Saturday, April 29, 2017

बिम्ब नेपाली साप्ताहिक २०७४ बैशाख १२ गते मंगलबार

d'Vo ;dfrf/
laZjf; nfUb}g lbkfon ;x/
lbkfondf !@, s}nfnLdf !( / s~rgk'/df ! If]qLo sfof{nox?

@)^& ;fndf k|x/Ldf egf{ x'gsf nflu bfr'{nf lxsLnf ufla;sf lgk{ 7u'Ggf klxnf] k6s lbkfondf k'u] t/ pgL If]qLo ;b/d'sfd xf] eGbf kTofPgg\ . 
To:t} wgu9L hfgsf nflu lbkfon k'u]sf afh'/f s'nb]adf08f}+ ufla;sf ddtf af]x/fn] lbkfon ahf/df k'u]kl5 ;fyLnfO{ lbkfon stL a]nf cfpF5 < eg]/ ;f]lwg of] g} lbkfon ahf/ xf] eg]/ pgL kTofO{gg\ . af]x/f / 7u'Ggf dfq} xf]O{g ;'b"/klZrdsf] If]qLo ;b/d'sfd lbkfondf klxnf] k6s k'Ug] clwsfz+ AolQmx? If]qLo ;b/d'sfd xf] eg]/ kTof/ g} dfGb}gg .
lstfadf ;'b"/klZrdsf] If]qLo ;b/d'sfd lbkfon cWoog u/]sf clwsf+zn] b]zsf cGo If]qLo ;b/d'sfd ;/xsf] lasf; ePsf] sNkgf ug]{ ub{5g t/ lbkfon ;f]r] eGbf km/s x'Fbf If]qLo ;b/d'sfdsf] ahf/ laZjf; ug}{ d'l:sn kg]{ u5{ .
bfr'{nfsf lgk{ 7u'Ggfn] eg] …d}n] t If]qLo ;b/d'sfd eg]sf 7'n} zx/ xf]nf ;lDemP, oxfF cfpFbf t xfd|f] vn+uf ahf/ eGbf klg ;fgf] ahf/ /x]5 . oxfFsf] lasf; lsg gePsf] xf] <Ú 8f]6Lsf] lbkfondf k'u]sf clwsf+zn] lbkfon clasl;t eGg] u/]sf 5g . 
8f]6L lhNnfsf] k'FhL knfog klg lasf;sf nflu 7"nf] ;d:ofsf] ?kdf b]vf k/]sf] pBf]u afl0fHo ;+3 8f]6Lsf cWoIf g/]Gb| v8\sfn] atfP . v8\sfn] eg] …s]xL ;dfGo k'FhL x'g] lalQs} 8f]6Lsf gful/sn] s}nfnL / s~rgk'/df hldg vl/b tyf 3/ lgdf{0f ug{df nufgL u5{g . of] 8f]6Lsf] dfq} ;d:of xf]O{g ;'b"/klZrdsf kxf8L lhNnfx? ;a}sf] ;d:of xf] .Ú cWoIf v8\sf eg] .
;fgf] If]qkmndf km}lnPsf] lkkNnf ahf/  :yfgLo ahf/ h:tf] b]lvG5 . lbkfon xfnsf] k|b]z gDa/ & sf % lhNnf 88]Nw'/f,c5fd, a}t8L, aemfª, s}nfnL;+u l;df hf]l8Psf]  8f]6L lhNnfsf] s]Gb| efudf /x]sf] 5 .
8f]6L SofDk; 8f]6Lsf k|fWofks 808L/fh cf]emfn] eg] …k|b]z gDa/ & sf] s]Gb|  efusf nflu 8f]6L lhNnf dfq o:tf] lhNnf xf] hxfF lkmQfn] gfk]/ klg ( lhNnfsf] s]Gb| efusf] ?kdf 8f]6L g} x'G5 .Ú
;Da[4Lsf] k|vfO{sf #% aif{ 
em§ x]bf{ pkTosf h:tf] nfUg] ;flassf] If]qLo ;b/d'sfd lbkfon ;'b"/klZrdsf] s]Gb| efudf /x]sf] 5 .  ;'b"/klZrdsf gful/ssf nflu c;xhtf ePsfn] dWoklZrd lasf; If]qaf6 6'qmfP/ tTsflng /fhf aL/]Gb|n] ;'b"/klZrd lasf; If]qnfO{ d'n'ss} sfG5f] lasf; If]qsf] ?kdf @)#* ;fndf 3f]if0ff  u/] . To;sf] ;b/d'sfd klg 8f]6Lsf] lbkfonnfO{ tf]lsof] lyof] .
la=;= @)!(df /fhf dx]Gb|n]  d'n'snfO{ $ lasf; If]qsf] ?kdf laefhg u/]kl5 ;'b"/klZrd / dWoklZrdsf] ;b/d'sfdsf] ?kdf ;'v]{tnfO{ tf]lsPsf] lyof] .
If]qLo ;b/d'sfd 3f]if0ff ePsf] #% aif{ laTbf klg lbkfon zx/sf] lasf;sf nflu s'g} 7f]; of]hgf ag]sf] 5}g . l;+xb/af/af6 ;w}F pk]Iffdf k/]sf] dxz'; ug]{ ;'b"/klZrd]nLn] oxfFsf] lasf;sf nflu cfaZos kxn gu/]sf] u'gf;f] ub}{ cfPsf 5g :yfgLox? .
;'b"/klZraf6 lgjf{lrt hgk|ltlglwn] vf]nf] tof]{ nf}/f} lal;{g] k/Dk/f aiff}Fb]vL ef]Ub} cfPsf] dfga clwsf/sdL{ /fdx/L cf]emfn] atfP . sfof{no nufotsf If]qLo sfof{no s}nfnLdf 5g . d'n's k'g{ ;+/rgfsf] ca:yfdf ePsfn] If]qLo sfof{nosf af/]df clxn] s]xL ug{ g;lsg] If]qLo k|zf;s z/bs'df/ 9'ª\ufgfn] atfP .
k|fb]lzs /fhwfgL x'g] cfzf
;'b"/klZrdsf] If]qLo ;b/d'sfdsf ?kdf /x]sf] 8f]6Lsf] lbkfon casf] & gDa/ k|b]zsf] k|fb]lzs /fhwfgL x'g]df 8f]6Laf;L cfzfafbL /x]sf 5g . k|fb]lzs /fhwfgL lbkfon g} x'g] g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf kf]ln6Ao'/f] ;d:o lqnf]rg e§n] atfP . g]tf e§n] eg]  …clxn]sf] & gDa/ k|b]z eg]sf] ;flassf] ;'b"/klZrd xf], ;'b"/klZrdsf] If]qLo ;b/d'sfd lbkfon xf], ;+/rgfdf s'g} kl/a{tg cfPsf] 5}g /fhwfgLdf dfq kl/a{tg ug]{ ;jfn p7b}g .Ú g]tf e§n] yk] …xfdL lbkfon /fhwfgL x'gk5{ eGg]dfq k|:6 5f}+, /fhwfgL kl/a{tg ug'{ eg]sf] ldn]/ a;]sf ;'b"/klZrd]nLsf aLrdf 4Gb km}nfpg' xf] .Ú gofF aGg] ;+/rgfdf 8f]6L /fhwfgL tf]Sg'sf] s'g} lasNk gePsf] g]kfnL sf+u|]; 8f]6Lsf ;efklt k|lbk b]pjfn] atfP . b]pjfn] eg] …/f0ff, k~rfotsf] ;dodf 8f]6L o; s]Gb|Lo ;b/d'sfd xf], lautb]lv k|zf;lgs lg/Gt/tf lbg' k5{ cGo lasNk x'Fb}g .Ú t/fO{sf] pTkL8gdf ;'ksf kxf8L lhNnf 6'qmfP/ cnu} k|b]z agfpg kg]{ wf/0ff ;d]t cfpg] u/]sf] 5 .
:yfgLo /fhg}lts bnsf g]tfx? 8f]6L lhNnfdf /fhwfgL agfpg ;xdt eP klg s]lGb|t txsf g]tf eg] /fhwfgL agfpg] laifodf d'v vf]n]sf 5|}gg\ .  8f]6L lhNnfsf] lbkfon zx/ k|fb]lzs /fhwfgL ePdf dfq lu/]sf] ;fv p7fg ;Sg] g]skf Pdfn] 8f]6Lsf cWoIf rqm dNnn] atfP . Pdfn] cWoIf dNnn] eg], …lbkfon zx/ ;'b"/klZrdsf] ;Defjgf ePsf] zx/ xf] t/ oxfF las]Gb|Lt nufgLsf sf/0f of] cf]em]ndf k/]sf] xf] .Ú
If]qLo k|zf;ssf] gh/df lbkfon zx/
lzl;/ s'df/ 9'Ëfgf
If]qLo k|zf;s, lbkfon
If]qLo ;b/d'sfdsf] ?kdf lj=;+= @)#& ;fndf ljsf;  ul/Psf] lbkfondf ljsf;sf lqmofsnfkx? ck]Iffs[t ?kdf cuf8L j9\g ;s]sf 5}gg\ . ljsf;sf k|r'/ ;+efjgf /xFbf /xFb} klg 7"nf ljsf;sf cfof]hgfx? lgdf{0f x'g g;s]sf], lzIff / :jf:Yosf] ;]jf ck]Iffs[t ?kdf lj:tfl/t gePsf], cfly{s ultljlw kof{Kt ?kdf x'g g;s]sf] / s[lifdf If]qut tyf df};dL cg's"ntf jdf]lhd Jofj;flos s[lif k|0ffnLsf] ljsf; gx'bfF o; If]qdf /f]huf/L ;Lldttf cfO{ t/fO{sf lhNnfdf a;fO{ ;/fO{ ug]{ k|j[lQn] lbkfonsf] ljsf; ck]lIft ?kdf x'g ;s]sf] 5}g\ .  Aojl:yt ;8\s, ;x/L k"jf{wf/ ;lxtsf] Jojl:yt zx/Ls/0f, vfg]kfgL / kmf]xf]d}nfsf] plrt Joj:yfkg, lgoldt xjfO{ ;]jf ;lxt k|fs[lts, ;fF:s[lts, wfld{s tyf ko{6sLo ;+efjgfsf cfwf/df cfly{s ljsf;sf lqmofsnfkx? ;~rfng x'bfF g} lbkfonn] If]qLo ;b/d'sfdsf] ;fvnfO{ ;Dj4{g ug{ ;Sb5 .
k"jf{wf/ ;]jfsf] ck|of{Kttfsf sf/0f ce}mklg sltko If]qLo :t/sf sfof{nox? If]qLo ;b/d'sfd aflx/ /x]sf, If]qLo :t/df cfof]hgf x'g] sfo{qmdx? If]qLo ;b/d'sfd aflx/ cfof]hgf ul/g] cj:yfsf] cGTo ug{{ k|of{Kt k"jf{wf/ lgdf{0f, Jojl:yt zx/L of]hgf th'{df / sfof{Gjog, k]zf / /f]huf/df Jofj;flosLs/0f ;lxt cfly{s lqmofsnfkx?sf] lj:tf/ Pj+ lzIff / :jf:Yo ;]jfsf] ;'lglZrttf o'Qm nufgLn] lbkfonnfO{ Jojl:yt / ;d[4 ;b/d'sfd jgfpg ;lsG5 .
;DkfbsLo
b'O{ r/0fsf] lgjf{rgdf /fHonfO{ bf]Aa/ 3f6f
;/sf/n] :yfgLo txsf] lgjf{rg a}zfv #! ut]sf nflu 3f]if0ff u/] nuQ} dw]zL df]rf{x?n] cfGbf]ng ug{ yfn] . To;} cg'?k s]xL lbg cuf8L ;/sf/n] dw];L df]rf{sf] dfu k"/f ug]{u/L :yfgLo txsf] lgjf{rg b'O{ r/0fdf ug]{ 3f]if0ff u/]sf] 5 . :yfgLo lgjf{rg alx:sf/ ug]{ eGg] df]rf{ klg ca :yfgLo txsf] lgjf{rgdf ;xefuL x'g] ePsf] 5 .
;/sf/n] b'O{ r/0fsf] lgjf{rg ug]{ eGg] 3f]if0ff u/]kl5  lgjf{rg cfof]un] o;cl3 u/]sf s]xL tof/Lx? eg] v]/ hfg] ePsf 5g\ . Ps} r/0fdf lgjf{rg ;DkGg ug]{ of]hgfsf ;fy sfd yfn]sf] cfof]un] ;/sf/ / df]rf{aLrsf] kl5Nnf] ;xdltkl5 b'O{ r/0fdf r'gfj ug]{ 3f]if0ff ePsf] lyof] . ;/sf/sf] 3f]if0ff;Fu} cfof]un] u/]sf r'gfjL tof/Lx?dWo] s]xL v]/ hfg] -3f6f_ ePsf 5g\ eg] s]xL cGof}ntfx? klg ylkPsf 5g\ .
b'O{ r/0fdf :yfgLo lgjf{rg ubf{ ah]6 kl5 ws]lng] ;Defjgf b]lvPsf] 5 . To:t}, ladf !# s/f]8 *! nfv ylkg] ePsf] 5, sd{rf/Lsf] eQfdf lgs} ef/ kg]{ ;Defjgf, 3/ef8fsf] Aooef/, dtbftf gfdfjnL k'g k|sfzg ug{'kg]{, /fhgLlts bnsf] k|rf/ vr{ a9\of], DofbL k|x/LnfO{ yk vr{ nufot lgs} 3f6f x'g] b]lvPsf]  5 .
;/sf/n] h]7 !% df ah]6 NofFpg]u/L cfˆgf ;+oGqx?nfO{ b'|t ultdf v6fO/x]klg ;/sf/n] bf]>f] r/0fdf :yfgLo txsf] lgjf{rg ug]{ 3f]if0ff u/]kl5 ah]6 lglZrt g} k|efljt x'g] b]lvG5 . To:t} bf]>f] r/0fdf r'gfj ug]{ ePkl5 lgjf{rgdf vl6g] sd{rf/Lsf nflu ul/Psf] Ps dlxg] ljdf yk ug{'kg]{  x'G5 . o;kl5 yk !# s/f]8 *! nfvsf] ladf /sd yk ug{'kg]{ x'G5 . %% lbgsf] nflu k|lt DofbL k|x/L @ nfvsf b/n] b'3{6gf ljdf ul/Psf] 5 .
cfof]un] lgjf{rg g;ls~h]n;Ddsf nflu sfd ug{ lgjf{rgdf vl6Psf sd{rf/LnfO{ lgo'lQm lbPsf] 5 . s/f/ tyf ;/sf/L ;+oGq0faf6 tfg]/ lgjf{rg k|of]hgsf nflu k|of]u ul/Psf sd{rf/Lsf] eQfsf] Aooef/ a9\g]5 . sd{rf/Lsf] eQfdf slt ef/ ylkG5 o;af/] cfof]un] s'g} hfgsf/L lbPsf] 5}g .  To:t} cfof]un] laleGg lhNnfx?df 3/ tyf ˆNof6 d'Vo lgjf{rg clws[tsf] sfof{no eg]/ 3/x? klg ef8fdf lnPsf] 5 . r'gfjsf] Dofb h]7 #! ;Dd yk ePkl5 3/sf] ef8f tyf lah'nLsf] Aooef/ a9\nf .
a}zfv #! ut] # k|b]zdf x'g] r'gfjsf] dtu0fgf s] ug]{ eGg] cGof}n g} 5 . tTsfn dtu0fgf u/]/ kl/0ffd ;fj{hlgs ubf{ ax'dt NofFpg] bnsf] r'gfjL nx/sf] dgf]a}1flgs c;/ cGo k|b]zdf klg kg]{ vt/f /xG5 . csf]{lt/ dtu0fgf gug]{ xf] eg] Ps dlxgf;Dd dtk]l6sf sxfF / s;/L ;'/lIft /fVg] eGg] r'gf}tL xf]nf . dtu0fgf ug]{ ls gug]{ eGg]df bnx?lar lajfb  ga9\nf eGg ;lsGg . cfof]un] rLgaf6 ( s/f]8 ?k}ofF xf/f  xf/Ldf #) xhf/ yfg dtk]l6sf vl/b u/]sf] 5 . cfof]usf ljleGg lhNnfdf o;cl3sf] lgjf{rgdf k|of]u ePsf] ^) xhf/ xf/fxf/Ldf dtk]l6sf /x]sf] lyof] . b'O{ r/0fdf lgjf{rg ubf{ Ps 7fFpdf k|of]u eO;s]kl5 ToxL dtk]l6sf csf]{ If]qsf] lgjf{rgdf k|of]u ug{ ;lsGYof] Totflt/ klg Wofg lbPsf] 5}g .
;/sf/n] tf]s]sf &% xhf/ DofbL k|x/LnfO{ yk Ps dlxgf eQf lbg' knf{ . %! xhf/ eQf / & xhf/ kf]iffssf] u/L %* xhf/ kfpg] DofbLnfO{ bf]Aa/ lbg'knf{ . olb Ps dlxgf DofbLnfO{ labf lbg] xf] eg]klg kl5 km]/L tflnd lbg'knf{ lsgsL pgLx? bIf eO;s]sf x'b}gg\ . otflt/ klg ;f]Rg' cfjZos 5 .

yk ;dfrf/
lg/Gt/ ;]jfdf wgaxfb'/ dNn
;'b"/ tyf dWoklZrd s} k'/fgf kqsf/ wgaxfb'/ dNn -&^_ cfˆg} ufpF7fpFsf] ;]jfdf /d]sf 5g . /fli6«o ;dfrf/ ;ldlt :yfkgfsf] lbg & kmfu'g @)!* df ;Djfbbftf lgo'lQm kfPsf l;nu9L gu/kflnsf–! z}n]Zj/sf dNnnfO{ dWo / ;'b"/klZrd If]qdf kqsfl/tfsf] hu a;fn]sf] >]o hfG5 . kqsf/ dNn gofF k':tfn] pGd'Qm eP/ sfd ug{ kfPsf]df v'zL 5g\ . ;Fu;Fu}, st} glas]kl5 jf c¿nfO{ t;f{P/ vfg kfOG5 eGg] e|djz kqsfl/tfdf cfPsfx¿sf] laulauLk|lt eg] lrlGtt 5g\ . o:tf] dfgl;stfn] kqsfl/tf x'Fb}g, dNn eG5g, o;df lgikIftf;Fu} cWoog–dgg / lg/Gt/ lkmN8df k'Ug'k5{ .
dNn 8f]6Lsf] z}lIfs hfu/0fsf cleoGtf klg x'g\ . :s"n gePsf] ;dodf pgn] ufpFufpFdf ljBfyL{ vf]h]/ ;b/d'sfd l:yt kß klAns  dfljdf nu] . nfdf] ;do lzIf0fdf ;+nUg /x] .  dNn o; If]qsf] /+usd{sf klg cu'jf x'g\ . pgn] Ú;+3if{Ú, …efOefOÚ, …cb[ZoÚ, …cfdfsf] dgÚ, …enfOÚ, …cfdfÚ, …z}n]Zj/L dxfTDoÚ nufotsf gf6s n]vg, lgb]{zg / d~rg u/]sf 5g, /]l8of] g]kfndf uLtx¿ klg /]s8{ u/fPsf 5g\ .
kfPhlt lstfa k9\g' / laxfg # ah] p7]/ z}n]Zj/L dlGb/sf] ;/;kmfO ug{' dNnsf] b}lgsL ePsf] 5 . a|Xdd'x"t{d} dlGb/ ;/;kmfO ubf{ Ps;fy zf/Ll/s Jofofd / nf]ssNof0f x'g] pgL atfpF5g\ . dlGb/ kl/;/df pg}n] /f]k]sf la?jfx¿n] 5xf/L lbO/x]sf 5g\ . ToxfFsf lrq / d"lt{x¿ klg pg}n] agfPsf x'g\ . ;j{gfd / /f;; k'/:sf/af6 ;Ddflgt dNn hLjgdf ;Gt'i6 /xg' / x/]z gvfg'nfO{ ;kmntfsf] Bf]ts dfG5g\ . g]kfnL ;dfh kl/jt{g rfxG5, /fhsfh d'2f v]k]sf, h]n k/]sf ldhfl;nf dNn eG5g, t/, kl/jt{g JolQm s]lG›t x'g'x'Fb}g .


z}lIfs dxf]T;adf s/f]8 a9L rGbf ;Íng

8f]6Lsf] k"jL{rf}sL ufpFkflnsf ! df /x]sf] zfh]Gb|]Zj/ df=laBfnodf k|flalws lzIff ;~rfngsf nflu cfly{s /sd ;Íng ug]{ p2]Zon] cfof]lht z}lIfs dxf]T;jdf ;f]djf/;Dd dfq Ps s/f]8 @% nfv #) xhf/ a/fa/sf] bfg ;Íng ePsf] 5 .
h;df !% hgfn] ;f9] !( nfv a/fa/sf] hUufbfg u/]sf 5g . dxf]T;jdf dfggLo ;f+;b e/t v8sfn] Ps nfv @% xhf/ bfgu/]sf] zfh]Gb|]Zj/ df=laBfnosf ;xfos k|frfo{ b]j axfb'/ af]x/fn] atfP .
To:t} laBfnosf Joj:yfkg ;ldltsf ;lrj h+u jxfb'/ >Ldfnn] @ nfv Ps xhf/ % ?k}Fof u/L ;f]daf/;Dd dxf]T;adf Ps ;o ^* hgfn] bfg u/]sf] dxf]T;j ;+of]hs s}nfz v8\sfn] atfP .
laBfnodf k|flalws lzIff ;~rfng ug{ / laBfnosf] z}lIfs u'0f:t/ j[l4sf nflu cfly{s ;xof]u ;Íng ug{ wfld{s dxf]T;jsf] cfof]hgf ul/Psf] klg Aoj:yfkg ;ldltn] hgfPsf]] 5 . wfld{s dxf]T;adf 6f9f 6f9faf6 laleGg eQm hgx?sf] klg pNn]vgLo ;xeflutf /xFb} cfPsf] atfOPsf] 5 .
8f]6Ldf klg nf]stGq lbj; dgfOof]
lj=;=@)^@÷@)^# ;fnsf] P]ltxfl;s nf]stflGqs cfGbf]ng ;kmn ePsf] !! jif{ k"/f ePsf] 5 . !( lbg] hgcfGbf]ngn] ;kmntf k|fKt u/]sf] lbgsf] ;Demgfdf cfh 8f]6Ldf klg ljleGg sfo{qmd u/L nf]stGq lbj; dgfO{Psf] 5 .
tTsfnLg /fhf 1fg]G› zfxn] hglgjf{lrt k|wfgdGqLnfO{ avf{:t u/L sfo{sf/L clwsf/ cfˆgf] xftdf lnPkl5 k|ltlglw ;ef k'g:yf{kgfsf] dfu ;lxt ;8sdf cf]n]{sf ;ft /fhgLlts bn / ;z:q cfGbf]ngdf /x]sf] dfcf]jfbL aLrsf] ;xsfo{n] hgcfGbf]ng ;kmn ePsf] lyof] .
hgcfGbf]ng pTsif{df k'u]kl5 tTsflng /fhf 1fg]G›n] k|ltlglw ;ef k'g:yf{kgf u/L cfkm"n] lnPsf] sfo{sf/L clwsf/ lkmtf{ u/]sf] lbg a}zfv !! sf] P]ltxfl;s dxTj 5 . hgcfGbf]ng ;kmn kfg]{ qmddf @% hgf g]kfnLn] hLjg alnbfg u/]sf lyP eg] y'k|} 3fOt] eP .
hgcfGbf]ngsf] ;kmntfsf] hud} lj:t[t zflGt ;Demf}tf eO{ zflGt k|lqmof cf/De ePsf] lyof] eg] b'O{ k6s ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg ;d]t eP/ nf]stflGqs ;+ljwfg hf/L ePsf] lyof] . ;+ljwfg ;efaf6 gofF ;+ljwfg d'n'sn] k|fKt u/] klg To;sf] sfof{Gjogdf cem} lgs} clNemxg' k/]sf] laZj lxGb' dxf;+3sf cWoIf /fh k|;fb hf]zLn] atfP . pgn] eg], o; cjlwdf hgtfsf /fhgLlts dfu k"/f eP klg tL hgtf;Fu hf]l8Psf hghLljsfsf d'4f eg] cem} klg sfof{Gjog x'g ;s]sf 5}gg .
af]u6fgdf lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
8f]6Lsf] af]u6fg ufpF kflnsfdf :yfgLo tx r'gfjsf nflu d'Vo lgj{frg clws[tsf] sfo{fno :yfkgf ePsf] 5 .
Ps sfo{qmdsf aLr cfOtaf/ af]u6fg ufpF kflnsfdf lgj{frg clws[tsf] sfo{fno :yfkgf ul/Psf] atfOPsf] 5 .
lbkfon l;nu9L gu/kflnsfdf o; cl3 g} a}zfv # ut] d'Vo lgj{frg clws[tsf] sfo{fno :yfkgf ul/Psf] lyof] . :yfgLo txsf] lgjf{rg glhlsb} hfFbf :yfgLo lgsfodf wdfwd d'Vo lgjf{rg clws[tsf] sfof{no :yfkgf eO/x]sf] lhNnf lgjf{rg sfof{no 8f]6Ln] hgfPsf] 5 .
8f]6L lhNnfdf ;ft ufpFkflnsf / @ ufpFkflnsfdf wdfwd d'Vo lgjf{rg clws[tsf]  sfof{nox? :yfkgf eO/x]sf 5g .
lhNnf lgj{frg sfof{no 8f]6Lsf lgjf{rg clwsf/L gGbL /fh cf]emfn] eg],  & ufpFkflnsf / @ gu/kflnsf dWo] ! gu/kflnsf / ! ufpFkflnsfdf d'Vo lgj{frg clws[tsf] sfof{no :yfkgf eO;s]sf] 5 . ca lhNnfsf ^ ufpFkflnsf / ! gu/kflnsf dfq afFsL 5g .  ca tL lgsfox?df klg s]xL lbgd} sfof{no ;~rfng u5f}{+ .
d'Vo lgj{frg clws[tn] lhNnfdf vl6Psf lgjf{rg clws[t;Fu ;dGjo / ;'k/L j]If0fsf] sfd ug{'sf ;fy} ;b/d'sfddf /x]sf] :yfgLo lgsfodf lgj{frg clws[tsf ¿kdf klg sfd ug{] lgjf{rg clwsf/L cf]emfn] atfP .
d'Vo lgj{frg clws[tsf] sfof{no v'n]kl5 x/]s :yfgLo txdf v6fOPsf lgj{frg clws[t / lgjf{rg s]G›df vl6g] dtbfg clws[tsf] ;dGjo tyf sd{rf/Lsf]  kl/rfng ;'? x'g] klg laDa g]kfnL ;fKtflxs ;+usf] s'/fsfgLdf cf]emfn] eg] .
kfFr lbg] df}/Lkfng tflnd z'?
al8s]bf/ ufpFkflnsf $ dfGgfsfk8L 8f]6Ldf ;f]daf/b]lv df}/Lkfng tflnd z'? ePsf] ;xsf/L ;+:yfsf cWoIf wdf{ adn] hfgsf/L lbOg .
dfGgfsfk8L dlxnf ax'p2]ZoLo ;xsf/L ;+:yf4f/f cfof]hgf ul/Psf] pQm tflnd ;fgf tyf demf}nf s[ifs cfo:t/ a[l4 cfof]hgfsf] cfly{s ;xof]udf tflnd ;~rfng ePsf] xf] . lhNnf s[lif lasf; sfof{no 8f]6Lsf afuafgL clws[t s[i0f bQ kf08]n] ;xhLs/0f ub}{ cfPsf 5g .
dfGgfsfk8L dlxnf ax'p2]ZoLo ;xsf/L ;+:yfsf cWoIf wdf{ adn] elgg, ul/a tyf lk5l8Psf] dlxnfsf] cfo:t/ psf:gsf] nflu tflnd cfof]hgf u/]sf xf}+ .

5f]6s/L ;dfrf/
b'O{ b'3{6gfdf !^ hgf 3fOt]
8f]6Ldf Ps xKtfd} b'Oj6f ;af/L b'3{6gf x'Fbf !^ hgf 3fOt] ePsf 5g . zlgaf/ afh'/faf6 g]kfn u0h tkm{ uO/x]sf] a; ;fh3f6df a; b'3{6gf !# hgf 3fO{t] ePsf lyP .
k"aL{rf}sL ufpFkflnsf–$ ;fFh3f6df zgLaf/ ;fFem ;'b"/klZrd oftfoftsf] gf $ v ^@(! gDa/sf] a; b'3{6gfdf k/]sf] xf] . To:t} l;nu9Lb]lv k'aL{rf}sL ufpkflnsf ! lv/;}g lt/ uO{/x]sf] ;] ! h $#* gDa/sf] 6\ofS;L k"jL{rf}sL ufpF kflnsf ! l;df{ eGg] :yfgdf ;f]daf/ b'3{6gf x'Fbf tLg hgf 3fOt] ePsf 5g . /ftL sl/a * ah]lt/ ;8saf6 cGbfhL ^)=&) ld6/ tn v;]sf] lyof] .
3fOt] x'g]df k"jL{rf}sL ufpF kflnsf ! 5]knf8Lsf #^ alif{of 8Da/ axfb'/ v8\sf, ;f]xL 7fpFsf $) aifL{of ho  v8\sf, #@ alif{of csf{ b]a v8\sf /x]sf 5g\ .
To:t} zlgaf/ b'3{6gfdf k/L 3fOt] x'g]df afh'/f afFw'–! sL # alif{of laBf yfkf, al8dflnsf–^ afh'/fsL @^ alif{of ldgf yfkf, $ alif{of  dfof yfkf, al8dflnsf gu/kflnsf ( sf @@ alif{o lazfn las, s}nfnL nDsL gu/kflnsf–!$ sf #( aifL{o a›L  /fjn, ;fKkf6f–! afh'/fsf % alif{o afns lhlgz /fjn, sf]N6L–@ afh'/fsf !# alif{o  v]d/fh dNn, #) alif{of ;'Gtnf dNn, afh'/fs} $! alif{of 6]psf e08f/L, afFw'–! afh'/fsL @% alif{of lznf /f]sfof, % alif{of ;f]latf /f]sfof, sflnsf:yfg–@ 8f]6Lsf $) alif{o s';'dsnf tfd|fsf/ / afw'–! afh'/fsL !^ alif{of P]gf /f]sfof 3fO{t] ePsf] lhNnf k|x/L sfof{no 8f]6Ln] hgfPsf] 5 .
v]n ;dfrf/
Onfddf cGt/fli6«o s/fFt] x'g]
Onfd lhNnfsf] ;"of]{bo gu/kflnsf l:yt lkmSsn ahf/df …5}6f}F cGt/fli6«o cfdGq0f l;tf]l/of] s/fFt] k|ltof]lutfÚ cfof]hgf ul/g] ePsf] 5 .
g]kfn, ef/t, e'6fg, aËnfb]z / >LnÍfsf $)) v]nf8Ln] k|ltof]lutfdf k|lt:kwf{ ub}{5g\ .
l;tf]l/of] s/fFt] ;‹n] lkmSsndf j}zfv !^ / !& ut] lkmSsn ahf/df k|ltof]lutf cfof]hgf ug]{ hgfPsf] xf] . k|ltof]lutfdf Onfdsf @%), ef/tsf #)), >LnÍfsf @% e'6fgsf !% / aËnfb]zsf klg ToxL xf/fxf/L v]nf8Ln] ;xeflutf hgfpg] ;3+sf cWoIf tyf s/fFt]sf cGt/fli6«o lg0ff{os of]u]z rflDnªn] atfP .
xfdL Onfd] v]nf8L g} cGt/fli6«o k|ltof]lutfsf nflu kof{Kt 5f}F eGg] nfu]/ cGo lhNnfsf ;fyLx¿nfO{ af]nfOPg, rflDnªn] eg], lhNnfs} v]nf8Lsf] Ifdtf ljsf; ug]{ / klxrfg agfpg] k|ltof]lutfsf] p2]Zo xf] . rflDnªn] lhNnfnfO{ v]ns'b If]qdf klg lrgfpg] / ko{6g k|j4{g ug]{ p2]Zon] k|ltof]lutf cfof]hgf ug{ nfu]sf] hfgsf/L lbP .
k|ltof]lutfdf k'?iftkm{ @) b]lv &% lsnf] tf}n ;d"x / To;eGbf dfly v'nf u/L @) a]Unfa]Un} ;d"xdf k|lt:kwf{ u/fOg] 5 . dlxnftkm{ @% b]lv ^% / To;eGbf dfly v'nf u/L !! tf}n ;d"xdf k|lt:kwf{ u/fOg] 5 . k|ltof]lutfsf ljh]tfn] kbs / k|df0fkq kfpg]5g\ . ljh]tf / pkljh]tf l6dnfO{ 6«kmL k|bfg ul/g] 5 . k|ltof]lutfdf v]nf8L 5fGg lhNnfsf @@ :yfgdf k|lzIf0f lbO/x]sf 5f}F, cGt/fli6«o lg0ff{os rflDnªn] eg] lhNnfsf &)) v]nf8Laf6 k|ltof]lutfdf efu lng] c9fO ;o hlt 5fGg'kg]{5 .
lhNnf ;dGjo ;ldlt, ;"of]{bo gu/kflnsf sfof{no, d]rL kxf8L If]q ko{6g k|j4{g ljsf; ;ldlt, ;"of]{bo xf]6n ;3+, gu/kflnsfsf lrof pBf]u nufotn] klg k|ltof]lutf cfof]hgfdf ;xof]u ug]{ atfPsf 5g\ .
wgu9L aGof] l8kLPn RoflDkog
lj/f6gu/ lsË:nfO{ ^@ /gn] x/fpFb} wgu9L l6d rf}/fxf ;g\ @)!& sf] wgu9L lk|ldo/ lnu -l8kLPn_ sf] pkflw xft kf/]sf] 5 . kmfOgndf wgu9Ln] k|:t't u/]sf] ! ;o ^) /gsf] nIo k5\ofpg] qmddf lj/f6gu/ !*=! cf]e/df ;a} ljs]6 u'dfpFb} (& /gdf ;d]l6of] .
cldt >]i7n] @^ /g agfpFb} lj/f6 gu/nfO{ /fd|f] z'?jft lbP klg cGo v]nf8Ln] vf;} of]ubfg lbg ;s]gg\ . clgn zfx / bLk]G› l;+x P]/Ln] ;dfg !# /gsf] of]ubfg lbP . sKtfg z/b e]ijfs/ dfq @ /g agfP/ cfp6 eP . k|lgt yfkf du/n] @& /g agfP klg 6f]nLnfO{ xf/af6 hf]ufpg ;s]gg\ .
wgu9Lsf nflu cfl/km z]vn] ;jf{lws %$ /g tyf cd/ /f}6]nfn] #! /g tyf sKtfg kf/; v8\sfn] @( /gsf] of]ubfg lbP . k|sfz lji6sf] andf Sofr cfp6 x'gcl3 pgn] # rf}sf / ! 5Ssf lxsf{pFb} @( /g agfP eg] .
To:t} lht]G› d'lvofsf] andf clgn zfxaf6 Sofr cfp6 x'gcl3 cfl/km z]vn] $ rf}sf / $ 5Ssf lxsfpFb} #) andf %$ /g agfP . pgnfO{ #! /g agfpFb} cd/ /f}6]nfn] /fd|f] ;fy lbP . lgs} lj:kmf]6s Jofl6ª u/]sf /f}6]nfn] # rf}sf / @ 5Ssf lxsf{P .
lj/f6gu/sf nflu ;'lzn sF8]nn] $ cf]e/df #@ /g vr{b} @ ljs]6 lnP eg] ;lGbk nfld5fg] / k|sfz lji6n] !–! ljs]6 lnP . z'?df b'O{ d]8]g u/]sf lht]G› d'lvofn] cGttM $ cf]e/df Ps ljs]6 lnFb} #! /g vlr{P .
rnlrq÷dgf]/~hg
bLks–bLkfn] u/] o:tf] rt'of{O
…5Ssf kGhf b'O{Ú sf] dfs]{l6ª 5fofFsg klxn] ;'? ug{ nfu]sf bLks / bLkf clxn] rnlrq ejgdf ahfpg] l6«h/sf] 5fofFsg ul//x]sf 5g\ .
bLks / bLkfn] rnlrqsf] l6«h/ zlgaf/ pkTosfsf] laleGg :yfgdf 5fofFsg u/]sf 5g\ . l6«h/sf nflu bLkssf] cnjf a'4L tfdfª, lasfz cfrfo{ nufotn] ;6 lbPsf 5g\ . rnlrqsf nflu kmfOgn ePsf] l:qmK6sf s]xL b[Zo lnP/ g} l6«h/ 5fofFsg ul/Psf] lgdf{0f o'lg6n] hgfPsf] 5 .
bLks, bLkfn] rnlrq …5Ssf kGhf b'O{Ú eGbf klxn] l6«h/ 5fofFsg ug{'sf] k5f8L klg vf; sf/0f klg 5 . oxL clk|n @* df alnp8sf] ax'k|ltIfLt rnlrq …afx'anL 6'Ú k|bz{gdf cfpFb}5 . pQm rnlrq g]kfnLsf] klg k|ltlIft ;'lrdf 5 .
rnlrqsf] klxnf] l;Sj]n …afx'anLÚ k|bz{gsf] ;dodf clwsf;+ rnlrq ejg bz{sn] el/Psf] lyof] . of] l;Sj]nn] klg /fd|f] bz{s kfpg] cg'dfg w]/}sf]  5 . o;} rnlrq k|bz{gsf] ;dodf cfˆgf] rnlrqsf] l6«h/ b]vfpg ;s] k|rf/ k|;f/ /fd|f] x'g] bLks bLkfsf] a'emfO xf] . To;}n] pgLx?n]= rnlrq eGbf klxn] l6«h/ lgdf{0f u/]sf x'g\ .
rnlrqsf] 5fofFsg klg s]lx lbgd} ;'? x'Fb}5 . g]kfnL rnlrqs} Oltxf;df ;a}eGbf a9L Jofkf/ ug]{ …5Ssf kGhfÚ ePsf]n] klg pgLx?nfO{ l;Sj]n rnfpg' kg]{ k|];/ 5 . rnlrqsf] dfs]{l6ªdf dfq xf]Og pgLx?n] lgdf{0fdf klg laz]if Wofg lbFb}5g\ . o;k6s s]lx gofF / s]lx k'/fgf snfsf/nfO{ clego u/fpg] pgLx?sf] tof/L 5 .
bLks/fh lu/L, lk|o+sf sfsL{, lht' g]kfn, aiff{ /fpt, lzjx/L kf}8]n, s]bf/ l3ld/], a'l4 tfdfª, /fhf/fd kf}8]nsf] ;fydf o;k6s lgZrn a:g]t, :jl:tdf v8\sf / :j?k k'?if 9sfnn] rnlrqdf sfd ub}{5g\ . rnlrqsf] 5fofFsg sf7df8f} / lrTnfªdf ul/g] bLkfn] s]xL cufl8 atfPsL lyOg\ . rnlrq c;f]h !! af6 k|bz{gdf NofOg] atfOPsf] 5 .
Hof]tL eG5g\, d …af]N8 uflosfÚ x'F .
g]kfnL nf]s ufog If]qdf uflosf Hof]tL du/sf] rrf{ 5'§} 5 . pgnfO{  w]/}n] uflosf eGbf klg x6 klx/g / pQfpnf uLt ufpg] uflosfsf] ?kdf lrG5g\ . :6]h sfo{qmdb]lv Do"lhs lel8of]df Hof]tL a9L g} v'Nbf pgsf] cfnf]rgf x'g] u/]sf] 5 .
t/, Hof]tLn] cfkm"nfO{ …af]N8 uflosfÚ eGbf cfgGb nfU5 . To;}n] d …af]N8 uflosfÚ x'F . pgn] cfkm"nfO{ k'?ifx? cfˆgf] s'/f ;'g]/ nhfpFbf cfgGb nfUg] ;d]t v'nfPsL l5g\ . cfkm" dlxnf ePs} sf/0fn] s]xL v'Nbf cfnf]rgf x'g] u/]sf] pgsf] ts{ 5 .
n]v
d o;sf/0f …dtbfgÚ ulb{g
e"ld/fh hf]zL
/f0ffx?n] g]kfndf !)$ aif]{ nfdf] zf;g u/] . zf;g ub}{ cfPsf]] s]xL aif{ kl5 la:tf/} ck|ToIf ?kn] g]kfnL hgtfx?n] la/f]w ug{ yfn] . /f0ff ;/sf/sf] v'a cfnf]rgf eof] b]z tyf lab]zdf . cfnf]rgf -la/f]w_ ug]{ qmddf g} xfd|f aL/ of]4fx?n] ;bfxt k|fKt u/] .
la=;=!((& df3 !), !@ / !$ ut] z'qm/fh zf:qL, wd{eQm dfy]df, u+ufnfn >]i7 / bz/y rGbsf] Tof] sxfnLnfUbf] ?vdf em'08\ofO{ xTof ul/of] . tL dxfg ;lxb h:t} ds}sf] v]tLsf n]vs s[i0fnfn clwsf/L nufot y'k|} g]kfnL hgtfsf] xTof ul/of] . la:tf/} ;a} g]kfnLx?n] la/f]w hgfpb} /f0ff zf;gsf] cGTo eof] . g]kfndf /f0ffx?sf] cGTo;+u} @))& ;fndf k|hftGq cfof] . g]kfnL hgtfn] v'nf ;f; km]g{ kfP . /f0ffzf;gsf] cGTo u/] xfd|f aL/ of]4fx?n] . h;n] ubf{ cfh xfdL g]kfnL xf}+ eg]/ 9'Ssn] efa AoQm ul//x]sf 5f}+ .
laZj]Zj/ k|;fb sf]O/fnf, ;'a0f{ ;dz]/, k'iknfn >]i7, u0f]zdfg l;+x, ;'o{ k|;fb pkfWofo, eb|sfnL ld>, s[i0f k|;fb e§/fO{, e/td0fL zdf{ nufonsf g]tfx?n] 3f]/ la/f]w u/]sf]n] /f0ffzf;g cGTo ePsf] xf] . lakL sf]O/fnf @( lbg;Dd kfgL g} glkO cg;gdf a;]sf a]nf tNsflng ef/tLo k|wfgdGqL hjfx/nfn g]x?n] tTsflng g]kfnsf k|wfgdGqL df]xg zdz]/ /f0ffnfO{ 6]lnkmf]g u/L t]/f] b]zsf] ;Rrf AolQm db}{5, lsg r'k nfu]/ a;]sf] 5; < To;sf] dfu k'/f u/ eg]/ ef/tn] af]n]kl5 g]kfnL hgtfsf] Pp6} dfu -/f0ff zf;gsf] cGTo_ k'/f ePsf] Oltxf;df pNn]v  5 .
g]kfndf k|hftGq kl5 laleGg kl/jt{gsf r/0fx? o'ux? cfP . k|hftGq, ax'bn, nf]stGq, u0ftGq u/L w]/} cfP . t/ k|hftGq kl5sf g]kfnsf zf;sx?n] klg cfkm\gf] ;Qf l6Sgs} nflu klg u4f/L sfd ub}{ u/] h;n] ubf{ clxn] klg s/f]8f}+ g]kfnLx? ufnL ub}{ cfPsf 5g . k|hftGq Nofpg] of]4fx? wGoafbsf kfq x'Fbfx'Fb} ;Qfdf cfP/ u4f/L sfd ub}{ cfP . la/f]w ug'{ afWotf aGof] . k|hftGq kl5 g]kfndf @@ hgf k|wfgdGqL e};s] . t/ kfFr hgf k|wfgdGqLsf] sfo{sfn a/fa/sf] klg lasf; ePsf] 5}g .
k|hftGq kl5 g]kfndf 7"nf bnx? hf] ;Qfdf a:b} cfPsf 5g . ltgLx?n] ;w}+ b]z a]Rb}, hgtfnfO{ 9fF6\b}, 5Nb}, 7Ub} cfP . s]xL s'/f lasf; eP h:tf] ePklg Tof] eGbf a9L u4f/L sfd ul//x] g]tfx?n] ;Qfdf a;]sf] a]nf . Tof] xfdL ;a}n] 5n{u b]lv/x]sf 5f}+ .
s] lakL sf]O/fnf rrf{sf] lzv/df lyPgg\ < h;sf] /f0ff zf;g x6fpg] k|d'v xft lyof] . pgnfO{ ;a} g]kfnL hgtfn] eujfg g} eGy] . eujfg eg]/} lrGy] . ;a}n] /fi6afbL g]tf eGbf eGb} clGtddf u08sL a]r]/ ;a}nfO{ 3ft x'g] sfd u/] . xfdL ;a}nfO{ yfxf ePs} s'/f u08sL dfq xf]Og g]kfnsf] sfnfkfgLdf ef/tsf ;}lgsx? /fVg] ;Demf}tf u/] . zflGt ;]gf / xltof/ ;DalGw ef/t;+u lakLn] ;Demf}tf ugf{n] clxn];Dd ef/tsf] bdgdf g]kfnLx? kToIf ?kdf kl//x]sf 5f}+ .
slxn] sfFxL ;f]R5' . ;fFlRrs} xfd|f] b]zdf /fi6«afbL g]tf sf]xL hlGdPg x} eg]/ . hf] ;Qf aflx/ 5Fbf o:tf] u5f}{+ p:tf] u5f}{+ eg]/ hgtfnfO{ cfZjf;g lbg]x? ;Qfdf k'u]kl5 b]znfO{ 3ftx'g] sfd u/]s} x'G5g . s;nfO{ dfGg] t /fi6«afbL g]tf of /fi6«afbL kf6L{ < ;dy{sx?n] hlt /fd|f] u¥of] xfd|f] kf6L{ tyf g]tfn] eg]klg s;}n] lasf; x'g] sfd  u/]sf] b]lvb}g . cem egf}+ cfkm\gf] sfo{sfn tyf sfo{ calwdf hlt ug'{ lyof] Tolt t s'g} xfntdf u/]sf] kfOb}g . ;/sf/df hfFbf cfnf]rgf ug{ l7Ss} . clg stfaf6 x'g' lasf; < lasf; eGbf lagf; eg] a9L ePsf] b]lvG5 .
a]/f]huf/L cGTo u5f}+{, s'g} o'jfn] lab]zdf sfd ug{ hfg' kg]{ 5}g eGg]x? ;Qfdf hfFbf 7uL ug]{ a}b]lzs /f]huf/L sDkgLnfO{ g} ;fy lbO/x]sf x'G5g . b}lgs tLg rf/ hgf o'jfx?sf] nf; g]kfndf cfO/x]sf] x'G5 . lab]zdf sfd ug{ hfgfn] . ;8sdf e'Sg] g]tfx? ;Qfdf hfFbf eg] jf:t} ul//x]sf 5}gg .
dft[sf sf]O/fnfb]lv s]kL cf]nL;Ddsf] ;/sf/nfO{ lgofn]/ a'em]sf] 5' . t/ vf;} /fd|f] sfd s;}sf] b]v]sf] 5}g . Pp6f b'O6f sfd u¥of] eGb}df ;Dk"0f{ sfd uof}+{ . 5f]6f] ;dodf w]/} sfd u¥of}+ eG5g crDd nfU5 . a? c?sf] eGbf s]xL /fd|f] sfd a9L u¥of}+ eGg' plrt x'G5 . Pp6f b'O6f sfd ub}{df /fi6«afbL x'F eGg' Tof] eGbf a9L e|i6frf/ tyf s'gf sGb/f a]r]/ df]6fpF5g clg ;Qf 5f8]kl5 eG5g ls d /fi6«afbL g]tf x'F . d]/f] kf6L{ /fi6«afbL xf] eg]/ . crDd nfU5 logLx?sf /fi6«afb / /fi6«afbL x'F eGg] zAb ;'g]/ .
Oltxf; kN6fpg] xf] eg]klg cfkm\gf] 5f]6f] sfo{sfndf dft[sfn] a]r]gg sf]zL gbL < @)!! ;fn a}zfv !@ ut] h;n] ubf{ clxn] aiff{ofddf ! nfv eGbf a9L g]kfnLn] kL8f v]lk/xg' k/]sf] 5 . To:t} sxfnL nfUbf] ;Demf}tf lul/hf / ;'zLn sf]O/fnfn]  u/]gg 6gsk'/ ;Demf}tf < h'g ;Demf}tf g]kfnLsf] nflu /fi6«3ftL lyof] . @)$^ ;fn kl5 ;a}eGbf a9L xflnd'xfnL u/]sf :j=lul/hf afa'n] hltk6s k|wfgdGqL eP Tolt k6s g} /fi6«3ftL sfd u/]sf lyP . ;dy{sx?n] klg /fd|} sfd u/]sf]df bfaL u/] . 6gsk'/ ;GwLdf xhf/f}+ hgtfn] la/f]w ubf{klg ;Demf}tf u/]/} 5f]8] lo /fi6«afbL x'F eGg] g]tfn] .
Tolta]nf 6gsk'/ /fi6«3ftL ;Demf}tf ePsf] eGb} cGt/fli6«o :t/d} d'4f xfNg] t/v/d} lyP g]kfnL hgtfx? . Tolt a]nf g} g]skf Pdfn]sf tTsflng dxf;lra dbg e08f/L, hLa/fh cfl>tsf] /x:odo xTof u/]sf] Oltxf;n] 5n{u+ kf5{ . clg s;nfO{ dfGg] /fi6«afbL g]tf < To:t} lul/hfn] dg'{eGbf cufl8 ;Qfsf] b'?kof]u u/]/ s0ff{nL kl/of]hgf, klZrd ;]tL kl/of]hgf / c?0f t]>f] h:tf 3fts ;GwLx?                 Eff/t;+u ;Demf}tf u/]gg\ < tL /fi6«afbL x'F eGg] g]tfn] . hf] ;Demf}tf ul/Psf gbLgfnfx?df g]kfnsf] clwsf/ gx'g] jfnf 5g . To:tf lyP xfd|f g]tfx? . To:t} 5g kl5sf ltgsf lziox? klg skL k]i6 u/] h:t} . clg s;nfO{ dtbfg u/]/ xf]nf kmfObf < kfPsf] clwsf/ klg /f]Sg'kg]{ o:t} /fi6«3ftLsf sf/0fn] xf] .
dnfO{ klg kfPsf] clwsf/ 5f]8\g] /x/ lyPg . sl/a @) aif{ kl5 x'g nfu]sf] :yfgLo r'gfa . h;df /fd|f pDd]bjf/ 5fGg' xfd|f] clwsf/ xf] t/ /fd|f] s'g} g]tf g} e]l6b}g . hf] klg bfu nfu]sf . :jfyL{ dfq ca;/ kfP g5f]8\g] cfkm\gf afx]s c?nfO{ gx]g]{ . ufpFdf ;fgfltgf slxNo} of]hgfx? cfp5g To;df cfkm\g} 5f]/f elthfnfO{ cWoIf agfpg bf}8w'k u5{g . cWoIf ag]/ /fd|f] sfd gug]{ ah]6 s;/L arfpg] eGg] dfq x'G5 . clxn];Dd :yfgLo :t/df e]l6Ps} o:t} k|s[ltsf g]tf  5g . d t xfd|f eGbf klg /fd|fnfO{ dtbfg ug'{k5{ eGg] dfG5] . t/ /fd|f] sf]xL g]tf e]l6b}g .
d g} x'F /fi6«afbL g]tf eGg] clxn]sf zLif{ /fi6«3ftL g]tfx? klg p:t}5g . ;dy{sx?n] hlt /fi6«afbL g]tf eg]/ k|rf/ u/]klg Oltxf; ;fIfL 5 . sf] /fi6«afbL g]tf xf], sf] xf]Og eg]/ elg/xg' kb}{g xf]nf . ltdLx?sf /fi6«afbL g]tfx?sf sfdnfO{ xfdLn] jfr ul//x]sf 5f}+ .
b]zdf ;a}eGbf 3fts ;GwL dflgPsf] dxfsfnL ;GwL . Tof] ;GwLdf x:tfIf/ ug]{ eg]sf lo lhpFbf /fi6«3ftLx? s]kL, dfwa, / z]/axfb'/ xf]Ogg\ < dxfsfnL a]Rg'df k|d'v xft logLx?s} xf] . d}n] klg s'g} larf/nfO{ cFufn]sf] x'Fnf t/ ;To s'/f t of] g} xf] lg . kf6L{ g/fd|f] s'g} xf]Og, l;4fGt g/fd|f s;}sf 5}gg . g/fd|f 5g t kf6L{ leqsf lkrf; g]tfx? . h;n] ubf{ g]kfnLsf] klxrfg g} e'Ng k'u]sf 5g .
dxfsfnL ;GwL ;Demf}tf u/]b]lv g]kfnLn] ;w}+ kL8f v]kL/xg' k/]sf] 5 . lxpFb] ofddf kfgL geP/ 56\k6\ofp5 t aiff{ ofddf slta]nf aufp5 eg]/  56\k6\ofp5 .  ef/tn] rfx]sf] a]nf lxpFb] ofddf ;a} kfgL nu]/ hfG5 . aiff{ofddf cfkm\gf] lt/ afFw agfP/ ;a} kfgL g]kfnlt/ kmsf{OlbG5 . Iflt x'g] hlt            g]kfndf . of] /fi6«afbL xf] ls xf]Og < dxfsfnL ;GwLsf] d'4fdf g]kfnL sfFu|];, /fli6«o k|hftGq kf6L{, g]kfn ;b\efjgf kf6L{ / k|ltkIfsf] e"ldsf lgaf{x u/]sf] Pdfnsf s]kL, dfwasf nufotsf g]tfx?n] @)%# c;f]h $ ut] dWo/ftL ;+;bd} cg'df]bg u/]sf] xf]Og < Tolt a]nf klg nfvf}+ hgtfn] la/f]w ubf{ klg ;GwL ;Demf}tf u/]/} 5f8] /fi6«afbL eGg]x?n] .
pQm ;lGwn] ;w}sf nflu u'Dof] dxfsfnL gbL . cfˆg} gbL eP/ ef/tsf] cfb]z dfGg'kg]{, g]kfnL hgtfsf] hldg l;rfFO{sf] cefjdf afFemf] x'g'kg]{, dxfsfnL gbLs} kfgLn] lgsfn]sf] ljh'nL g]kfnL hgtfn] lsGg'kg]{ la8Djgf xfdL;+u 5 . dxfsfnL ;Demf}tf ePb]lvsf] kL8f clxn];Dd klg kf]ln/x]sf] 5 g]kfnLx? dgdgdf . cfkm\gf] ;Qf l6sfpgsf nflu ;Qfsf] b'?kof]u ub}{ cfPsfx?sf] laulauL eof] .
hf] g]tf nf]slk|o tyf cfz nfUbf x'G5g tLgnfO{ kf6L{n] g} cj;/ lbb}g . hf] e|dsf cfz km}nfpG5g pgLx?sf] xftdf dfq k6s k6s ;Qf ;'lDkG5 . Oltxf;d} x]g]{ xf] eg] klg  clnslt cfzf nfUbf /f0ffsfnsf k|wfgdGqL b]azdz]/ ha/f  lyP . pgnfO{ kfFr dlxgf gk'Ub} pgsf] ;/sf/ 9flnof] . To:t} hgtfsf Kof/f g]tfx? u0f]zdfg l;+x, dbg e08f/L h:tf g]tfx?nfO{  ca;/ g} lbPg . /fd|fnfO{ cj;/ g} glbO 9fNg] / …3ftLnfO{ afbL agfP/Ú k6s k6s ;Qfdf k7fpg] xfd|f g]tfsf] lgoltn] w]/} tgfa x'G5 .
lo /fi6«afbL xf}+ eGg]sf ;dy{sx? klg lha|f]sf] :jfb rfVg] eP . /fd|f]          g/fd|f] ga'em]/} kIf lakIf tfG5g, la/f]w ;dy{g u5{g . æcfkm\gf] z/L/sf] e}+;L gb]Vg], csf{sf] z/L/sf] h'd|f ;lxt b]Vg]Æ eg]h:t} Ps g]tfn] csf{{sf]             la/f]w u/]sf 5g\, Ps kf6L{n] csf{kf6L{ sf] la/f]w u/]sf 5g . s;}sf] s'/f s;}n] sf6]sf 5g . Ps;+u ldNbf csf]{n] l/;fpg] csf]{;+u ldNbf csf]{ s/fpg] . xfd|f kf6L{ / g]tfx? afv|f e]8f em}+ e};s] . dg nfu] htf lg ldNg] .
ca logn] s] b]z agfpnfg < s] b]z aGnf < cfkm\gf] x:tfIf/ ug{ klg ldg]6f}+ ;do nfpg] xfd|f ;+;bx? 5g . To:t} dGqLx? 5g . 8fOe/nfO{ P;Pn;L kf; rflxg] /] b]z rnfpgnfO{ c08/ P;Pn;L ePgL Eofpg] /] o:tf                /fi6«afbLx?n] s'g lbg g]kfn 9fN5g kQ} 5}g .
k[YjLgf/fo0f zfxn] PsLs/0f ubf{ u/]sf] g]kfn k"j{df l6:6fb]vL klZrddf sfs8fF;Dd / pQ/df ltAatsf] 6fl;Nx'Gkf]b]lv blIf0fdf 3fF3/f, od'gf gbL;Dd km}lnPsf] g]kfnsf] If]qkmn tLg nfv ^* xhf/ au{ lsnf]ld6/ lyof] . clxn] g]kfn Ps nfv $& xhf/ Ps ;o *! eGbf w]/} 3l6;Sof] . ca s;sf] kfnf;Dd afFR5 yfxf 5}g .
;Qfdf hfg'eGbf cuf8L w]/} e'Sof] dfcf]afbL klg . em08} !# xhf/ eGbf a9L g]kfnL hgtfnfO{ ;xfbt k|fKt u/fP/ ;/sf/df uPsf] kf6L{ cuf8L af]n]sf s'/fx? ;a} lal;{of] . ;Qfdf k'Ubf r'OSs af]n]g . xhf/f}+ hgtfsf 5f]/f5f]/LnfO{ aGb's af]sfP/ b]z kl/jt{g u5f}{+ eGb} pgLx?sf ;kgf df6f]df ldnfof] . cfkm" eg] n'5fr'8 ub}{ ^ 6'qmfdf laefhg eof] .
g]kfndf ePsf laleGg /fi6«afbL ;GwL ;Demf}tf vf/]hL u5f}{ eGg] dfcf]afbL dfcf]afbL Ps If0f d} ;]nfof], laleGg Ph]G8f af]s]sf] klg olt rfF8} lal;{of] . clg s;nfO{ dfGg] /fd|f] g]tf < /fd|f] kf6L{ < ;a} eGbf 7"nf bn, ;Qfd} a;]sf bn tyf g]tfsf sfdx? o:tf 5g eg] c? t ;fg} bn eP . h;n] ;Qf g} kfPsf 5}gg . pgsf] s] s'/f u/f}+ .
e"sDk kLl8tsf] gfddf lab]zLn] lbPsf /fxtsf s'/fx? a]r]/ vfg], cfkm\g} b]zsf bfh'efOn] /fli6«otfsf] gf/f nfpFbf c?sf] Ozf/fdf h]n xfNg] oL e|i6frf/L tyf b]z b|f]xLx? g]tfnfO{ %) lkm6sf] ulx/fO{df kg'{ cfjZos b]V5' d t .
d hlGdPsf] @@ aif{ eof] . d hlGdPb]lv klg !! hgfn] k6sk6s u/L ;Qf rnfO;s] . !! hgf dWo klg dGqLkl/ifbsf cWoIf lvn/fh /]UdLn] Odfgbfl/tf u/]sf] kfOG5 . c? ;a}sf] u'?-;+:yfks_sf] h:t} tfn xf] .  Pdfn]n] a[4eQf lbP/ /fi6«afbL xfdL dfq xf}+ eG5 . dnfO{ t xfF;f] nfU5 . s] Tof] eQf cfkm\gf] uf]hLaf6 lbof] < /fHosf] 9's'6L xf]Og / < clg a[4fa[4x?nfO{ eQf lbb}df s] kLl8t afnaflnsfsf] 3fpdf dndk6\6L nfUof] < c? ;a}sf dfux? k'/f e};s] < ul/ax?n] l;6fdf]n vfg] k};f kfO/x]sf 5}gg\ . s;}n] pkrf/ ubf{sf] vr{ ltg{ g;s]/ 5taf6 xfd kmfn]/ dg'{ k/]sf]  5 . s] To:tf kLl8tx?sf ;a} dfux? k'/f e};s] t < cgL Pdfn] dfq} s;/L /fi6«afbL c? s;/L /fi6«3ftL <          /fi6«afbL x'g eg] ;a} x'g xf]Ogg eg] sf]xL xf]Ogg < d]/f] gh/df t @) k|ltzt g]tf dfq /fi6«afbL 5g .
;/sf/df hfFbf ghfFbf s'g kf6L{ jf s'g g]tfn] s] sfd u¥of] Tof] hgtfn] /fd|/L a'lem/x]sf 5g . ;a} kf6L{x? s:tf x'g < sf] x'g < tL ;a} s'/f xfdLnfO{ yfxf 5 . ;/sf/df hfFbf clncln sfd u¥of], aflx/ cfPkl5 xfd|f 5f]6f] calw lyof] t}kgL xfdLn] w]/} lasf; u¥of}+ eGg] dfq 5 . ;/sf/df hfg' lasf;sf sfdx? ug{nfO{  sL < ;fgf] sfddf klg w]/} u¥of}+ eg]/ efif0f km'SgnfO{ .
sf]O /fd|f] g]tf cfPdf cfkm" eGbf gL b]zsf] lxtsf] nflu cfjfh p7fpg] g]tf cfPdf dtbfg unf{ d}n] klg ;f]r]sf] lyP . t/ To;f] gx'Fbf] /x]5 . hlt hf]uL cfP klg sfg} lr/]sf eg] h:tf] . d]/f] u[x lhNnf aemfËdf sf] sf], s'g s'g kf6L{sf 5g t pDd]bjf/ < eg]/ a'lem/xG5' . t/ ;a} p:t} 5g . ef]nLsf cf;nfUbf sf]xL 5}gg\ ;a} cfkm\g} e'F8L eg]{jfnf . d}n] ;f]r]sf] lyP xfd|f eGbf klg /fd|fnfO{ dtbfg ug{ c?nfO{ ;Nnfx lbpFnf . d]/f] eGbf klg xfd|f] eGg]nfO{ dtbfg unf{ ;f]r]sf]  lyP . t/ ;a}af6 ;'Gb}5' …gf]6 lbG5' ef]6 dfU5'Ú eGb}5g /] . o:tfnfO{ lhtfP/ d}n] cfkm\gf] dt v]/ kmfNg' 5}g .
g/fd|f] ePkl5 cfkm\gf lktf cfPklg g/fd|f] eGg ;Sg'k¥of] . cfkm\gf] xf] eGb}df kmf]xf]/nfO{ lg ;kmf b]Vg]nfO{ s'g cfwf/n] ;xof]u ug]{ . cfhsf] nflu xf]Og xfdLn] t ef]nLsf] nflu x]g{'k5{ .
aemfËsf g]tfx? w]/} k6s dGqL e};s] . t/ ToxfFsf] lasf; eg] :yfgLox? lqmofzLn gePsf] eP cem}+ !) aif{ k5f8L g} x'GYof] . lt dGqLx?n] slxNo} ;f]r]gg lasf; u/f}+ eg]/ . ef]6 dfUg]a]nf b'lgofFnfO{ lrGg] g]tfx? -r'gfa lhTg]_ ;Qfdf k'Ug] lalQs} ;a}nfO{ la;{g] k|a[lt h:tfsf] To:t} 5 .
:yfgLox?n] of] g]tf /fd|f] 5 o;nfO{ l6s6 b]p eGbf h;n] kf6L{df a9L  of]ubfg lbPsf]] 5 p;}nfO{ lbg] eG5g l6s6 . To;f] xf] eg] kf6L{nfO{ dfq ;lDemg] g]tfn] s] :yfgLosf dsf{ a'em\nf < p;n] ef]nL r'gfa lht]klg kf6L{nfO{ dfq ;xof]u ug]{ t 5n{u} b]lvG5 . cfkm\g} kf6L{sf] ePklg s'g} 7fpFdf sd{rf/L la1fkg vf]Nbf jf s'g} of]hgfsf sfddf cfkm\g} 5f]/f elthfx?nfO{ dfq ;lDemg] g]tfx?n] cfkm\g} la;{G5g eg] c?nfO{ ;lDemg] t s'/} ePg . clg tL /fi6«afbL g]tf x'F eGg] sf] s] cfzf    ug'{ < r'gfasf] a]nf ;dy{gdf lx8\g] sfo{stf{sf] /Iffsf] nflu s;}n] xfd|f] sfo{stf{nfO{ s;}n] cf}+nf 7f8f] u/]df cf}nf eflrlbG5f}+ eGg] g]tfx? r'gfa lht]kl5 …d/] t ldtsf 5f]/f d/]Ú eGg] ufpFn] pvfgsf] h:t} u5{g . eg] o:tfsf] s] cfzf ug'{ < uug yfkf, nfnafa' kl08t, g]qlaqmd rGb h:tf hgtfn] rfx]sf g]tfx?n] d]/f] If]qdf l6s6 kfP/ cfPsf] eP/ lbn vf]n]/ ;dy{g / dtbfg uy]{ .
p:t} g]tf . p:t} sfo{stf{ . ;a} e|i6frf/L, b]z a]r'jf dfq . o:tfnfO{ dtbfg u/]/ v]/ kmfNb}g d]/f] dt . h'g lbg ;Rrf b]zn] dfu]sf] 5f]/f] of] wtL{df hlGdPnf Tof] lbg dtbfg ug]{ 5' . ls t h'g lbgb]vL oL g]tfx?n] g} cfkm\gf ultlalwx? ;'wfnf{g To;kl5 dfq dtbfg u5'{ . of] k6s nfossf] /fd|f] g]tf s'g} kf6L{df b]lvPg To;}n] of] lgjf{rgdf dtbfg ulb{g .
df]km;n kqsfl/tf
kqsfl/tf kmnfdsf] lrp/f rkfpg' ;/xg} xf] .
;]Ghd /fO{ -sfo{sf/L ;Dkfbs_
b[li6 /fli6«o ;fKtflxs, pbok'/
tkfO+{sf] k'/f kl/ro kfpF g <
d]/f] gfd ;]Ghd /fO{ . d pbok'/af6 k|sfzg x'g] nf]slk|o klqsf b[li6 ;fKtflxssf] sfo{sf/L ;Dkfbssf] kbdf /xL sfd ub}{ cfPsf] 5' . of] klqsf;+u} laleGg ;~rf/ dfWoddf klg cfa4 5' .
tkfO{n] lsg kqsfl/tf k]zf /f]Hg' eof] <
u4f/L sfd ug]{ dfG5]x? h'g;'s} k]zfdf cfa4 ePsf 5g . t/ kqsfl/tf k]zfdf o:tf dfG5]x?sf] afSnf] ;xeflutf /Xof] eg] emg} b]z df/df k5{ . h;n] b]znfO{ lasf; x'g'sf] ;fF6f] cf]/fnf] lt/ kmls{G5 . ;fy} kqsfl/tf eg]sf] cfkm\gf] :jtGqtf dfq geO{ hgtfsf] ;';"lrt ug]{ clwsf/nfO{ /Iff ug]{ k]zf x'gfn] d}n] kqsfl/tf /f]h]sf] x'F .
slt ;do eof] o; k]zfdf nfu]sf] <
!@ aif{ laTg nfUof] .
s:tf] vfnsf] kqsfl/tf ug{ ?rfpg' x'G5 <
o:tf] p:tf] vfnsf] eGbf klg ;don] h:tf] aftfa/0f ;[hgf u5{, ToxfF d]/f] cfjZostf k5{, eg] To:t} vfnsf] ;d;fdlos kqsfl/tf ug{ ?rfpF5' . kl/l:yltn] snd rnfpg] 7fpFdf aGb's rnfpg' k/]klg afWofTds 9+un] :jLsf/ u5{' . d ;To s'/fsf] nflu dg'{ k/]klg d[To'sf] kmfOndf x:tfIf/ u5'{ . t/ ;Tosf] nflu 8/fpGg .
kqsfl/tfdf t w]/} ;d:ofx? 5g eG5g lg, s:tf vfnsf ;d:ofx? kfpg' eof] <
klxnf] s'/f kqsfl/tf eg]sf] Tolt ;lhnf] s'/f 5}g . kmnfdsf] lrp/f rkfpg' ;/xg} xf] . t/ kqsfl/tf k]zfdf kqsf/x?nfO{ cfjZos x'g] eg]sf] ;"rgfsf] >f]t xf] h'g ;"rgf clxn] w]/} g} al~rt ul/Psf] w]/} ;d:of 5 . sl/a () k|ltzt ;/sf/L sd{rf/Lx? cfkm\gf] :jfy{sf nflu laleGg kf6L{x?sf cfa4 eO /fhgLlt u5{g . To:tf sd{rf/Ln] cfkm\gf kf6L{ lgs6sf cnkqsf/ tyf kqsf/nfO{{ dfq ;"rgf tyf la1fkg lbg] u5{g h'g ToxfF klg Aoj;flos ?kdf sfd ug]{ kqsf/x?nfO{ ;d:of dfq geO{ afFRg} ufx|f] 5 . /fHon] slxNo} klg ;Rrf kqsf/x?sf nflu s'g} ;]jf ;'lawf lbPsf] 5}g .
df]km;n} ePklg pbok'/ lhNnfdf kqsfl/tfsf] lasf; slQsf] ePsf] 5 < / o; lhNnfdf c? lhNnfsf] eGbf a9L ;d:ofx? s] s:tf 5g <  
of] lhNnfdf Rofp em}+ pld|Psf kqklqsf / kqsfl/tfsf] vf]n cf]9\g]sf] klg afSnf] pkl:ylt 5 . pbok'/ lhNnfsf] dfq geP/ b]znfO{ g} ;du|df x]g]{ xf] eg] klqsfn] s] n]Vof] eGbf klg klqsf lg:s]sL lg:s]g < /]l8of]n] s'g ld;gdf s] ub}{5 eGbfklg /]l8of] aHof] ls ah]g < s]n] klqsf eg]{, s;/L /]l8of] ahfpg] ;f]rdf ;fyLx? nflu/x]sf] d}n] b]lv/x]sf] 5' .
df]km;n kqsfl/tfsf ;d:of ;dfwfgsf nflu g]kfn ;/sf/n] s:tf lsl;dsf sfo{qmdx? Nofpg' knf{ <
>dlhaL kqsf/x?sf] lhp Hofg /fHon] ;'/lIft ug'{k5{ . /fHosf] s'g} klg sfof{nodf hfFbf nflu kqsf/nfO{ 5]saf/ geO vf]lhPsf] ;"rgfsf] >f]t pknAw u/fpg' k5{ . ;fy} >dlhaL kqsf/sf] ladf / 4G4 kLl8tx?sf nflu /fxft / cg'bfg /fHon] lbg'k5{ . olt ubf{ ;dfwfg x'G5 .
tkfO{ cfkm} klg kqsfl/tf k]zfdf w]/} ;dob]lv sfd ub}{ x'g'x'G5, df]km;ndf sfd ug]{ kqsf/x?sf ;d:of ;dfwfgsf nflu g]kfn kqsf/ dxf;+3n] slQsf] e'ldsf v]n]sf] kfpg' ePsf] 5 <
pbok'/df w]/} klxnf s]xL kqsf/ dxf;+3n] a]r]/ g} vfPsf] eGbf km/s kb}{g . t/ kl5Nnf] ;dodf dx]Zj/ rflDnu+ cWoIf eO;s]kl5 lgs} x]/km]/ ePsf] 5 . kqsf/x?sf ;d:ofx?nfO{ klg ;Daf]wg ub}{ cfpg' ePsf] 5 . /fd|f sfd ug]{ kqsf/nfO{ /f]Sgsf lglDt Aofkf/L / /fhgLlt ug]{x? g} kqsf/ dxf;+3df cfa4 x'b} cfPsf lyP . kl5Nnf] ;dodf cln km/s 5 .
;~rf/sdL{x?sf a}rfl/s ;+u7gx?n] df]km;n kqsf/sf ;d:of ;dfwfgsf nflu s:tf] e'ldsf v]n]sf] kfpg'x'G5 <
s]xL 5}g . dfq pgLx? eg]sf] cfkm" / cfkm\gf] kf6L{sf] lglDt :jfyL{o n8fFO n8\g] / nl8/xg] xf] . To;}sf lglDt nl8/x]sf 5g . >dlhaL kqsf/x?sf] ;d:ofnfO{ ;Daf]wg ug{df cln cln slxn]sfFxL ;xof]u klg ul//x]sf 5g .
tkfOsf] ljrf/df kqsfl/tf s] xf] <
s'g} gofF jf gf}nf] s'/f cyf{t ;"rgf ;dfrf/nfO{ ;xL ;To 9+un] kf7s dfem k'of{pg] k]zf xf] . h'g k'nsf] sfd ub{5 Tof] kqsfl/tf xf] . of] ;a} ug{ klg ;Sb}g  . /fd|} ldqx?;+u klg b':dg x'g'k5{ . / of] k]zfn] ;dfhnfO{ ;xL 9+uaf6 cuf8L a9fpg klg d2t u5{ .
slt sdfpg' eof] t kqsfl/tf k]zfjf6 <
sdfP sdfOg eGbf klg clxn];Dd afFr]s} 5' .
g]kfnsf] kqsfl/tf If]q lbgk|ltlbg ab\gfldt x'Fb} uPsf] 5, kf7s ju{n] ;dfrf/sf] laZjf;gLotfk|lt k|Zg p7fpg yfn]sf 5g, ;~rf/sdL{x? klg u}/ sfg'gL lqmofsnfkdf ;+nUg ePsf 5g eGg] cf/f]k klg nfUg yfn]sf] 5, tkfO{nfO{ s] nfU5 / tkfFO{sf] If]qlt/ s:tf] 5 <
;a} eGbf klxnf] s'/f eg]sf] dfG5] #% b]lv $) aif{;Dd bnfn, e|i6frf/, cTofrf/L u/L sdfPsf] sfnf] wgnfO{ ;]tf] agfpg dfG5]x? /fi6sf] rf}yf] c+u eO kqsfl/tf k]zf c+ufNg cfOk'U5g . Tolt dfq geP/ kqsfl/tfsf] cf8df laleGg kf6L{ hfltsf] kqsfl/tfsf] bfloTj / wd{ dd{ Tofu]/ sfd u5{g . o;n] Aofa;flos ?kdf kqsfl/tfsf] OHht a]r]/ abgfd lbgfg'lbg a9\b} uO/x]sf] 5 . csf]{lt/ kf7s au{n] kqsf/ egL lbPsf] dfq x'G5 t/ s'g ldl8of s;/L cfPsf]  eGg] laZj;lgotf sd ePsf] 5 .
tkfO{ t nfUg' ef 5}gg\ xf]nf lg o:tf s'/fdf Û
d To;/L nfu]sf] 5}g . nfUg] lt/ klg 5}g . dnfO{ s;}n] l;Q}df lbPsf] s'/f dnfO{ rfFlxb}g .
o;df ;'wf/sf nflu s] ug{' k5{ h:tf] nfU5 <
kqsfl/tfsf] wd{ / dd{nfO{ a'em]/ sfd ug'{k5{ . kqsfl/tf cfrf/;+lxtfdf a;]/ ;dfgtf / ;Gt'ngtf sfd ubf{ w]/} lasf; tyf ;'wf/ x'G5 .
df]km;n kqsfl/tf If]qdf ;'wf/sf nflu tkfO{ g]kfn ;/sf/nfO{ s] ;'emfj lbg rfxfg'x'G5 <
df]km;n kqsfl/tf lasf;sf nflu >dlhaL kqsf/sf] xs lxt / ;+/If0fsf] nflu  /fHon] lgs} Wofg lbg h?/L 5 . >dhLla kqsf/x?sf] ladfsf] Aoj:yf / 4G4 kLl8t kqsf/x?nfO{ /fxft / cg'bfg /fHo jf ;DalGwt lgsfon] lbg' k5{ .
cGTodf eGg} kg]{ s'g} s'/f 5'6] h:tf] nfu]sf] 5 ls <
ldl8of alnof] eP nf]stGqsf] hu alnof] x'G5 . To;}n] kqsfl/tf s;/L ug]{ eGbf klg kqsfl/tf lsg ug]{ < eGg] s'/f cfkm}+n] a'em\g'k5{ . xfdL s;}n] e|dsf] v]tL gu/f}+ . ;a}n] cfkm\gf] lhDd]jf/Lsf] ;b'kof]u u/f}+ . h'g h; ldl8ofdf cfa4 ePsf kqsf/x? hxfF ePtf klg Ps h'6 eP/ ;To tYo sfddf cuf8L a9L ;du| b]zsf] lasf; u/f}+ .
;do / larf/sf nflu wGoafb .
wGoafb tkfFO / 8f]6L lhNnfaf6 k|sfzg x'g] nf]slk|o klqsf laDa g]kfnL ;fKtflxs kl/jf/nfO{ klg .

nf]s;]jf tof/Lsf nflu ;xof]uL
Oltxf; ;DaGwL k|Zgf]Q/x?
!= g]kfndf dlxifkfn j+zsf slt hgf /fhfx?n] hDdf slt jif{ zf;g u/]sf           lyP <                       # hgf -!!!jif{_
@= s'g ls/ftL /fhfsf] kfnfdf g]kfnsf] kxf8L efudf ls/ft?kwf/L lzj / ch{'gaLr o'4 ePsf]   lyof] <                    x'dtL -5}+6f}+ ls/ftL /fhf_
#= ls/ftL /fhf onDa/sf] k"0f{ sbsf] zflns sxfF /x]sf] 5 <           ;+v'jf;ef
$= g]kfndf lnR5jL zf;g Joj:yf slxn] ;'? ePsf] lyof] <       O{zfk"j{ $))
%= g]kfndf lnR5jLx?sf] zf;gsfn slt cjlw;Dd /Xof] <      sl/a *)) jif{
^= sxfF ePsf] o'4df lnR5jLx?åf/f *)) ls/fFtLx? dfl/Psf lyP <
                                                    kf6gsf] Rof;ndf
&= c+z'jdf{n] slt jif{ zf;g ;~rfng u/]sf lyP < !^ jif{ -lj=;+ ^^@-^&*_
*= c+z'jdf{n] agfPsf] s}nf;s'6 ejg s'g 7fpFdf /x]sf] lyof] <  
                                               b]jkf6g -kz'klt glhs}_
(= s}nfzs'6 ejgsf] dlxdf sxfFsf] lznfn]vdf pNn]v 5 <  ;fFufsf] lznfn]vdf
!)=kz'klt kfbfg'u[lxt eg]/ s'g g]kfnL /fhfnfO{ lrlgG5 <     c+z'jdf{
!!= j}i0fj d'›f k|rngdf Nofpg] lnR5jL /fhf sf] x'g\ <            c+z'jdf{
!@= anDa'df dfgja:tL a;fpg] /fhf sf] x'g\ <                         c+z'jdf{
!#= g/]g›b]jn] slxn]b]lv slxn];Dd zf;g u/] <            lj=;+= &)@–&#^
!$= lnR5jLsfnLg ;dodf k0f / k'/f0f gfds d'›f k|rngdf lyP, ! k'/f0fdf slt k0f x'GYof] <                                                                         !^ k0f
!%= ef]6f] hfqfsf] rng rnfpg] /fhf sf] x'g\ <                  g/]G›b]j
!^= l;sfnL hfqf nlntk'/sf] vf]sgfdf g]jf/ ;d'bfodf k|rlnt 5 eg] j}/fuL hfqf sxfF k|rlnt  5 <                            h'Dnf
!&= :joDe'sf] Hof]ltnfO{ 5f]lk ;f]dfly r}Tosf] lgdf{0f ug]{ /fhf sf] x'g\ < k|r08b]j
!*= u'0fsfdb]jnfO{ csf]{ s'g gfdn] lrlgG5 <         nIdLsfdb]j
!(= e[s'6Ln] cfkm" ltAat hfFbf cfkm";Fu} nu]sf] af}4 leIf' sf] lyP <     lznfd~h'
@)= lnR5jLsfndf /fhb/af/;DaGwL ljifo x]g]{ JolQmnfO{ s] elgGYof] < 
                                                    dxfk|ltxf/
;d;fdlos k|Zgf]Q/x?
!=OG›0fLsf ;ft} /+u -RED, ORANGE, YELLOW, GREEN, BLUE, INDIGO, VIOLET_ ld;fof] eg] s'g /+u aG5 <                      ;]tf]
@= eujfg lzjsf] wg'nfO{ lkgfs elgG5 eg] eujfg /fdsf] wg'nfO{ s] elgG5 <
                                                chuj
#= :joDe' dxfljxf/ g]kfndf 5 eg] lqlk6s dxfljxf/ sxfF 5<      ltJjt$
$=kfgL slt l8u|L km/]gxfO6df pDnG5 <         @!@ l8u|L km/]gxfO6
%=;g\ !((@ h'g # b]lv !$ ;Dd j|flhnsf] l/of] lb h]g]l/of]df ePsf] k[YjL lzv/ ;Dd]ngdf k[YjLsf] ;':jf:Yosf] nflu ljZjel/ slt ;do df}gwf/0f ul/Psf] lyof] <                                 @ ldg]6
^= g]kfndf k|yd k6s cf}Bf]lus gLlt slxn] ag]sf] xf] <      lj=;+= @)!&^
&= Dofuf;f;] k'/:sf/ kfpg] k|yd g]kfnL dx]zrG› /]UdLn] s] sfd u/]jfkt ;f] k'/:sf/ kfPsf x'g <                 e"ld Joj:yfsf] j[xQ cWoogsf nflu
*=sf7\df08f} g]kfnsf] /fhwfgL slxn] eof] < 
                                     lj=;+= !!@(-k[YjLgf/fo0f zfxsf] kfnfdf_
(=;fs{ dxf;lrjsf] kbfjwL # jif{ jgfpg] lg0f{o s'g ;Dd]ngn] u/]sf] xf] < 
                                            gjf}+ ;Dd]ng
!)= xfF;nfO{ s] sf] k|lts dflgG5 <                         Gofosf]
!!= k|To]s jif{ dfgj ljsfz k|ltj]bg s;n] k|sfzg u5{ <  GNDP
!@= ljZjdf tLgj6f ;bg ePsf] Psdfq b]z s'g xf] <       blIf0f clk|msf
!#= u/Ljx?sf] 3/ eg]/ s'g If]qLo ;+:yfnfO{ Jo+Uo ul/G5 <  SAARC
!$= k|zf;sLo cbfnt s'g P]g cGtu{t u7g ePsf] xf] <     lghfdlt ;]jf P]g
!%=Ps ljufxdf slt /f]kgL x'G5 <                 !#=#! /f]kgL
!^= lj:s]6 hfqf s'g lbg dgfOG5 < ? j}zfv ! ut]
!&= ;'k|l;4 b]lj blIf0fsfnL :yflkt ug]{ /fhf sf] x'g <              k|tfk dNn
!*= g]kfnsf] k|yd dlxnf dGqL åf/Lsfb]lj 7s'/fgL s'g dGqL ePls lyOg<      
                                            :jf:Yo tyf :yflgo ;xfos dGqL
!(= g]kfn ;/sf/ / g]skf dfcf]jfbL jLr ldlt @)^#.*.% df ePsf] lj:t[t zflGt ;Demf}tf g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# sf] sltcf}+ cg';"rLdf pNn]v ul/Psf]  5 <                                                         $ cf}+
@)= ljZjsf] ;j}eGbf 7"nf] e"kl/j]i7Lt /fi6« s'g xf] <
                                     d+uf]lnof -If]qkmn !%,^%))) ju{ ls=dL=_
@!= g]kfndf lglh If]qdf ;+rflnt k|yd ljdfg ;]jf s'g xf] <
                                      g]kfn Po/j]h -lj=;+=@)$( h]7 $ b]lv_
@@= g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# slxn] nfu" ePsf] xf] <
                                             lj=;+=@)^# df3 ! ut] -;f]djf/_
;flxTo ;[hgf
k|]d kq
ldng las dfofn'
lb=l;=g=kf sn]gf 8f]6L
lk|o Kof/L,
d]/f ckf/ k|]dsf cGt{laof]u s]G›x?nfO{ lrtfdf bfuaQL lbP/ :jl0f{d cfgGbsf] cg'e'tL dfq} ul/gf} ltdLn] PsklIfo k|]dsf] cyfxf ulx/fOdf kf}l8P/ hLjgsf] lev yflk/x]sf] lhpFbf] nf;nfO{ ;Ddfgsf] bf];Nnf ;d]t le/fpg c;dy{ b]vfof} . xf] lk|o o;, bf}nftsf] dxndf ;onsf] lhGbuL lbg] cf}sft lyPg d]/f] . ;fy} ;DkGgtfsf] 8f]nL r9fP/ v'zLsf] dgf]/d :kml6s r'dfpg] x}l;ot klg sxfF lyof] / < To;}n] ltdLnfO{ u'dfPsf]df slQkgL b'Mv 5}g . ;bf ltd|f] v'zL rfxg] z'e lrGtssf] gftfn] klg t d ltd|f] OR5f, csf+IffnfO{ n'6\g ;lSbg . rfx] t ltdLnfO{ Pp6f kfunn] h] klg ug{ ;S5 t/ elg;s] lg ==ltd|f] k|ltlaDasf] ememNsf]df lhpg] sf]l;; u?nf t/ s;}sf] lhGbuLdf phf8 d?e"ld ag]/ 5f]8\g rfxGg . lk|of ===d}n] t ltd|f] ;Demgfdf ;Rrf Kof/sf] cfz aufPsf] 5' . t/ ltdLn] d]/f] cfTdfnfO{ ;Da]bgfsf zAbx?klg vlr{gf}, To;}n] ;DxfNg ;lsg l5of l5of ag]sf] ÅbonfO{ P; k|]d ck|flKtsf] laof]udf 8'a]sf] nfdf] ;do kZrft o; kq dfkm{t s] s'/f :d[lt u/fpg rfxG5' eg] d ltd|f] k|]dsf] bf; x'F, ;S5f} eg] hLjgsf] s'g}klg df]8df l;km{ Psk6s k|]d ug]{ ca;/ b]p, d ltdLnfO{ cl;d :g]xsf] tfhdxndf ckf/ dfof lbg]5' . d]/f cl;ldt dfofsf] pn{bf] e]ndf cfkm'n] cfFkm}nfO{ e'n]sf] kQ} kfpg] 5}gf}+ . daf6 s] s'/fsf] ck]Iff /fv]/ ;DaGw ufF;]sL lyof} / s] kfOgf} < cflv/ d]/f] s] g} s;'/ lyof] / < d}n] ltd|f] s] g} lauf/]sf] lyP < cfh cfP/ dg{' g afFRg'sf] bf];fFwdf pEofO 5f8\of} . x'gt uNtL d]/} lyof] ;hfP klg d cfFkm} g} ef]Ub} 5' lsgsL ltdLnfO{ / ltd|f] gf6sLo k|]dnfO{ lrGg g;Sg' . clg ltd|f] k|:tfa :jLsf/ ug{' . t;y{ cfh cfTdf Unflgsf] /fkn] 56\k6fO/x]sf] 5' . of] ;+;f/ kl/jlt{t 5, kl/jlt{t ;+;f/;Fu}  kl/jt{g eof} ltdL . olb wf]sf g} lbg' lyof] t lsg em'6f] ;kgf b]Vof} < cfkm"n] cfkm"nfO{ s] ;f]R5\of} < :ju{sL cK;/f of t wlt{sL df]gfln;f < cflv/ s:sf] kf] ;+;f/ z'Go xf]nf / < olb ;+;f/ z'Go g} ePsf] eP klg Ps g Ps j;Gtdf axf/ s;f] gcfpnf < lgi7'/L, lhGbuL ;+3if{  xf] . clg xfd|f] ofqf km/s km/s ePklg uGtAo Pp6} xf] . lhGbuL lhpg] qmddf bf}8\bf bf}8\b} 7]; nfUg ;S5, Tolta]nf dnfO{ ;Dem]/ g;':tfpg' ltdLn] . elgG5 ;don] lbPsf] 3fp ;don] g} k'g{' k5{ /] . h'g ;don] ltdL;Fu kl/ro u/fof] ToxL ;don] g} la;{g afWo agfpbf] /x]5 . s]an lj5f]8sf] kL8f / /f]bgn] ;tfPsf] 5 . cfF;'g} hLjgsf] ;fyL agfO afFRg ljj; 5' . t/klg ltdLdf s'zntfsf] sfdgf . st} ltd|f lgbf]{z cfFvfx? d]/f] ;Gb]zdf kof]{ eg] clttsf] k|]d ;Dem]/ dnfO{ dfkm ul/b]p . clttdf ltdL;Fu u/]sf] k|]dn] jt{dfgdf 3R3RofpFbf b'lvt ÅbonfO{ ;fGTjgf lbg] p2]Zon] kqsf] ?klbg laaz / jfWo 5' . ltdL dxfg /lx5]p lsgsL ltdLn] ;Rrf k|]dsf] kl/efiff klg a'em]sL dfga Åbodf cfuf] ;Nsfpg] rnlrqsf gfos gflosfx? klg sfNklgs / syf ;/x clego ub}{ hfGy] t/ Tof] sfNklgs syf s;}sf] nflu jf:tlas x'G5 eGg] ltgLx?nfO{ hfgsf/L gx'Fbf d h:tf sof+} ;frf] k|]d ug]{ ca'emx? kfgL lagfsf] df5f, k"l0f{df lagfsf] cf}+;Lsf] /ft h:t}df 56\kl6g' k/]sf] 5 . x'gt d]/f] hLjgdf xfF;f] v'zL ldng / pNnf; slxNo} klg n]v]sf] 5}g /x]5 . eujfgn] d]/f] efudf dfq cfF;', kL8f, /f]bg, la5f]8 / wf]sf dfq} n]lvlbPsf] /x]5 . t/, s]xL 5}g cfF;' lkP/ afFr]s} 5' . ltdLh:tf] nfvf}+ wf]s]afh ljZjf;3ftL gfos gflosfx?nfO{ z'esfdgf lbg kfO/x]s} 5' . cfkm" ;kmn x'g g;s] klg ;a}nfO{ ;kmntfsf] lzv/ r'Dg ;kmn xf]pg eGg] cflzaf{b lbPs} 5' . v]b 5 ltdLnfO{ bf]if eg] d lbGg lsgsL ltdL csf{sL e};ls5f} . To;}n] lk|o clttsf] syf / Oltxf; k9]/ k'vf{n] u/]sf] Tofu / alnbfg ;Dem]/ dft[e"ldsf] df6f] 5f]O s;d tf]8]h:t} d]/f] kljq k|]d / jfrf aGwgnfO{ lt/:sf/ ug{ ;kmn ePsL ltdLnfO{ of] kq dfkm{t nfvf}+ nfv z'esfdgf====h'glbg xfd|f] e]6 eof], Tof] lbg g} d]/f] ;fd'Gg] cfzf ?kL lbof] gaflnlbPsf] eP x'GYof] . ;fFrf] k|]dsf] kl/efiff lbb} wgL / u/La cgL em'k8L / dxnsf] a]jf:tf u/L ;fFrf] k|]dsf] afFrf d}n] 8'lAns]6 dfofsf] dfnf pg]/ ltdLnfO{  klx/fOlbg] lyP . t/ s] ug{' d k|]dsf] dfdnfdf cgleUo g} /x]5' . h'g xl/ofnL km'naf/Ldf xfd|f]k|]d knfPsf] lyof] Tof] lemgf] t 3fts ;flat eof] . dnfO{ nfUYof] xfd|f] hf]8L /fd / ;Ltfsf] em} lyof] . t/ s] ug{' ckm;f]r dfofsf] kl/efiff ga'‰g]x?nfO{ lzj / kfj{tLsf] em} jgfOlbP klg 3fts x'Fbf] /x]5 . cfWoflTds / wfld{s u|Gydf n]lvPsf] lyof] eujfg lzjn] hf]uLsf] e]if u/]/kfj{tLnfO{ 5n u/]sf lyP t/ oxfF t kfj{tLn] lzjnfO{ of] 5n ul/g . x'g t o:df s'g} cfZro{ 5}g lsgsL of] slno'u xf] . slno'udf x/]s s'/f pN6f rln/x]5g . oxfF o'jsnfO{ o'jtL agfOb} 5 . ;fFrf]nfO{ em'6f], ;TonfO{ c;To, kljqnfO{ ckljq, rf]/nfO{ ;Hhg, ;Hhg nfO{ rf]/ agfOb}5 . of] jt{dfg slno'usf] lasl;t ?k xf] . l7s} 5 d]/f] k|]d ltd|f nflu laif ;flat eof] d ltdLn] u/]sf] laZjf;3ftnfO{ cd[t 7fgL d[To' ;}ofdf k'Ubf ;d]t hlk/xg]5' . lk|of Pp6f b'Mvsf] s'/f egf} of t uf}/asf] xfd|f] k|]d h'g xl/ofnL km"naf/Laf6 z'?jft eof], ToxLaf6 cGTo klg==== ltdLnfO{ yfxf 5}g ls of] 5f]6f] k|]ddf ltdLn] lbPsf] O{d]n cgL o'un?kL kmf]6f] d}n] cfˆgf] d'6'df ;hfPsf] lyP . t/ cfh of] ;a} la;{g vf]Hb} 5' . ltdL hlt g} 6f9f ePklg dnfO{ wf]sf lbPklg ltd|f] hLjg ;'Gb/ / kljqxf];\ . oxL d]/f] dfof / ddtf h:tf] slxNo} sdL gxf]; eGb} clxn]nfO{ cf]em]ndf kg{ rfxG5' .

la1fkg, ;"rgf
g]kfn ;/sf/
lzIff dGqfno
                            lzIff laefu
                     lhNnf lzIff sfof{no 8f]6L
      laBfyL{ egf{ cleofg @)&$ ;DalGw ;"rgf
!= k|To]s >f]t s]Gb| laBfno / ;a} ;fd'bflos laBfnox?df cf cfkm\gf] Ps ;df/f]x aLr @)&$ ;fn a}zfv @ ut]sf lbg b]lv cleofg ;'? ug{ x'g .
@= a}zfv @ ut]b]lv !) ut];Dd lgoldt egf{ !! b]lv !$ ut];Dd 3/b}nf] sfo{qmd ;~rfng ug{ x'g .
#= a}zfv !% b]lv #) ut];Dd laz]if ;d"xsf nflu k/fdz{ ;lxt egf{ :jfut sfo{qmd ug{ x'g .
lhNnf lzIff clwsf/L, 8f]6L

;"rgf . ;"rgf .. ;"rgf ...
afnaflnsf hDd]sf] #% lbg leq clgjfo{ ?kdf hGd btf{ ug'{kg]{ ePsf] / o; lbkfon l;nu9L gu/kflnsf If]q leqsf hGdbtf{ gePsf ;a} afnaflnsfsf] ;DalGwt j8f s]Gb|x?df uO cf cfkm\gf] afnaflnsfsf] hGdbtf{ ug{x'g cg'/f]w 5 . ;fy} hGd d[To', laafx, ;DaGw laRr]b / a;fO;/fO{sf 36gfx? 36]sf] #% lbg leq lgoldt ?kdf btf{ u/fpg x'g gu/af;L ;a}df xflb{s cg'/f]w ul/G5 .
t'n;L k|;fb cfrfo{ -sfo{sf/L clws[t_

lbkfon, l;nu9L gu/kflnsfsf] sfof{no 8f]6L