf 5' d . afh'/f dxf;+3n] cleofgg} rnfPsf] 5 . of] ;+:sf/sf] xfaL x'g lbg' x'Gg .
cGTodf s]xL eGg dg nfu]sf] 5 <
— g]kfnL xfdL /x'Fnf sxfF g]kfn} g/x] eg] h:t} kqsf/ xfdL /x'Fnf sxfF kqsfl/tf g} g/x] . xfdLnfO{ kqsfl/tfnfO{ dof{lbt, k|ltli7t, ;DdfggLo k]zfsf ?kdf ljsf; ug'{5 . b]z ljsf; lgdf{0f w]/} k5fl8 5 . ;'b"/ clg lj6ssf blaPsf, ylnPsf, s'l8Psf, t8\kLPsf cfjfhx?nfO{ a'nGb ug'{5 . pgLx?sf lk8f afWotf / a]bgfnfO{ /fHosf] d'nk|jflxs/s0fdf Nofpg' 5 . Joj;foLstf, l;4fGt / wd{nfO{ k|wfg 7fg]/ kqsfl/tf ug{ cfu|x u5'{ .

nf]s;]jf tof/Lsf pkof]uL
ljifout k|Zgx? M
!= ;'zf;gsf ljlEfGg kIfx? pNn]v ub}{ g]kfnsf] zf;g Joj:yfnfO{ tL kIfx?sf] cfwf/df ljZn]if0f ug'{xf];\ .
– ;/sf/åf/f /fHosf] ;+rfng Pj+ Joj:yfkgsf nflu ug]{ sfo{ tyf ckgfpg] sfo{z}nL zf;g xf] . zf;g ;+rfngsf] k|s[ofdf ;+nUg kfqx?df lglxt zlQm, clwsf/ / bfloTjsf] k|of]u gful/s ;Gt'li6 ;fk]If ug]{ zf;g g} ;'zf;g xf] .
;'zf;gsf kIfx? M
;'zf;g zf;g k|0ffnL;+u k|ToIf ;/f]sf/ /fVg] ljifo ePsf]n] o;n] ax'cfoldstf / ax'kIfLotf c+ufn]sf] x'G5 . o;sf k|d'v kIfx? lgDg 5g\ M
/fhg}lts kIf M /fhg}lts ?kdf a}wflgs zf;g, k|hftflGqs d'No dfGotf, ax'nafb hg;xeflutf h:tf kIfx? ;'zf;gsf /fhg}lts kIf x'g\ .
;fdflhs kIf M ;fdflhs Gofo / ;dfgtf, ;dfj]zLs/0f ;zlQms/0f, gful/s clwsf/ / dfgj ljsf; h:tf kIfx? ;'zf;gsf ;fdflhs kIf cGtu{t kb{5g\ .
cfly{s kIf M cfly{s ljsf;, ;|f]t;fwgsf] ljt/0ffTds Gofo, ljQLo cg'zf;g, ;bfrf/, kf/blz{tf / hjfkmb]lxtf h:tf ljifox? ;'zf;gsf cfly{s kIf x'g\ .
sfg'gL kIf M sfg'gsf] zf;g, Golos ;jf]{Rrtf, ;/n ;Ifd Gofok|0ffnL, hgd'vL sfg'gL Joj:yf cflb ;'zf;gsf sfg'gL kIf x'g\ .
Joj:yfksLo kIf M hgpQ/bfoL k|zf;g, k|efjsf/L ;fj{hlgs ;]jf k|jfx, lg0f{o k|lqmofdf ;/f]sf/jfnfx?sf] ;xeflutf, k|ltikwf{Tds Ifdtf cflb ;'zf;gsf Joj:yfksLo kIf cGt{ut kb{5g\ .
;'zf;gsf kIfx? / g]kfnsf] zf;g Joj:yf
g]kfnsf] zf;g Joj:yf d"nt M nf]stflGqs u0ftGqftds ;+;bLo zf;g k|0ffnL xf] . ;+a}wflgs ?kdf ;+3Lo u0ftGqsf] ?kdf :yflkt x'g vf]h]sf] / o;n] dGotf kfOg;s]sf] ;+qmd0fdsflng l:yltdf jt{dfg zf;g ;+rflnt 5 . k|:t't k[i7e'lddf ;'[zf;gsf kIfx?sf cfwf/df g]kfnsf] zf;g Joj:yfnfO{ lgDgfg';f/ a'Fbfut ?kdf ljZn]if0f ug{ ;lsG5 M
s_ /fhg}lts kIf M g]kfnsf] zf;g Joj:yf /fhg}lts ?kdf a}wflgs zf;go'St nf]stflGqs rl/q af]s]sf] zf;g Joj:yf xf] . o2lk zf;sLo k|s[ofdf hg;xeflutf, ax'nafb h:tf dfGotfx?nfO{ k"0f{tM cfTd;fy ug{ /fhg}lts l:y/tf k|fKt ug{ ;s]sf] 5}g .
v_ ;fdflhs kIf M zf;g Joj:yfn] ;fdflhs ?kfGt/0fsf nflu ;fdflhs Gofo, ;dfj]zLtf, gful/s xs clwsf/sf] k|Tofe'lt, ;dGjo h:tf kIfx?nfO{ ljleGg dfWoodx?åf/f clVtof/ u/]sf] 5, tyflk g]kfnsf] ;fdflhs If]q cem;Dd ?kfGt/0fs} kvf{Odf /x]sf]n] ;'zf;gsf ;fdflhs kIf bx|f] aGg ;s]sf] 5}g\ .
u_ sfg'gL kIf M   sfg'gL zf;g / :jtGq Gofokflnsfsf] ;+a}wflgs Pj+ sfg'gL k|Tofe"lt ul/Psf] 5 . g]kfnsf] zf;g Joj:yf sfg'[gsf] kl/kfngf / ;xL sfof{Gjogdf k"0f{tof ;kmn aGg ;s]sf] eg] 5}g\ .
3_ cflys kIf M ljQLo cg';fzg, kf/blz{tf / hjfkmb]lxtfsf] ;'lglZrtfsf nflu g]kfndf kof{Kt gLltut, ;+:yfut / sfo{ut Aoj:yfx? ul/Psf] 5 . o;df s]xL ;'wf/x? b]lvPsf klg 5g . o2lk g]kfnsf] cfly{s zf;g ;'zf;go'STf aGg ;s]sf] l:ylt eg] 5}g .
ª_ Joj:yfksLo kIf M ;fj{hlgs ;]jf k|jfxsf] l:ylt / ;fj{hlgs ;]jfk|bfos ;/sf/L c+usf] l:ylt ;'zf;gsf] s;Ldf v/f] plqg ;s]sf] 5}g . Joj:yfksLo kIfdf g]kfnsf] zf;g Joj:yfsf] ;'wf/sf nflu ljut b]lv g} ljleGg k|of;x? x'b} cfPsf 5g .
o;k|sf/ g]kfnsf] zf;g Joj:yfnfO{ ;'zf;gsf ljljw kIfx?sf] s;Ln] /fv]/ ljZn]if0f ubf{ o;sf] ldl>t cj:yf kfpg ;lsG5 . ;'zf;g b]zn] canDag u/]sf] zf;g Joj:yfsf] uGtAo ;d]t ePsf]n] o; lbzfdf b]zsf]] kof{Kt Wofg hfg h?/L b]lvG5 .
@= k[YjL ;Dd]ngsf] af/]df n]Vg'xf];\ .
— /fi6«;+3Lo jftfj/0f sfo{qmd (UNEP) sf] cfof]hgfdf a|flhnsf] l/of] b h]g]l/of]df ;g\ !((@ h'g #–!$ ;Dd ePsf] jftfj/0f ;DalGw ;Dd]ngnfO{ k[YjL ;Dd]ng (Eart Summit) elgG5 . of] ljZjsf] xfn;Ddsf] ;a}eGbf 7'nf] ;Dd]ng xf] . Psdfq k[YjLsf] :ofxf/ / pkof]u u/f}+ eGg] gf/f /x]sf] of] ;Dd]ngdf laZjsf] !&* /fi6«sf /fi6«fWoIf, ;/sf/ k|d'v, dGqL nufot pRr:t/Lo k|ltlglw d08nsf #%)) k|ltlglw tyf &)) /fi6«;+3Lo kbflwsf/Lx?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . of] ;Dd]ngdf g]kfnsf tkm{af6 tTsflng k|wfgdGqL lul/hfk|;fb sf]O{/fnfn] efu lng' ePsf] lyof] . o; ;Dd]ngdf xl/tu[x k|efj ;lGw kl/t ug'{sf] ;fy} h'g * nfO{ ;d'Gb| lbj;sf] ?kdf dgfpg] lg0f{o ul/Psf] lyof] . ;Dd]ngn] jftfj/0f ;+/If0fsf ;DaGwdf @%)) ;'emfj k|:t't u/]sf] lyof] .
;f] ;Dd]ngdf ljZjsf !%@ /fi6«x?dn] ljZjdf b'n{e x'Fb} uPsf] lj?jf / hLjhGt' ;+/If0f ;DalGw h}las ljljwtf ;lGwdf x:tfIf/ u/]sf lyP .
k[YjL ;Dd]ngn] lgDg lnlvt $ d'ne't ljifox? kfl/t u/]sf] lyof] M
s_ h}ljs ljljwtf  v_ Ph]08f @!  u_ df};d kl/jt{g 3_ jg;+/If0f ;DalGw l;4fGt
eof] . o;} 36gfnfO{ g]kfnsf] Oltxf;df ds} kj{ elgG5 .
>f]t ;+sns M /fd lai6
;flxTo ;[hgf
lbp;} lgbfPF5'
d x/fPF, lrRofP/ s/fPF,
/f]bg;Fu clei6 ld;fPF,
lgi7fnfO aGwsL /fv]/ cfFz' hnfPF,
:jhgsf] cfnfk u/]/ cFh'nL km}nfPF,
:t'ltsf] k/fsfi6f nDk;f/ k/]+,
t}klg r}g ldn]g, lgisif{ v'l§Pg
lgsf] / glgsf]sf] lsQf 5'l§PgÚ
cfef lgit]h eof], ljZjf; kfxF'gf nfUg uof]
ss{; WjgLn] s0f{ljlIfKt jgfof],
cem} s/fpFb}5', h~hfn leq ;dfwfg vf]Hg,
cfˆgf];Fu} lhlhlj;fsf] dfv];fª\nf] tf]8\g,
t/ v} c§fxf; ub}{5 ch} cfsfz,
5b}{5 lvTsf 5f]8]/ eo+s/ ;Gqf;
wldnf] kfgL alif{P df5f dfg{ kfOGYof],
x'ls{Psf hfnxf/L;Fu ldt]/L nfOGYof],
lj8Dagf, d]/f] af6f] v} e]l6Psf],
laZjf;sf] kfOnf lsg d]l6Psf],
PSn} w]/} ;+3if{ u/]F5',
Ao'FlemPF emNofF:; d t lbp;} lgbfPF5' .\
nf]sgfy kf}8\ofn
r§fg km'6\5 t/ klUnb}g
x}g cln slt t s'/f a'‰g] k|of; xf];
ltdLn] eGb}df
slxn] sfFxL c?sf] s'/f ;'Gg' k5{ /]
a'l4 cfˆg} ug{' k5{ /]
ltdL hlt s;n] lhtf];
d lht]s} 5}g dfq ltdLn] xf/]sf]
cem} lhTg afFsL 5 /
s] hlGdbf d[To' kqdf u/]sf] b:tvtsf] Dofb olt g} xf] t
s'/fdf t ltdL dflx/
To} eP/ t ltdLn] clNemg kfPsf 5f}
lsg
gq t plxn]
gq t s]
ef] s'/} gu/f+}
;fRr} ltd|f] dg r§fg /}5
5}g
5
ltdLn] unt d'Nofªsg u/]5f}
cxF xf]O{g
s;/L eGg ;S5f}
ltdL To:t} t 5f}
n l7s 5 To:tf] xf]O{g ltdLn] To;/L g} dgnfO{ r§fg agfP/  kl/eflift u¥of}
untnfO{ unt ;lxnfO{ ;lx eGg' d]/f] g};lu{s :jefj xf]
To;f] eP r§fg sf] klg :jefj /fd|} a'em]sf xf}nf
a'empg' k5{
r§fg km'6\5 t/ klUnb}g .
laB'Tdf /}sf, c5fd


No comments:

Post a Comment