Monday, September 1, 2014

बिम्ब नेपाली साप्ताहिक, मिति २०७१ साल भाद्र १७ गते मंगलवार

dfgjn] dfgjnfO{ zf]if0f ug]{, cGofo cTofrf/ ug]{ sfo{ lgGbgLo sfo{ xf] . gful/s clwsf/k|lt ;hu / ;r]t agf}+, agfcf}+ / ;a}df ;dfg Jojxf/ u/f}+ .
g]kfn ;/sf/
;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno
;"rgf ljefu
d'Vo ;dfrf/
lasf;df !(, ;fdflhs ;'/Iffdf !) s/f]8
cfly{s jif{ @)&)÷)&! df 8f]6L lhNnfsf] lasf;df !( s/f]8 b'O{ nfv %% xhf/ vr{ ePklg ;/sf/n] k|bfg ub}{ cfPsf] ;fdflhs ;'/Iff eQfdf !) s/f]8 &% nfv *( xhf/ rf/ ;o ?k}ofF vr{ ePsf] 5 . ;f] lzif{sdf cfly{s jif{ @)^(÷)&) df !) s/f]8 &@ nfv @& xhf/ ?k}ofF vr{ ePsf] lyof] .
lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Ln] lbPsf] hfgsf/L cg';f/ ;fdflhs ;'/Iff eQfsf nflu lgsf;f ePsf] s'n !) s/f]8 *# nfv &$ xhf/ b'O{ ;o ?k}ofFdWo] & nfv *$ xhf/ cf7 ;o ?k}ofF ufla; / gu/kflnsfjf6 lkmtf{ eO{ lk|mh ePsf] 5 . %) ufla; / Ps gu/kflnsf /x]sf] o; lhNnfdf ;fdflhs ;'/Iff eQf kfpg]x?df &) jif{ pd]/ k'u]sf h]i7 gful/sx? Ps xhf/ kfFr ;o @* dlxnf / Ps xhf/ kfFr ;o @) k'?if u/L tLg xhf/ $* hgf /x]sf 5g . o:t} ^) jif{ pd]/ k'u]sf blnt h]i7 gful/sx?df Ps xhf/ rf/ ;o rf/ k'?if / Ps xhf/ rf/ ;o ($ dlxnf u/L hDdf b'O{ xhf/ cf7 ;o (* /x]sf 5g .
lhNnfdf k'0f{ czQm ckfË @* dlxnf / $% k'?if u/L &# hgf / cf+lzs czQm ckfË dlxnf @) / k'?if $@ u/L ^@ 5g eg] Psn dlxnfx?sf] ;+Vof cf7 xhf/ cf7 ;o @^ hgf 5g .
dfyLsf] ;+Vof cg';f/ cf7 s/f]8, *$ nfv @$ xhf/ cf7 ;o lgsf;f ePsf] lyof] . o:t} ;fdflhs ;'/Iff eQf cGt/ut lakGg blnt kl/jf/sf gf} xhf/ kfFr ;o !& jfnjflnsfx?nfO{ Ps s/f]8 (( nfv, $( xhf/ rf/ ;o /sd ?k}ofF lat/0f ul/Psf] 5 . h;df jflnsf rf/ xhf/ cf7 ;o Ps / jfns rf/ xhf/ ;ft ;o !^ /x]sf 5g .
;/sf/n] &) jif{ k'/f u/]sf cGo hfltsf h]i7 gful/s / ^) jif{ k'/f u/]sf blnt h]i7 gful/sx?nfO{ dfl;s kfFr ;o ?k}ofF ;fdflhs ;'/Iff eQf pknJw u/fpFb} cfPsf] 5 . o:t} lawjf dlxnfnfO{ lawjf ePs} pd]/ b]lv kfpg] u/L dfl;s kfFr ;o ?k}ofF pknJw u/fpFb} cfPsf] 5 .
gLlt cg';f/ k'0f{ czQm ckfËn] dfl;s Ps xhf/ / cf+lzs czQm ckfËn] dfl;s tLg ;o ?k}ofF kfpg] u/]sf 5g . lakGg blnt kl/jf/sf jfnjflnsfx?nfO{ kf]if0f eQf jfkmt dfl;s b'O{ ;o ?k}ofF lat/0f x'g] u/]sf] 5 . k|lt kl/jf/ a9Ldf b'O{ jfnjflnsfx?nfO{ dfq pQm /sd pknJw u/fpg' kg]{ Joj:yf /x]sf] lhla; 8f]6Ln] hfgsf/L lbPsf] 5 . 
lasf;sf nflu @% s/f]8 #$ nfv &% xhf/ lalgof]hg ul/Psf] ePklg lgsf;f !( s/f]8 @( nfv (( xhf/ dfq ePsf] lyof] . lgsf;f ePsf] /sddf klg lhla;sf] jh]6 @& nfv $$ xhf/ lk|mh ePsf] 5 .

;DkfbsLo
5fgljg ;ldlt agfO{of];
wfld{s Pj+ ko{6sLo ?kdf /fli6«o:t/d} dxTj /fVg] 8f]6Lsf] z}n]Zj/L If]q clxn] lgs} rrf{df /x]s]f 5 . lxGb' wd{zf:q cg';f/ dxTjk"0f{ zlQmlk7sf ?kdf k'hf ul/Fb} cfPsf] o; z}n]Zj/L dlGb/df k'hf kf7 ubf{ eQmhgx?n] r9fPsf] ax'd'No lrgf]x? sxfF hfG5 s;}nfO{ hfgsf/L 5}g . z}n]Zj/L If]q lasf; ;ldltn] k6s–k6s cfkm'x?nfO{ dlGb/df eQmhgx?åf/f r9fOg] bfge]6Lsf jf/]df s'g} hfgsf/L gePsf] jtfPsf] 5 . dlGb/sf] ;fFrf] k'hf/L;+u x'G5, To;}n] k'hf/LnfO{g} yfx x'g] ;ldltsf] egfO{ 5 .
z}n]Zj/L If]qsf] laifodf 5nkmn ug{ zlgjf/ cfof]hgf ul/Psf] a}7sdf k'hf/Lx?sf] pkl:ylt ePg . k'hf/Lx?sf cfkmGtsf] lgwg ePsf sf/0f pgLx? cfpg g;s]sf] eGg]  hfgsf/L eof] . k'hf/Lx? dfq} xf]O{g z}n]Zj/L u'7Lsf] hUufsf df]xLx? lhNnf lasf; ;ldlt / b'/ ;~rf/ sfof{nosf] klg a}7sdf pkl:ylt /x]g . :yfgLo ;/sf/ dflgg] lbkfon l;nu9L gu/kflnsfsf] klg pQm a}7sdf pkl:ylt b]lvPg . a}7ssf] ;do / :yfg tf]Sg] 8f]6Lsf k|d'v lhNnf clwsf/L uf]ljGbjxfb'/ sfsL{ sfd laz]ifn] eGb} a}7s a:g] lbg laxfg} lhNnf jflx/ xflgP . pgn] lgldQ k|d'v lhNnf clwsf/LnfO{ a}7sdf hfg lhDdf lbP . lgldQ k|lhc ;]tL k|flalws lzIffnosf] k|j]z k/LIffdf ;xeflu eO{ a}7s ;dfkgsf] ;+3f/df k'u]kl5 ;xeflu eP . /fhgLlts bnx?nfO{ ;d]t cfdGq0f ul/Psf] ;f] a}7sdf Pdfn], /fk|kf g]kfn / /fli6«o hgdf]rf{sf] ;xeflutf b]lvPg .
v}/, ;xeflutfsf] laifo Pp6f xf]nf t/ z}n]Zj/L dlGb/sf] gfddf s] eO{/x]sf] 5 eGg] s'/f dxTjk"0f{ xf] . o;df lhNnfsf ;j} ;/f]sf/jfnfx?sf] rfF;f] x'g' h?/L 5 . ;ldltn] a}7sdf ;fj{hlgs u/]sf] laj/0f cg';f/ z}n]Zj/L u'7Lsf] hldgdWo] kfFr hgfn] cfkm\gf] gfddf /}s/ btf{ ul/;s]sf 5g . df]xLsf ?kdf cfkm\gf] gfddf hUuf btf{ u/fpg]sf] ;+Vof clguGtL eO{;s]sf] 5 . df]xLsf gfddf hUuf btf{ x'g] qmd clxn] klg hf/L 5 . u'7L, km'njf/L / b]j:yn u/L ltg efudf jfFl8Psf] z}n]Zj/L If]qsf] hldg ;j} cltqmd0f x'g] qmddf /x]sf] 5 .
;/sf/n] z}n]Zj/Lsf] nflu slt /sd lbg] u/]sf] 5 < ;f] /sd sxfF vr{ x'g] u/]sf] 5 < o;sf] vr{ ug]{ k|lqmof s] xf] < o:tf dl;gf s'/fx? ;d]t ;ldltnfO{ hfgsf/L 5}g . ;ldltsf] cfDbfgLsf nflu eQmhgx?n] lgdf{0f ul/lbPsf] ejgsf] ef8f ;d]t ;ldlt;+u} ;+nUg JolQmx?n] lbPsf 5}gg\ eGg] cleJolQm z}n]Zj/L If]q lasf; ;ldltn] a}7sdf /fv]sf] 5 . z}n]Zj/L If]qleq s'g} s'/fsf] lgdf{0f ubf{ jf s'g} sfd ubf{ ;ldlt;+u clgjfo{ ?kd cg'dlt lng' k5{ . x/]s s'/fsf] lgodg x'g' k5{ . ;ldlt eGbf dfyL p7]/ cfkm'nfO{ cJjn b]vfpg] k|of; s;}n] ug'{ /fd|f] xf]O{g, olb To;f] ePsf] 5 eg] .
y'k|} cf;+sfx?, y'k|} s'07fx?, y'k|} lh1f;fx? pJhfPsf] 5 z}n]Zj/L If]q lasf; ;ldltsf] pQm a}7sn] . j}7sdf ;ldltsf] tkm{jf6 /flvPsf s'/fx? olb ;To x'g eg] z}n]Zj/L s]xL jif{d} s;}sf] gLlh k]jf jGg] lglZrt b]lvPsf] 5 . To;}n] ;dod} 5fgljg x'g' h?/L 5 . o;sf nflu Ps pRr :t/Lo lgZkIf 5fgljg ;ldlt jgfO{of]; . ;f] ;ldltn] lgZkIf 5fgljg u/f]; / z}n]Zj/Lsf] rn crn ;j} ;DklQ ;fj{hlgs u/f]; . o;sf ;fy;fy} xfn;Dd /}s/ btf{ ug]{ /  df]xL btf{ ug]{ ;j} JolQmsf] gfd klg ;fj{hlgs ug'{ h?/L 5 . u'7Lsf] hUuf rng ef]u ug]{n] ;f] jfkmtsf] sfd ug'{ kg]{ sfg'gL k|fJwfg 5 . clxn]sf df]xLx?n] Tof] u/]sf 5g ls 5}gg\, o;sf] klg vf]hL x'g' k5{ . pgLx?nfO{ klg s/sf] bfo/fdf Nofpg' kg]{ x'G5 . o; jf/]df ;dod} ;j}n] xf]; k'¥ofpg' h?/L 5 .
yk ;dfrf/
PrcfO{eLn] jgfof] kl/jf/sf] larNnL
af;'b]aL ufla;–& ;'jfvfgsf uDeL/ g]kfnLsf] PrcfO{eL ;+qmd0fjf6 d[To' eof] . pgsL >Ldlt / Ps 5f]/fsf] klg d[To' eof] . kl/jf/df afFsL /x]sf Ps ;Gtfg k|]d g]kfnL xfn ef/tsf] k~hfjdf dhb'/L sfd u5{g .
af;'b]jL ufla;–& b]psFf8fsf s[i0f dNn;+u} pgsL >Ldltsf] klg d[To' eof] . cfdfj'jfsf] d[To';+u} gfjfnsd} 6'x'/f] ag] b'O{ alxgL ;lxt gljg dNn . gljg ef/tdf sfd  u5{g . gljgsL h]7L lbbLsf] lax] eO{;s]sf] 5 eg] sfG5L alxgL pgL;+u} ef/tdf l5g .
af;'b]aL ufla;–* lemufj:tLsf sfn] e'nsf] d[To' ePsf] s]xL ;dod} pgsL >Ldlt k§' e'nsf] klg d[To'  eof] . pgsL Ps dfq} 5f]/L phnL e'n ^ aif{sf] pd]/d} 6'x'/f] algg\ . phnL ^ aif{ b]lvg} dfdf3/df a:b} cfPsL 5g . lemufj:tLs} laho e'n / pgsL >Ldlt d};/f e'nsf] @)^@ ;fndf d[To' eof] . pgLx?sf tLg 5f]/fx? clxn] larNnLdf 5g .
d[To' ePsf k'?ifx? ef/tdf dhb'/L sfd ug{ hfg] u/]sf] lyP . ef/tdf sfd ug]{ qmdd} c;'/lIft of}g ;Dks{sf sf/0f PrcfO{eL ;+qmldt ePsf k'?ifaf6 pgLx?sf >LdltnfO{ ;+qmd0f ePsf] :yfgLox? atfp5g . dlxnfx?sf sf/0fn]  ;+qmd0f gePsf] t/ k'?ifx?n] dlxnfx?df ;/fPsf] :yfgLosf] egfO{ 5 .
PrcfO{eLsf af/]df hfgsf/L gx'Fbf 3/kl/jf/sf] larNnL x'g] u/L lakb\ ef]Ug' k/]sf] ;+qmldtx? atfpF5g . ;+qmldt ePsf sf]xL v'Ng rfxG5g sf]xL rfxFb}g\ t/ w]/}n] uf]Ko ?kdf /ut hfFr u/]/ cfkm'df ;+qmd0f eP÷gePsf] yfxf kfpg] / lrlsT;ssf] ;Nnfx adf]lhdsf] sfd ug]{ u/]sf 5g . Ps :yfgLon] eg] æpxfFx?n] klg olQ yfxf kfPsf] eP Hofg hfFb}g lyof] xf]nf .Æ pgLx?n] cfkm'x? :jf:Yodf Wofg lbFbf ;+qmldt gePsf JolQmx? AolQm ;/x :j:y /x]sf] atfp5g .
lautdf PrcfO{eLsf af/]df ;xL hfgsf/L ePsf] eP ufpFn] olt 7'nf] If]lt Aoxf]g'{ gkg]{ af;'b]aL ufla;sf cu'jf ;'o{ e'nn] atfP . pgn] eg] æ:yfgLosf] lbdfudf klxnf PrcfO{eL ;+qmd0f ePsf] AolQm eGg] lalQs} vtd} eof] . t'?Gt} d[To' x'G5 c?;+u af]Nbf, a:bf, vfbfF klg ;5{ eGg] g/fd|f] 5fk eof], pgLx? s]xL /f]usf] ;+qmd0f / To; eGbf a9L x]nf / lt/:sf/n] ubf{ lrGtf / /f]u;+u} a9\g] eof] .Æ
;'b"/klZrdsf] d'Vo :jf:Yo ;d:ofsf ?kdf /x]sf] PrcfO{eLn] w]/}sf] Hofg lnP;+u} w]/}sf] 3/jf/ ljlxg ePsf] 5 . 8f]6L lhNnfdf PrcfO{eLs} sf/0f Hofg u'dfpg]x?sf] ;+Vof &( k'u]sf] lhNnf P8\; ;dGjo ;ldlt 8f]6Lsf ;+of]hs a/bfg sfsL{n] hfgsf/L lbP . æ@)&! ;fn c;f/;Ddsf] tYofFs cg';f/ %$ k'?if / @% dlxnfsfsf] Hofg uPsf] 5Æ ;+of]hs sfsL{n] eg] æ>fj0fotfsf] tYofFs hf]8\g jfFsLg} 5 .Æ
8f]6Ldf @)&) ;fn c;f/;Dd Ps xhf/ ^ hgf ;+qmldt /x]sf 5g . h;df tLg ;o (& hgf Pcf/6L vfO{/x]sf 5g . rf/ ;o !! ao:s k'?if / kfFr ;o @! dlxnf /x]sf 5g . o:t} !$ jif{eGbf d'gLsf $! jfns / @& jflnsf /x]sf ;+of]hs sfsL{n] hfgsf/L lbP .

5kfnL dfladf vfFb]/ a:b} laBfyL{
lhNnfsf] las6 ufla;sf] ?kdf lrlgPsf] 5kfnL ufla;sf] Ps dfq dfBflds laBfnodf laBfyL{x? vfFlbP/ a:b} cfPsf 5g .
laBfno ejgsf ;fgf sIff sf]7df laBfyL{x? uf]bfd3/df ;fdfu|L /fv] h:t} Ps} 7fpFdf vfFlbP/ a:b} cfPsf 5g . e'O{df a:g'kg]{ afWotf Psftkm{ 5 eg] csf]{ e'O{d} klg a:g 7fpF geP/ laBfyL{ ‰ofndf To;eGbf klg  sfnf]kf6Lsf] d'gL rssf] w'nf] kg]{ 7fpFdf s:;fs:sL u/]/ a:g' kg]{ afWotf /x]sf] 5 .
lzIfsx? sIff sf]7fdf k|a]z u/]kl5 :jfut ug{ p7\g] laBfyL{x?nfO{ a:g lgs} ;do nfU5 sf/0f ;lhn} a:g] 7fpF x'Fb}g, sf]lRrP/ a:g' kg]{  ePsfn] . lzIfsx?n]  klg Ps} 7fpFdf pleP/ k9fpg'' kg]{ afWotf 5 .
laBfnodf )^^÷^& ;fn b]lv lgdf{0ffwLg ejg xfn;Dd klg 7]Ssfbf/, laBfno Aoa:yfkg ;ldlt, lhNnf lzIff sfof{nosf] u}/ lhDd]jf/Lsf] sf/0fn] ;DkGg x'g ;s]sf] 5}g . laBfnosf] k'/fgf ejgx?sf] dd{t ;Def/ x'g g;Sbf laBfyL{x?n] To;sf]  df/ v]Kg' k/]sf] xf] .
laBfnosf k|wfgfWofks g/ axfb'/ yfkfn] eg] ælaBfnodf k7gkf7g ug{nfO{ ;f¥x} ;d:of ePsf] 5 . laBfyL{ / lzIfsnfO{ ;d:of ePsf] 5, c?n] u/]sf] uNtLsf] df/ laBfyL{n] ef]Ug' kl//x]sf] 5 .Æ k|c yfkfn] lhNnf lzIff sfof{no tyf cGo bft[ lgsfonfO{ ;xof]u dfUbf klg ejg lgdf{0fsf] sfo{qmd g/x]sf] eGb} ;xof]u gug]{ u/]sf] atfP .
Aoa:yfkg ;ldltsf] kxndf lhNnf k|x/L sfof{no 8f]6Ldf lga]bg lbPkl5 7]Ssfbf/n] cfkm'nfO{ 7]Ssfdf 3f6f ePsfn] ?k}ofF ltg{ g;Sg] atfPsf] laBfno Aoa:yfkg ;ldltsf cWoIf la/ axfb'/ /f]sfofn] atfP . ejg lgdf{0fsf nfuL lhNnf lzIff sfof{no;+u k|flalws ?kdf ;fem]bf/L ub}{ cfPsf] ;fd'bflos lasf; s]Gb|n] klg sfd ;DkGg gx'Fb} k|flalws ?kdf kf; ePkl5 k'/f /sd kf; ePsf] 5 .

jiff{}+b]lvsf] ;fd'bflos jg ljjfb ;fDo
8f]6Lsf] lthfnL uflj;–( n]sufpF / * u}gLufpFsf afl;Gbfx?lar ;fd'bflos jgsf ljifodf nfdf] ;dob]lv sfod /x]sf] ljjfbdf ;xdlt h'6]sf] 5 .
lhNnf k|;fzg sfof{no 8f]6Ldf ;j{kIfLo ?kdf cfh a;]sf] a}7sdf o; cl3 jg sfof{non] ljefhg u/] adf]lhd s"n b'O{ ;o #( bzdna ^ x]S6/ hldgdWo] Ps ;o ** bzdna && x]S6/ jg n]sufpF ;fd'bflos jg / %) bzdna *# x]S6/ jg hf/jg] /f]nv]tL ;fd'bflos jgsf pkef]Qmfx?n] pkef]u ug{ kfpg] ul/g} ljefhg ul/g] ;xdlt ePsf] xf] .
To;df o;eGbf klxn] n]sufpF ;fd'bflos jgsf k|ltlglwsf] cg'kl:yltdf jg ljefhg ul/Psfn] olx efb| @$ ut] :ynut ?kdf lhNnf:t/Lo tyf ;j{kIfLo pkl:yltdf n]sufpFsf pkef]Qmfx?n] O{R5fP adf]lhd jghËn lbg] / u}gLufpFsf pkef]Qmfx?n] kfPsf] jgsf] If]qkmn g36\g] ul/ jg k'gM ljefhg ul/g]5 . @)%$ ;fndf n]sufpF ;fd'bflos jgsf gfddf sfod /x]sf] jgnfO{ 6'qm\ofP/ O{nfsf jg sfof{no uf]k3f6sf /]~h/ rGb| e08f/L ;lxtsf] 6f]nLn] @)&! h]7 !^ ut] u}gLufpFsf pkef]Qmfx?nfO{ hf/ag] /f]nv]tL ;fd'bflos jgsf gfddf jg pknAw u/fO{ sfo{of]hgf k|bfg u/]kl5 ljjfb a9]sf] lyof] .
ut ;fpg !& ut] lhNnf jg sfof{no / lhNnf k|zf;g sfof{nodf a;]sf] 5'§f5'§} a}7sdf ;d]t ;xdlt h'6\g g;s]kl5 ;d'bfo:t/af6} ;xdlt ug{sf nflu cfu|x ;lxt #% lbgsf] Dofb lbO{Psf] pQm jgsf] l;dfgfsf] ljjfb lsgf/f nufpg k|d'v lhNnf clwsf/L ;lxt /fhgLlts bnsf k|d'vx?, lhNnf jg sfof{no, lhNnf k|x/L sfof{no, gfkL zfvfsf kbflwsf/L, kqsf/ tyf b'j} ;fd'bflos jgsf kbflwsf/L;lxtsf] /f]xj/df jg l;dfª\sg ul/g] ePsf] 5 .

cj &) k|sf/sf cf}ifwL lgz'Ns
;/sf/n] d'nse/Lsf] lhNnf c:ktfn;Ddsf ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx?jf6 &) j6f cf}ifwL lgz'Ns pknAw u/fpg] tof/L ul//x]sf] 5 .
z'qmjf/ j;]sf] dGqL kl/ifbsf] j}7sn] b]z e/Lsf :jf:Yo rf}sL, k|fylds :jf:Yo s]Gb| / lhNnf c:ktfnjf6 &) k|sf/sf cf}ifwL lgz'Ns lbg] lg0f{o u/]sf] 5 .
o; cl3 pk:jf:Yo rf}sLjf6 @@, :jf:Yo rf}sLjf6 #@ / lhNnf c:ktfnjf6 $) k|sf/sf cf}ifwLx? lgz'Ns lat/0f x'Fb} cfPsf]df cj &) k|sf/sf] cf}ifwL lgz'Ns lat/0f x'g]5 . æxfnnfO{ &) k|sf/sf cf}ifwLx? lgz'Ns pknAw u/fpg] lg0f{o ePsf] 5Æ a}7skl5 ;~rf/sdL{;+u s'/f ub}{ :jf:YodGqL vu/fh clwsf/Ln] eg] æxfdLn] hLjg /Ifs cf}ifwL, g;g]{ /f]udf pkof]u ul/g] cf}ifwL, dw'd]x, yfO/fO8, o'l/s Pl;8, pRr /Strfk, dfgl;s /f]u, n]s nfUg] ;d:of, d'6'/f]u nufotsf cf}ifwL klg lgMz'Ns pknAw x'g] 5 .Æ
pQm lgz'Ns cf}ifwL lhNnf c:ktfn, :jf:Yo rf}sL, k|fylds :jf:Yo s]Gb|df cfpg] la/fdLnfO{ lbOg] 5 . xfn lbg nfluPsf] cf}ifwLdf lhNnf c:ktfn :t/sf] ;j} hLjg /Ifs cf}ifwL ;lxt ;dfhdf Jofks ?kdf /x]sf] g;g]{ /f]usf] cf}ifwLnfO{ ;d]t ;d]6\g] k|of; ul/Psf] k|fylds :jf:Yo ;]jf k'ghf{u/0f dxfzfvfsf lgb]{zs 8f=/d]z s'df/ v/]n atfp5g .
æ:jf:Yodf ut jif{ eGbf sd ah]6 cfPklg dGqfnon] cf}ifwLdf a9]sf] vr{nfO{ k|jGw ug{ ;S5Æ dGqL clwsf/Ln] eg] …c~rn, pkI]fqLo / s]Gb|Lo c:ktfndf ;d]t ljkGg OsfO{ v8f u/]/ lgz'Ns cf}ifwLsf] Joj:yf ug]{ of]hgf l5§} nfu' ug]{ atfP .
æxfdLn] lgMz'Ns k7fpg] cf}ifwLsf] u'0f:t/ pRr /fVg] kxn yfNg] 5f}+Æ, :jf:Yo dGqL clwsf/Ln] k|wfgdGqL ;'lzn sf]O/fnfn] ;d]t lgMz'Ns ljt/0f ul/g] cf}ifwLsf] u'0f:t/ jf/] rf;f] /fVg' ePsf] jtfP . d'n'sdf &^ j6f lhNnf c:ktfn 5 . o:t} b]ze/Ldf Ps hgf PdljljP; 8fS6/ ;d]t /xg] Ps ;o (( j6f k|fylds :jf;Yo rf}sL 5 eg] al/i7 x]Ny cl;:6]g6 OGhfr{ x'g] Ps xhf/ rf/ ;o $& j6f :jf:Yo rf}sL 5 .

dxf]T;jdf /fi6«JofkL k|ltof]lutf
c5fd uhn dxf]T;j @)&! d'n ;ldltsf] a}7s dxf]T;jdf v'Nnf uhn k|ltof]lutf cfof]hgf ug]{ nufotsf lg0f{{o ub}{ ;lsPsf] 5 .
d'n ;ldlt ;+of]hs lxdfn pbfl;sf] cWoIftfdf ljgfosdf ePsf] a}7sn] oxL c;f]h @% / @^ ut] c5fddf cfof]hgf ug{ nfluPsf] dxf]T;jdf /fi6«JofkL v'Nnf uhn k|ltof]lutf ug]{ lg0f{o u/]sf] xf] . k|ltof]lutfdf g]kfnL uhn n]Vg] h'g;'s} >i7fn] efu lng kfpg] atfO{Psf] 5 . k|ltof]lutfsf] nflu ;xeflu x'g rfxg] O{R5's uhnsf/n] c;f]h !% ut] leq cfkm\gf] uhn d'n ;ldltdf k7fO{ ;Sg'kg]{ ;+of]hs pbf;Ln] atfP . c5fd lhNnfdf klxnf] k6s cfof]hgf ug{ nfluPsf] k|yd uhn dxf]T;j / To;} ;Gbe{df v'Nnf uhn k|ltof]lutf ug{ nfluPsf] / o;af6 uhnsf/nfO{ yk xf};nf k|bfg x'g] pbf;Lsf] egfO{ 5 . uhn cfof]hs ;ldltnfO{ e]6]/, kqfrf/ u/]/ / O{d]n dfkm{t klg k7fpg ;lsg] atfO{Psf] 5 .
k|fKt uhndWo] pTs[i6 uhnnfO{ gub k'/:sf/, k|df0f kq k|bfg ul/g'sf ;fy} c5fd uhn d~rsf] d'vkq piffls/0fdf k|sfzg ;d]t ul/g] cfof]hsn] hgfPsf] 5 . c5fdL uhnsf] ;+/If0f / k|j4{gsf nflu c5fd uhn d~rn] g]kfnsf rlr{t uhnsf/, ufos uflosfx?sf] pkl:yltdf uhn dxf]T;j ug{ nfu]sf] xf] .
dxf]T;jdf c5fdL uhn tyf ;flxTosf] cj:yfsf] af/]df sfo{kq k|:t't ug]{ nufotsf sfo{ ul/g] cfof]hs ;ldltn] hgfPsf] 5 . a}7sdf d'n ;ldltsf kbflwsf/Lx?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .

sxfF 5g åGåsfnLg j]kQfx?
åGåsf qmddf /fHo / lab|f]xL b'j} kIfjf6 j]kQf kfl/Psf ;j{;fwf/0fx?sf] cj:yf c1ft /x]sf] 5 .
cGt/fli6«o j]kQf lbj;sf] cj;/df g]kfn /]8qm; ;f];fO{6L 8f]6L zfvfn] zlgjf/ cfof]hgf u/]sf] Ps sfo{qmddf åGåsf qmddf j]kQf kfl/Psf gful/sx?sf] xfn;Dd klg vf]hL gePsf] hfgsf/L lbO{of] . sfo{qmddf zfvfsf dGqL b]a af]x/fn] åGåsf qmddf a]kQf ePsf AolQmsf kl/jf/n] vf]lhsf nfuL lga]bg lbPdf vf]lh sfo{ x'g] atfPsf 5g .
dGqL af]x/fn] eg] æ/]8qm;sf] dfkb08 cg';f/ xfdL tkfO{sf] kl/jf/sf] ;b:o vf]lh lbG5f} eGb} pxfFx?sf] lk8f aNemfpg hfFb}gf+} a? lkl8t kl/jf/sf] lk8f sd ug{ xfd|f] kl/jf/sf] ;b:onfO{ vf]lh lbg' xf]; eGg] cfa]bg cfPkl5 dfq} vf]H5f}F, gq vf]lh sfo{ ul/b}g .Æ lkl8t kl/jf/n] lbPsf] lga]bgdf cfwf/df tYofÍ /fVg] u/]sf] dGqL jf]x/fn] hfgsf/L lbP . 8f]6L lhNnfsf a]kQfx?sf] ;"lr km/s ;+:yfn] km/s ;+sng u/]sf] eGb} ;~rf/sdL{n] lh1f;f /fv]kl5 dGqL af]x/fn] pQm s'/f atfPsf x'g .
sfo{qmdsf ;efWoIf tyf g]kfn /]8qm; 8f]6Lsf ;efklt g/]zdfg >]i7n] eg] æ@)%@ ;fn kmfu'g ! ut] b]lv @)^# ;fn d+l;/ % ut];Dd åGåsf qmddf åGås} sf/0fn] a]kQf ePsf AolQmx?sf] vf]lh ug]{ u5f}+{ olb oxfFx?sf] hfgsf/Ldf ePsf AolQmx? klg 5g eg] cfa]bg ug{ cfu|x ub{5' .Æ sfo{qmd ;dfkgsf qmddf af]Nb} >]i7n] eg] æ;+o'Qm /fi6«;+3n] to u/]sf] dfgjclwsf/jfbL cjwf/0f eGbf klg g]kfndf /fhg}lts bn lgs6sf dfgjclwsf/jfbL ;+:yfx?sf] cfkm\g} AofVofsf sf/0f klg ;d:of ePsf] 5 .Æ
/]8qm;sf] tYofÍ cg';f/ ;z:q åGåsf qmddf b]ze/ Ps xhf/ tLg ;o $& hgf a]kQf ePsf 5g . /]8qm;n] 8f]6L lhNnfdf tLg hgf dfq} a]kQf ePsf] atfPklg a]kQf x'g]x?sf] ;+Vof w]/} /x]sf] kfPsf] 5 .
/]8qm;sf] /]s8{df 3fªn ufla;–% d'Nofrf}/sf u+uf/fd ;fsL{, a5}{g ufla;sf g/ axfb'/ 3lt{du/ / nIdLgu/ ufla;–& sf eQm axfb'/ yfkf /x]sf 5g . laDa ;fKtflxsn] laleGg ;F:yfx?n] ;+sng u/]sf tYofÍ ;+sng ubf{ nIdLgu/ ufla;–* sf sla/fd yfkf, ;fTkm/L ufla; gGbnfn lagf8L, ;/:jltgu/ ufla;sf cDd/ cf]nL, 3fªn ufla;sL b]aL cfrf{o nufot & hgf xfn;Dd a]kQf /x]sf] kfO{Psf] 5 . a]kQfx?sf] ;+Vof cem  w]/} x'g ;Sg] cg'dfg ul/Psf] 5 .
/]8qm;n] cfof]hgf u/]sf] sfo{qmdsf ;xefuLx?n] ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u / a]kQf cfof]u u7g u/]/ lk8snfO{ sfg'gL bfo/fdf Nofpg' kg]{ / lkl8tnfO{ Gofo lbnfpg' kg]{df hf]8 lbPsf lyP .

b'O{ kf6L{sf] ;+o'Qm la/f]w
s'g} ;do Ps–csf{sf s§/ la/f]wL b]lvg g]skf–dfcf]jfbL / /fli6«o hgdf]rf{ ;/sf/n] ef/t;+u ug{ nfu]sf] laB't Jofkf/ ;Demf}tfsf] la/f]wdf Ps ePsf 5g .
;/sf/sf] pQm sbdsf] la/f]wdf b'j} kf6L{n] cfO{tjf/ ;fFem 8f]6Lsf] lbkfondf ;+o'Qm ?kdf d;fn h'n'; k|bz{g u/]sf 5g . d;fn h'n'; k|bz{gkl5 cfof]hgf ul/Psf] sf]0f;efdf jf]Nb} /fli6«o hgdf]rf{sf s]Gb|Lo ;b:o Pj+ ;]tL dxfsfnL O{Grfh{ dgf]h e§n] g]kfnd} laB'tsf] cfk'lt{ x'g g;s]sf a]nf ef/t;+u laB't Jokf/ ;Demf}tf ug'{ j]O{dfgL ePsf] jtfP . …g]kfndf cfjZos kg]{ laB't klg pTkfbg x'g ;s]sf] 5}gÚ e§n] eg] …g]kfnn] clxn] ef/tjf6 laB't cfoft ul//x]sf j]nf g]kfnsf] laB't laqmL ug{sf nflu ef/t;+u laB't Jofkf/ ;Demf}tf ug'{ g]kfnsf ^ xhf/ gbLgfnfdf ef/tsf] lgoGq0f sfod u/fpg' dfq} xf] .Ú
sfo{qmddf g]skf–dfcf]jfbL 8f]6Lsf ;lrj laj]s s'dfnn] ;/sf/n] ug{ nfu]sf] pQm ;Demf}tf /fi6«wftL ePsf] jtfpFb} ;Demf}tf x'g glbg ;j}nfO{ la/f]wdf plqg ;d]t cfJxfg u/] . æof] /fi6«3ftL ;Demf}tfn] b]zsf] k|fs[lts >f]tdfyL lab]zLsf] k|To]If x:tIf]k x'G5Æ ;lrj s'dfnn] pQm ;Demf}tfsf] la/f]wdf kf6L{n] lg/Gt/ ;+3if{ ug]{ jtfP . pQm ;Demf}tfn] b]znfO{ yk k/lge{/ jgfpg] s'dfnsf] egfO{ lyof] .

5f]6s/L ;dfrf/
;fdflhs k/LIf0fn] ;'wf/ u¥of]
lgoldt ?kdf ;fdflhs k/LIf0f ug{ yfn]kl5 ;xsf/L ;+:yfdf w]/} ;'wf/ cfPsf] / ;'wf/ x'g] qmddf /x]sf] j/lkkn jrt tyf C0f ;xsf/L ;+:yf lnld6]8 u}/f 8f]6Lsf cWoIf jdjxfb'/ dNn jtfpF5g .
cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf] ;fdflhs k/LIf0f ug]{ qmddf ut d+unjf/ dNnn] ;'? ;'?df ;dflhs k/LIf0f eGg] lalQs} lgs} 8/ nfUg] u/]sf] ePklg clxn] cfP/ ;fdflhs k/LIf0f clgjfo{ ?kdf ug'{ kg]{ /x]5 eGg] a'emfO{ ePsf] jtfP . æ;fdflhs k/LIf0f ul/Pkl5 ;+:yfdf sxfF s] sdhf]/L ePsf] 5 eGg] jf/]df hfgsf/L x'G5 To;nfO{ ;'wf/ ug{ klg ;lsG5 / cfufdL lbgdf cem /fd|f] jgfpg ;lsG5Æ dNn] lgoldt ?kdf ;fj{hlgs k/LIf0f ug{ ;j} ;fj{hlgs lgsfox? nfO{ cfu|x ;d]t u/] .
;fj{hlgs lgsfox?n] clgjfo{ ?kdf ;fdflhs k/LIf0f ug'{ kg]{ eGg] @)^# ;fnd} gLltut Joj:yf ul/Psf] ePklg xfn;Dd ;/sf/L lgsfox?n] klg ;fdflhs k/LIf0f ug{ ;s]sf 5}gg\ . t/, pQm ;xsf/L ;+:yfn] laut kfFr jif{ b]lv lgoldt ?kdf ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmd ;~rfng ub}{ cfPsf] 5 . ;fdflhs k/LIf0f ug{ o'gfO{6]8 ld;g 6' g]kfnn] xf};nf lbPsf] cWoIf dNnsf] egfO{ 5 . o'Pdg 8f]6Ln] pQm ;xsf/L ;+:yf;+u ;fem]bf/L ub}{ lhljsf]kfh{g sfo{qmdx? ;~rfng ul//x]sf] 5 .

ko{6g ;dfrf/
nf]Eofpg] a8Ldflnsf
n sflGtk'/ sf];]nLjf6
n8\b} k8\b} ha a8Ldflnsf dlGb/ ePsf] kxf8sf] 6'Kkf]df 6]lsof], xfdL afbneGbf dfly eof}+ . 6f9f x]bf{ lxdfn klg xfdLeGbf tn 5 h:tf] nfUof] . $ xhf/ & ;o ld6/sf] prfOdf /x]sf] a8Ldflnsf c? ;dodf k|foM ;'g;fg x'G5 . hg}k"l0f{dfsf] a]nf xfdL k'Ubf eg] ´G8} kGb| xhf/ tLy{ofq'n] of] y'Dsf] 9fs]sf lyP . nfUYof]– lxdfneGbf dfly hfqf nfu]sf] 5 .
Hofgsf] afhL
afh'/fsf] a]tfndf08';Dd ;xh a; ofqfkl5 a8Ldflnsf;Dd k'Ug ofqLx?n] Hofgs} afhL yfKg'kg]{ l:ylt 5 . ;8ssf] 6«ofs v'n]klg To;df uf8L rnfpg ldNg] eO;s]sf] 5}g . afh'/fsf] ;b/d'sfdaf;Lg} uf8L r9\g tLg 3G6f lx8\g'k5{ . afh'/fsf] df}/]–s}nfzdf08' / df}/]–tf]nL–rt/fdf af6f] lgdf{0fsf k|f/lDes sfd dfq ePsf 5g\ .
a8Ldflnsf k'Ug] eL/ o:tf] lyof] ls, af6f]df Pp6f dfq kfOnf /fd|/L c6fpFYof] . csf]{ v'§fsf] ;dGjo gldn] lrKn]/ u'Nl6g], eL/df x/fOg], h+undf lrKnf af6fdf k5fl/Fb} lx+8\g'kg]{ . cf]/fnf] ´g]{ a]nfdf klg af6f] kTtf nufpg} d'l:sn .
æ;8s gePklg s]ansf/ agfOlbP hf]lvdn] el/Psf] psfnf] / cf]/fnf] lx+8\g'kb}{g lyof],Æ wgu9LsL t'n;Ldfof >]i7n] elgg\ . :yfgLoaf;L eg] of] af6f] ;lhn} lxFl8/x]sf lyP, ;fob cEo:t eP/ xf]nf . klxnf]k6s k'Ug]nfO{ eg] d'6'df 9\of+u|f] 7f]Sg] . af6f] lxF8\g g;s]/} kl5Nnf] hg}k"l0f{dfsf a]nf tLg ofqLsf] d[To' ePsf] afh'/f lhNnf k|x/L sfof{nosf lg/LIfs lxSdtaxfb'/    af]xf]/fn] atfP . a8Ldflnsf bz{g / k"hfsf nflu klxn] /fhf To;kl5 k|wfg;]gfklt h]7 dlxgfd} k'Ug] uy]{ . clxn] k[tgfklt h]7d} k'U5g\, t/ x]lnsK6/df . æpgLx? klg k}bn k'Ug] eOlbPsf] eP ;8s ;'ljwf ;xh aGYof] ls,Æ >]i7sf] egfO lyof] .
lnËf]sf] n8fO{
hg}k"l0f{dfsf] cl3Nnf] lbg . afh'/f / sflnsf]6 5'6\ofpg] lqj]0fL gbLsf] b'O{ 5]pdf dlGb/ 5 . v]nf}gfnfO{ lnP/ aRrfaRrLn] ´u8f u/]h:tf] Pp6f lnËf]nfO{ lnP/ s}of}+ JolQm n'5fr'F8L ub}{ 5g\ . Ps kl08t dGq hKb} lr;f] kfgL lhpdf 5lsP{/ sfFlk/x]sf 5g\ . ;of}+ dflg; jl/kl/ pleP/ of] b[Zo x]l//x]sf 5g\ .
crfgs Pp6f 6f]nLn] lnËf] vf]:of] . clg, gbLsf] k"j{kl§sf] dlGb/tkm{ nfUof] . ljh]tf 6f]nL lgs} pT;fxL b]lvGYof] . sflnsf]6sf ho/fd Gof}kfg]n] hgljZjf; ;'gfP, ælnËf] h'g lhNnfn] lhT5, ToxfFsf] cGgafnL jif}{e/L /fd|f] x'G5 . clg ToxfFsf dfG5] v'zL /xG5g\ .Æ of] lnËf] lht]/ To;sf] k"hf u/L a8Ldflnsf k'¥ofP/ km]l/ cfkm\gf] lhNnfsf] ljz]if dlGb/df k|lt:yfkg ug]{ rng /x]5 .
To; lbg klg lnËf] sflnsf]6]x?n] lht] . crDd, clxn];Ddsf] n8fO{df a8Ldflnsfdf cfkm\gf]tkm{af6 lnËf] k'¥ofpg afh'/faf;Ln]] ;s]s} /}g5g\ cfkm\gf] lhNnfsf] lhtdf k|km'Nn ho/fdn] eg], æc? lhNnfsf] t df}s} x'Fb}g, clGtddf ;w}+ afh'/f / sflnsf]6s} k|lt:kwf{ k5{ .Æ hg>'lt g} ;xL Û lnËf] lhTg] lhNnf sflnsf]6 ;fFlRrs} afh'/fsf] t'ngfdf ;'ljwf / vfB pTkfbgdf cufl8 5 . a8Ldflnsf hfg'cl3 afh'/f, sflnsf]6, c5fd, 8f]6L / a}t8Laf;Ln] cf–cfkm\gf] lhNnfaf6 klg lqj]0fLdf lnËf] nu]/ k"hf u5{g\ . k|lt:kwf{ x'g] lnËf]rflxF lqj]0fL 5]psf] dlGb/af6 lgsflnG5 . To;kl5 $ 3G6fsf] psfnf] kf/ u/]/ a8Ldflnsf k'¥ofpF5g\ .
cfo'j]{lbs 3/
a8Ldflnsfsf nflu lqj]0fLaf6 ofqf ;'? u/]nuQ} 7"nf kf6gdf k|s[ltn] agfOlbPsf] km"naf/L e]l6P . ljleGg /ª\uLla/ª\uL km"nx? . g/dfpg] sf]xL ePg . æoL km"n dfq xf]Og, o;df cf}ifwL klg 5g\, ljif klg . uNtLn] ljifsf] km"n 5f]P Hofg hfG5,Æ c5fdsL 8Dd/  s'df/L e08f/Ln] ;'gfOg\ . km"naf/] hfgsf/L ePsfx?nfO{ yfxf 5, pgLx? 5fg]/ 6fpsf] tyf k]6 b'MvfO sd ug]{ h8La'6Lsf km"n tyf h/f pvfn]/ lx+8\b} lyP .
bfr'{nfaf6 cfPsf hf]zL kl/jf/sf ^ efOn] psfnf] lxF8fOnfO{ /dfOnf] agfP, ehg ufP/ . pgLx? ;a} ^% jif{ sfl6;s]sf lyP . ofqfs} qmddf sf]xL lrlGtt aGy], /fHon] oqf] >f]tsf] pkof]u gu/]sf]df . ;'v]{tsf lzIfs b'uf{rGb| sF8]nn] eg], æolt 7"nf] ;DklQ 5 . o;sf] cg';Gwfg / cWoog x'g ;s]sf] 5}g . afh'/f 3'Dg] 7fpF dfq geO{ cfo'j]{lbs ;DklQsf] vhfgf xf] . o;nfO{ s;n] Wofg lbg] <Æ :yfgLo ljsf; clwsf/L vu]Gb| ;fpFb ;'b"/klZrddf klg afh'/fnfO{ ;/sf/n] Wofg} glbPsf] u'gf;f] kf]v] . æd'n's wgL agfpg] vhfgf eP klg To;nfO{ jf:tf ul/Psf] 5}g,Æ pgn] eg] . g]kfnsf] klZrdlt/ ´G8} ^ ;oy/L cfo'j]{lbs af]6la?jf 5g\ . ===

rnlrq dgf]/~hg
lkmNdsf] Jo:ttf 36]klg gflosf glGbtf s];L km]zg / ;'Gb/ aGg] s'/fdf ;w}F g} cu|;/ x'lG5g\ . ;fob pgsf]   ;'Gb/tf / klx/gsf] ;dfrf/ ldl8ofsf nflu dxTjk"0f{ aGg yfn]kl5 pgn] o;df ;hutf ckgfPsf] x'g;S5 .
 cfOtaf/ a]n'sL cfof]hgf ePsf] g]km\6f lkmNd cjf8{sf] a|fG8 3f]if0ff sfo{qmd xndf k|j]z ub}{ ubf{ w]/}n] glGbtfnfO{ lrg]gg\ . æsltn] dnfO{ lrGb} lrGg' ePg,Æ cfkm"nfO{ glrg]sf]df glGbtfn] uj{ ub}{ elgg\, …cfh s]lx km/s b]lvg dg nfu]/ of] u]6ck agfPsL xF' .Ú
km/s u]6ckdf cfsif{s ag]/ k'u]sL glGbtfnfO{ xlnp8 lx/f]Ogsf] h:tf] km]zg eGg] k|ltlqmof cfPsf] ;'lgof] . o:tf] k|ltlqmofn] dVv b]lvPsL lo cljjflxt gflosfnfO{ s]xLn] xlnp8 ;'Gb/L PGh]lngf hf]nL;Fu t'ngf s] dfqf u/]sf lyP pgsf] v'§fn] e"O{+ g} 5f]8\of] . ;'Gb/tfsf] jofg ubf{sf] g} dVv gknf{ / < 
ha km/s u]6ckdf cfsif{s b]lvPsf] k|ltlqmof pgn] kfOg\ ta pgsf] kmf]6];];gsf] df]x klg hfUof] . glGbtfn] clwsf+z pkl:yt ldl8ofsf Sofd]/fdf kf]h kf]hdf kmf]6f] lvlrg\ . ;fob pgn] klg ldl8of s] rfxG5 < ;dfrf/df  s;/L 5fpg ;lsG5 < eGg] s'/f j'´]sf] x'g'k5{ . h] ePklg, glGbtfnfO{ s]xL ;dootf ;fj{hlgs sfo{qmddf ;'xfpFbf] d]sck / cfsif{s klx/gdf b]lvg yfn]sf] 5 .

lglvn;Fu cg'sf] hf]8L
Do"lhs lel8of]df dfq w]/} b]lvg] u/]sL gflosf cg' zfx olta]nf lkmNddf klg Jo:t aGb}l5g\ . of] aif{sf] ;'?jftb]lv g} pgsf] Jo:ttf lkmNddf klg a9]sf] b]lvG5 . …b o"ub]lv o"u;DdÚ af6 g]kfnL /htk6df lelqPsL cg'n] ;kmn lkmNd eg] lbg ;s]sL 5}gg\ .
cg'n] nfdf] ;dokl5 g]kfnL /htk6df kms{g nfu]sf gfos lglvn pk|]tLsf] hf]8L eP/ sfd ug{ nfu]sL l5g\ . rfF8} g} kqsf/ ;Dd]ng dfkm{t hfgsf/L lbg] elgPsf] k'?iffy{ k|x/Lsf] syfdf aGg nfu]sf] lkmNddf /]vf yfkfn] Ps uLtdf dfq g[To ug]{l5g\ . lkmNdnfO{ lglvn cfFkm}n] lgdf{0f tyf lgb]{zg ub}{5g\ . 
lglvnsf] gofF k|f]h]S6df sfd ug{ kfpFbf v'zL nfu]sf] cg'sf] egfO{ 5 . cg'sf] …Pp6f ;fyLÚ, …hGde"dLÚ, …wf}nLÚ, …uf]/]Ú k|bz{gsf] nflu tof/ 5g\ . g]kfnL lkmNd gu/Ldf ;f]´L gflossf] ?kdf kl/lrt cg'n] lkmNd / Do"lhs lel8of]sf] sfdnfO{ ldnfP/ cufl8 a9fpg] atfOg\ .

n]v
5ftL km'nfP/ eG5' M g]kfndf hftLo ;+3Lotf rfFlxb}g
cl3Nnf] k6s k|sflzt ePsf] ;fdfu|LnfO{ l6Kk0fL ug]{ dg'jfx?sf] cfj]u, efiff z}nL kmf]xf]/L /jfkm / pTt]hgf b]v]/ dnfO{ a8f] pb]s nfUof] . o:tf] s'/f cfdfsf] sf]vdf l;Sg kfOG5 ls sfnfGt/df cWoog ub}{ hfFbf ldNg] x'g eGg] pkfo dnfO{ x]Ssf ePg . x'g' klg x'b}g . e}xfNof] eg] klg ckzAbsf] rfªunfO{ hLjgsnfsf] la8Dagf 7fG5' d . d km]/L s]lx s'/f k|:6 kfg{ rfxG5' .
s'g} klg ljrf/ 8fS6/sf] Æk|of]uzfnfÆ af6 cfpb}gg\ . ljrf/sf] bf]>f] ?k ax; xf] . ;+;f/df csf6\o eGg] lrh æclS;hgÆ afx]s c? 5}g . s6\6/ cfnf]rs g} d]/f eujfg x'g\ . a? d'Sts07sf k|z+;fnfO{ d clns z+sf ub{5' . d cfh klg d]/f] rf}8f 5flt km'nfP/ eG5' M g]kfndf hftLo ;+l3otf rflxb}g . olb s;}nfO{ rflxG5 eg] Tof] :jfledfg g]kfnL gful/ssf] nfzsf] y'k|f] dfly 6]sf]; . s]lx h8afbL hftLo s'07fsf] s'Dnf] af]s]sf cfnf]rsnfO{ d hjfkm lbg rfxG5' .
df]6f–df]6f lstfa xfdLn] klg k9]sf] xf] . bz{gnfO{ g]kfnLdf pNyf ug{ klg l;s]sf] xf] . t/ g]kfnL ;fdfhsf] :t/ / cWoogsf] cg'dfg ug]{ xf] eg] af}l4s au{ Psflt/ clg ;fdfGo gful/s csf]{ lt/ 5g . hgtfnfO{ ;+3Lotf nufotsf w]/} d'4fdf cjut gx'g'sf] d'Vo sf/0f klg oxL xf] . ctM bz{g / lstfasf] ls/fnfO{ yflt /fv]/ g]kfnL ;fdfh / gful/ssf] of]Uotf d'tflas ljrf/ ;Dk|]if0f x'g\ h?/L 7fGb5' .
b]z bz{g / ljrf/n] rNg ;s]g . l;4fGt / lgod sfg'gn] klg b]z rn]g . ;+ljwfgdf b]z rn]g . ;xdlt ;D´f}tfdf b]z rn]g . t;y{ ca b]znfO{ efjgfaf6 rnfpg' k/]sf] 5 . efj'stfaf6 rnfpg' k/]sf] 5 . dfof, ;b\efj / Pstfaf6 b]znfO{ lbzf lbg' k/]sf] 5 . efOrf/f, dft[Tj / eft[Tjsf] pTk|]/0ff hufpg' k/]sf] 5 . kz'kltgfyn] xfdL ;a}sf] sNof0f u?g . tyf:y'===
d]/f dt'jfnL bfh'efO{ d'naf;L x'g sL d'n'saf;L x'g eg]/ d s}of+} k6s 5Ss k5'{ . lzj eujfgn] lognfO{ Vofn u?g . kfj{tL dftfn] lognfO{ ;b\a'l4 lbpg . cs]nf b]jLn] lognfO{ ;Tdfu{ klxNofpg] uf]/]6f] b]vfpg . afnx7 / ax'n6\7Lkgn] lognfO{ s'dfu{sf] sf/vfgfdf k'¥ofpg nfUof] . cfFksf] a'6fdf 8n/ kmNg yfNof] . g]kfnL v'b|f /sd–snd t x/fO uof] . wd{ a]r]kl5 klxrfg lslgG5 . ´G8f km]/]kl5 k};f kfOG5 . k};f lagf klxrfgsf] n8fO{ x'b}g Û
pgLx? du/ jf cGo s'g} hft x'g ls dflg; x'g eg]/ klg d 3f]tlnG5' . pgLx?nfO{ d n]Gb'kysf] af6f]df km'ndfnf af]s]/ pleO{/x]sf] Pp6f :jfutåf/ h:tf] klg b]V5' . d'vdf clehft au{sf] gf/f hk]/ g]kfnL a+z ljgf;sf] xf]8afhL d b]V5' . d lognfO{ g]kfnL klxrfgsf xTof/f b]V5' . d lognfO{ g]kfnL o:tf, cv08tf / ;fj{ef}d d'n'ssf] bnfn b]V5' . dflg;sf] klxrfg eg]sf] dfgj clwsf/sf d'No x'g .
gful/tf vf]l;g' ePg . uf]hLdf g]kfnL gful/stf af]s]/ b]zleq csf]{ b]z hGdfO{ lbg] sfObfsf] pkfo ltAatLog v]dfsf] xf] . d+uf]n cg'xf/sf] c;nL klxrfg vf]Hg d+uf]nLof eGg] b]zdf hfg' k5{ . 5TtL; a0f{sf] km'naf/Ldf of] vf]h]/ kfOb}g . p;} klg of] 5TtL; j0f{ dfyL rf/ hftsf] 3fF6L hf]l8Psf] 5 .
du/ft k|b]zaf/] d]/f] eGg' M
du/ftsf] ;fgf] e'lddf xfdL v'lDrg] x}g . g]kfn g} xfd|f] agfpg] xf] . ;lsG5 eg] ljzfn ef/t / rLgnfO{ klg g]kfn agfpg] xf] . xfdL h:tf] 7'nf] 5ftL ePsf] dflg; ;fgf] e'lddf v'lDrP/ a:g ;Sb}gf}+ . sDtLdf klg d ;lSbgF . d ;+;f/nfO{ xNnfpg rfxG5' . Oltxf;sf] lstfadf n]lvof]; g, du/n] ;+;f/ xNnfof] eg]/ .
cfkm\gf] Onfsfdf t s's'/ klg af7f] x'G5 . afh]sf] v]tdf t nf6f ;Gtfgn] klg hf]t]/ vfG5g . xfdL b'lgofF;Fu ´'Sg' x'Fb}g . c:yfoL zlQm / tfgf;fxLsf] cuf8L nDk;f/ k/]/ ;'Tg' x'Fb}g . xfdL ;+;f/nfO{ shfP/ vfg ;Sg] an a'FtfnfO{ sDd/ s;]/ :yflkt u/fpF . gofF ljrf/ Oltxf;sf] lgdf{0f / cu|ufdL klxrfg s]an l8lh6n of]u;+usf] ;+;u{af6 dfq ;Dea 5 .
du/ft k|b]z d'bf{afb eGg' cfTd/tLsf] s'/f xf]Og . cfTduf]n klg xf]Og . of] t a'´]/} eg]sf] 5' l;wf s'/f a'‰gnfO{ 7'nf] 5flt / v'Nnf lbn rflxG5 afªuf] s'/f a'‰gnfO{ s]an cf]v/sf] 3fhL´}F ;'s]sf] vKk/ eP klg e} xfN5 . xfdL lgd'vf 5}gf}+ .
du/ftL 5fltsf] rf}8fO{ / nDafO{ dfu]/ vfg] xf]Og k':tfsf] gfd ehfP/ cfkm\gf] 5fs 6fg]{ xf]Og xfdLn] . xfdLnfO{ e'uf]nsf] ;fgf] e'lddf s}b ug'{ eg]sf] xfd|f] 5ftL ltqfsf] eGbf klg ;fgf] x'g' xf] . Eofu'tfsf] h:t} pk|mfO x'g' xf] . Eofu'tf v'a plk|mG5 lsgeg] p;sf] nflu s'jf cfkm\gf] /fHo xf] . cfkm\gf] Onfsf   xf] . t/ Eofu'tf pk|m]]/ ;+;f/sf] pHofnf] gh/df s}b ug{ ;Sb}g .
xf] dnfO{ yfxf 5 . xfdLnfO{ xfdf] efiffsf] dfof 5 . e]ife';fsf] Kof/ 5 / l/ltl/jfhsf] :yfloTTjs– /0fsf] lrGtf 5 . of] ;a yf]s lrGtf a6'n]/ b]zsf] 5fltdf cfuf] afNg] sfd gu/f}+ . ;8sdf 6fo/sf w'Fjf afn]/ hLj–hgfj/sf] jftfj/0f wldnf] gagfpF . ltgfp gbLsf] t'Ogdf b'j} xft eujfgsf] gfddf ;'lDkP/ ´'l08PsL gfgLsf] gd:sf/ ug{ klg xft x'Fb}g . t/ xfdL;+u xft 5 xft 5pGh]n xfdL ;S5f}+, xfdL u5f}{+ .
d xd];f Pp6f nfOgsf] ehg ufpg] u5'{ . ljZjdf 7'nf–7'nf kl/jt{gx? cfP, aln{g kvf{nx? 9n] . dflg;x? kl/jt{g x'g yfn] . kl/jt{g cfhsf] d"n cfjZostf xf] . kl/jt{g x'g grfxg] dfG5] Oltxf;sf] af]´n] lslrP/ d5{ .
du/ klg cfd dflg; xf] . d}n] p7fPsf] a}rfl/s cfwf/ k'g /fv' M dfG5] ljj]szLn 5 / p kl/jt{g x'g rfxG5 . ;+;f/df hlt klg dfG5] kl/jt{g ePsf 5g tL ljj]szLn 5g . a'4' dfG5] kl/jt{g x'g rfxb}g s]jn k'vf{sf] klxrfg a]r]/ vfg vf]H5 . of] ;+;f/df s] kl/jt{g ePsf] 5}g a? hnjfo' kl/jt{g ePsf] 5 . cfFwLsf ultx? kl/jt{g ePsf 5g\ . ;'gfdL aUg] lbzf kl/jt{g ePsf] 5 / dfG5]sf] ;d'bfo klg kl/jt{g ePsf] 5, klxrfg 7'nf] s'/f xf]O{g kl/jt{g 7'nf] s'/f xf] .
lxGb dxf;fu/df kfOg] Psk|sf/sf] Pgf]dfn]K; Sof6f]K6«g gfds df5fn] cfFvfsf] tnkl§ Ps k|sf/sf k|sfz lnP/ lx8\5 . ;d'b|sf] cFWof/f] ulx/fOdf ;f] k|sfzaf6 cfkm\gf] dfu{nfO{ ;lhn} kQf nufpg ;Sb5 t/ Tof] k|sfz lbg] k|sfzk'~h klg s'g} lglh{j ;fwg geO{ ljleGg k|fs[lts sf/0fjz o;sf] 7Ls cfFvfd'lg ´'08 agfP/ a:g] / df5f;Fu} 6fFl;P/ ofqf ug]{ k|sfzdfg hLjf0f'sf] 7"nf] ;d"xdWo] Ps ;fgf] ´'08 xf] / xfdL klg ´'08g} xf}+ dflg; cfk;sf] ;xof]u lagf afFRg ;Sb}g .
xf], xfdL cuf8L a9\g' k5{ . xfd|f] ;d'bfosf] ljsfz x'g' kb{5 . t/ xtf/n] xf]Og . csf]{nfO{ pl5Gg] dxTjfsf+Ifdf ;xofqLnfO{ wSsf lbP/, 3f]RofP/ xf]Og, cfkm" pSng] k|of;df c?sf] v'§f tfg]/, csf{nfO{ l5s]{ xfg]/ xf]Og . cyf{t\ cfkm\gf] dxTjfsfFIf k"lt{sf nflu plrt cg'lrt ;a} xts08f k|of]u u/]/, af6f] s'af6f] ;a}lt/ bu'/]/ xf]Og .
l;wf, :jR5 / kf/bzL{ dfu{af6 Odfgbf/L, nugzLn ldlxg]t / >dsf] ;fwgfåf/f dtfk;Fu Pp6} ult, Pp6} no / Pp6} tfndf . laZjAofkL dfGotfsf] cfwf/df xfdL cuf8L a9\g' 5 . xfdLnfO{ xfd|f ;Gtfgn] dfq x]l//x]sf 5}gg\ . cfsf;dfyL klg l8lh6n    Sofd/f h8fg 5 . hldgd'gL klg e'–ua{sf] cfufl8 klg ;+;f/ 5 n'sfpg] s'/f s]xL 5}g .
PSsfO;f}+ ztfAbLdf klg pGgfO;f}+ ztfAbLsf] cj:yfdf u'h|L/x]sf] g]kfnL gf/Lsf] r]tgfdf d]/f] n]vn] s]xL ;r]tgf hufpg' kg]{ xf] . t/ ckm;f]r Û oxfF Tof] jftfj/0f ;[hgf x'g c´} b'O{;o ztfAbL nfU5 eGg] d]/f] cg'dfg 5 . ;d:of / cju'0fx? k|z:t cfkm\gf] n]vdf 5g'{ k/]sf] 5 t/ To;sf] sf/0f / lg/fs/0f k6Ss} a6'Ng' k/]sf] 5}g .
;fy{s eP/ klg c´} d du/ bfh'efO tyf lblbalxgLnfO{ a]nufd agfP/ ;f}vsf] nflu v]n d}bfgdf lg;+sf]r bf}8g cfu|x ul//x]sf] 5' . cg}lts of]hgfx?;Fu nfh klg nfU5 clg /x/ klg . ;D´f}tfnfO{ cg}lts klg eGg ldNb}g t/ k|:t't       u/fOdf Ps pbfx/0f csf]{ pbfx/0fdf ckjfb alglbG5 . ;d'bfosf km/s km/s kf6f o:t} x'g . x/]s kfOnfdf afwf / cj/f]wx?n] 5ftL km'nfP/ r'gf}tL lbO{/x]sf x'G5g . xfdL r'gf}tL;+u n8f}+ .
/fhg}lts pbfx/0fsf] nflu hghflt ;hu / ;r]t x'G5 p;n] cfkm\gf] ;d'bfosf] xs lxt eGb} slxNo} s/fpFb}g, plk|mb}g . p;n] gaf]nLsg} leqleq} sk6, hfn´]n u/]/ cfkm\gf] clwsf/ :yflkt u/fP/} 5f8\5 . xfdL hfn´]n / if8\oGq ug'{ t kb}{g t/ af}l4s hfn /r]/ cuf8L a9\g' cfhsf] cfjZostf xf] .
kfls:tfgleq} an'rL:yfg hGdfpFg df/fdf/ 5b}5 . hftLo cx+sf/jfb ;fdGtL Joj:yfsf] ;+:sf/ xf] . clxn] klxrfg / clwsf/sf] cfGbf]ng rNbf Tof] cx+sf/jfbsf] k|bz{g ug'{ eg]sf] cfGbf]ngsf nflu k|To'Tkfbs s'/f xf] . ;fyLx? cd]l/sfn] v8f u/]sf lag nfb]g / OlGb| ufGwLn] v8f u/]sf leG8/jfn]sf] al4df k;]sf 5g . rfF8} a'l4 knfcf]; Û
afa/L dl:hb eTsfpg] lxGb' pu|afbL h:t} lsl;dsf pu|afbLx? t/fOdf a:5g . a]nf a]nfdf d'l:nd;Fu n8fO{+ n8\5g, g]kfnuGhdf t w]/} d'l:nd klg dfl/P bËf km;fb eP/, kl5 :yfgLo r'gfj klg lzj ;]gfn] lhTof] . xfd|f] d'n'sdf ufO{ sfl6g yfNof] eg] ef]ln lxGb'x? Ps eP/ t/fOaf6 tL cltjfbLx? lq;'n af]s]/ kxf8 g plSnpg, sdn yfkfn] ;+u7g u/]/ clxn] tftf]tftf] s'/fdf ;xdt u/]/ eljiodf cfkm\g} d'n'sdf n8fO{+ glgDTofpg] 5 . pgLx?sf] clnslt klxrfg of] klg x'g' k5{ uf]? sf6]/ vfg kfpg' k5{ eGg] dfu ;+u;+u} cf] dfg] k]d] xf]d hKg' nfO{ s]an ;+of]u dfq dfGg ;lsb}g . of] cgk9 / c1fgtfsf] k/fsfi6 g} xf] .
s'g} klg rLh km'6fpg Tolt uf¥xf] 5}g . b]znfO{ l;lSsdLs/0fsf] lbzfdf ws]n]/ ;f]rf+}, Ps k6s duh vf]n]/ ;f]rf}+ olb sf7df08f+}sf] s]lGb|s[t Aoa:yfsf sf/0f cGo lhNnfx?sf] ;Gtf]ifhgs lasf; x'g g;s]sf] xf] eg] sDtLdf lrtjg / kf]v/fdf cGt/fli6«o:t/sf] Po/kf]6{ agfO{ lbpF clg sf7df08f}+ b'O{ lbgleqdf x'Dnfsf] l;ldsf]6 h:t} aGb5 . oBkL xfd|f] rfxgf sf7df08f}+nfO{ x'Dnfsf] l;ldsf]6 agfpg] x'g' x'Fb}g .
xfd|f] rfxgf sf7df08f}+nfO{ sf7df08f}+ agfpg] xf] . s0ff{nLnfO{ s0ff{nL agfpg] xf] . ;'b"/k'j{ / ;'b"/kZrLd eGg] 7Ls 5}g, of] ;'b"/df efj ultnf] 5}g < cGoyf kfFr ljsf; If]qnfO{ g} ;+3 3f]if0ff ubf{ x'G5 . ljsf; ug{sf] nflu s] kfFr ljsf; If]q sfkmL 5}g < clxn] b'/b/fhdf /x]sf g]kfnLnfO{ yfgsf]6 sf6\g' kg]{sf] ;a}eGbf 7'nf] sf/0f uf}r/gsf] ljdfg:yn xf]Og < s] uf}r/gsf] a}slNks p8fg / cat/0f :yn 5f]/]kf6g jf /fdk'/ aGg ;Sb}g <
cfxf Û Tof] Onfd Û lrof aufgdf Ps skL kmf]6f] lvr'F / od a/fnn] ´}F afbn'sf] 3'D6f]n] Onfd ahf/ 5f]Kbf d}n] ;a} kL/nfO{ la;'{ / ;D´' s]an dgsf] dfG5]nfO{ . hf]d;f]dsf] ahf/df afx« ah] xfjf rNbf wgs'6] bfO{x? ;'Gtnfsf] ef/L af]s]/ kxf8 plSnpg . clg kf] uha g]kfn Û of] ;+;f/ o;/L ablnPsf] 5 sfnf]nfO{ sfnf] eGg kfObF}g, ToxfF lje]b x'G5 .
dnfO{ nfUb}g afpgx? ls/ftL efiff af]Ng vf]Hnfg jf ls/fFtL du/ efiff af]Nnfg, n efiff eg]sf] ;"rgf oGq xf] . bf]xf]/f] s'/fsfgL a'l´P;Dd h'g efiff af]Nbf klg x'G5 . z/L/nfO{ 5f]Kg] Ps ;/f] n'uf h:tf] nufpFbf klg x'G5 . dfG5]n] hLjge/ k'vf{sf] klxrfg af]s]/ lx8\g ;Sb}g . a? ;lsG5 eg] cfkm'n] gofF gofF klxrfgsf] ljsf; ug]{ -hf] o'u;+u tfnd]n vfG5 .
efg'eQmn] /fdfo0f n]v] . g]kfnL efiffsf] pTyfg u/] . kSs} klg pgnfO{ tTsflng tfgfzfxLx?n] afx'gsf] 5f]/f] eg]/ cd]l/sf k9\g k7fPsf lyPgg\ xf]nf . ToxL lstfa xfd|f r]Dhf]ªu sfsfx?n] n]Vg ;s]sf] eP e}xfNYof] . csf]{ s'/f efiff, wd{, / k/Dk/fnfO{ hf]ufpg] s'/f Tolt 7'nf] xfpu'hL xf]Og . of] t Pp6f ;+:yfg v8f u/]/ ;fg{ ;lsg] s'/f klg xf] .
km'6]/ xf]Og h'6]/ s]xL ug{ ;lsG5 eg]/ c/a lnusf] :yfkgf ul/Psf] 5 . hL 8 sf cjwf/0ffx? o'/f]lkog d'n'sdf 5b}5 . SAARC eg]sf] klg ToxL xf] . efuaG8f gldn]/ pQ/ k|b]zaf6 cnu eof] pQ/fv08 . ptf cfGb|df s'/f gldn]/ 6'lqmof] clg t]n+ufgf hlGdof] . ca kfnf] dfxf/fi6«sf] xf] ls h:tf] 5 . uf]/vf Nof08sf] s'/f t xfdL ;a}nfO{ caut g} 5 . n ca klxrfg / wd{sf] s'/f ug]{ xf] eg] O/fs aiff}{ b]lv l;of / ;'GgL d'l:ndsf] rk]6fdf 5 .
d df lgs} 7'nf] /fi6«afb knfPsf] 5 . k/Gt' /fi6«afbsf d'No–dfGotf af]s]/ xfd|f] lxdfn c´};Dd plePs} 5 . k'vf{sf] ehg ufpg eGbf klxnf l;Gw'nLu9Ldf au]sf] xfd|f] /ut 5f]P/ s;d vfg' k5{ ls d d/] klg d]/f] b]z afFrL /xf]; . cfkm' d/] kl5 ;a} ;lsFb}g . c´} c/af}+ aif{;Dd k[YjLsf ;Gtfg o;/L g} kmf]S;f]df pb\b]lnt xfjf eg]{ 5g n tL gfnfkfgL / sfnfkfgL clg s'dfp u9sf] v'g c´} uNbf] 5}g .
g]kfn ;fgf] 5 . t/ xfd|f dfu 7'nf 5g . ;a}nfO{ hldg efu nufpg' 5 / cfkm' c´} ;fgf] eP/ v'lDrg' 5 . xfdLnfO{ l;df :tDe x/fPsf]df lk/ 5}g, bf}/f ;'/jfn nufpg] rng x/fPsf]df lk/ 5 . dfgf}+ bf}/f ;'/jfn /x]df b]z /xG5 l;df /lx/xg' kb}{g . s:tf] lgolt xf] of] < b]z eGbf 7'nf] Ps hf]/ n'uf . Ps yfg afhf . Ps yfg efiff . h;/L a'4 hGd]sf] ef/tdf xf] eg]/ ckmjfx km}nbf ;Dk'0f{ g]kfnLsf] v'g pDn]/ cfFp5 To;/L g} w/fg–wgs'6f ls/fFtLsf] xf] eGbf dnfO{ klg v'g pDn]/ cfFp5, lsgeg] e'ld eg]sf] eujfg klg xf] . ;fob d}n] kfNkf / :ofªhf du/flt e'ld xf] eg]/ ua{ ug]{ xf] eg] ToxfFsf cGo ax' hflt ax'nfpg] 5g . of] ldl>t ;d'bfodf ;a}n] bxL vfG5g . hdfP/ xftdf /fVb}gg\ .

df]km;n kqsfl/tf
y'k|} ;d:of / r'gf}tLx? /x]sf 5g\
lxSdt jxfb'/ l;+x -lhNnf ;Djfbbftf_
PleGo'h 6]lnlehg, 88]Nw'/f
o tkfO+{sf] k'/f kl/ro kfpF g <
—d]/f] gfd lxSdt axfb'/ l;+x xf] . :yfoL 7]ufgf 88]Nw'/f lhNnf hf]ua'8f uflj;–$ 3'D6]u8f ufFpdf a;f]af; ub}{ cfO/x]sf] 5' . xfn cd/u9L gu/kflnsf–% t'kmfg8fF8fdf a;L kqsf/Ltf k]zf ub}{ cfO/x]sf] 5' .
tkfO{n] lsg kqsfl/tf k]zf /f]Hg' eof] <
— ;dfh kl/jt{g / cfjfh ljlxgx?sf] cfjfhnfO{ ;/f]sf/jfnf lgsfo;Dd ;~rf/sf dfWodaf6 k'¥ofpgsf nflu d}n] kqsfl/tf k]zfnfO{ cjnDag u/]sf] x'F . ;dfhdf /x]sf s'/Llt, s';F:sf/ / ;d:ofx?nfO{ phfu/ ug]{ x]t"n] / d'n p2]Zosf ;fy d}n] of] k]zf /f]h]sf] x' . 
slt ;do eof] o; k]zfdf nfu]sf] <
— ljut cf7 jif{b]lv d ljz'4 kqsfl/tf k]zf ub}{ cfO/x]sf] 5' .
s:tf] vfnsf] kqsfl/tf ug{ ?rfpg' x'G5 <
— ljz]if u/L kqsfl/tfsfdf nfu]b]lv d}n] /fhgLlts d'4f / ax; eGbf klg ;dfhdf /x]sf ;d:of cf}nfpg] b]lv lnP/ cf]em]ndf /x]sf ljifoj:t'nfO{ a9L dxTj lbg] u/]sf] 5' . h;sf/0f d}n] cGo lj6 eGbf klg dfgjclwsf/;+u glhs /x]/ kqsfl/tf k]zf ul//x]sf] 5' ls h:tf] d}n] dxz'; ub}{ cfPsf] 5' . h;cGt/ut cfly{s d'4f / ;dflhs d'4fx? klg o; kl/lwdf kg{ uPsf 5g\ .
Ps kqsf/ eP/ cfO{kg]{ ;d:ofx? s] s] b]Vg' ePsf] 5 <
— lgZro klg kqsfl/tf k]zf cfkm}Fdf ;d:of hgs k]zf xf] . kqsfl/tf k]zfaf6 cfˆgf] kfl/jfl/s cj:yf dha't agfpg cln uf¥xf] dxz'; d}n] u/]sf] 5' . o;n] ubf{ klg kqsf/ ePs} sf/0f ;d:of ef]Ug' k/]sf] xf] sL h:tf] klg nfU5 , oBlk of] ;d:of eGbf klg kqsfl/tfdf y'k|} ;d:of / r'gf}tLx? /x]sf 5g\ . h;df s'g} ;d'bfodf /x]sf] unt s'/f / ultljlwnfO{ ldl8of dfkm{t k|zf/0f ug{' k¥of] eg] ToxfF klg y'k|} ;d:of / r'gf}tLx? x'G5g\ . d}n] cfkm'n] cg'ej u/]sf] cfwf/df d PleGo'h 6]lnlehgdf lg/Gt/ sfd ub}{ cfO{/x]sf] klg 5', To;}n] o; cjlwdf d}n] ljsf;] ;dfrf/x? eGbf klg ;dfhdf ePsf ;d:ofx? / unt ug]{ JolQm jf ;+:yfx?sf] ;dfrfx? a9L k|;f/0f ePsf] cg'ej 5 . To;}n] klg d}n] cflzjf{b eGbf klg u'gf;fx? / r'gf}tLx?sf] ofb klg cfpF5 .  
88]Nw'/fdf a;]/ kqsfl/tf ug{ ;lhnf] 5 eG5g, s:tf] cg'ej eO{/x]sf] 5 tkfO{nfO{ <
— 88]Nw'/f lhNnf ;'b"/klZrdsf kxf8L lhNnfx?sf] g]t[Tj ug]{ lhNnf ePsfn] oxfFsf] ;~rf/dfWoddf klg cGo lhNnfsf] ;~rf/dfWodx? eGbf s]xL cuf8Lg} b]lvG5 . hxfF bh{gf+} kqklqsfx? lgoldt ?kdf k|sfzgdf cfPsf 5g\ eg] /fli6«o ldl8ofx?df klg 88]Nw'/f cuf8Lg} 5 . ljleGg 6]lnlehgx?sf nfuL 88]Nw'/faf6 ;lqmo eP/ sfd ug]{ ;xsdL{ ;fyLx? klg d]xgtsf ;fy sfd ub}{ cfO/x]sf 5g\ . dnfO{ 88]Nw'/f h:tf] ;'Gb/do lhNnfdf a;]/ kqsfl/tf ubf{ cfkm'nfO{ efUodfgL klg 7fg]sf] 5' . hxfF kqsfl/tfsf] ljsf; klg lbgk|ltlbg u'0ffTds ?kdf cuf8L al9/x]sf] 5 . To;}n] dnfO{ 88]Nw'/fdf kqsfl/tf ug{ ;lhnf] nfu]sf] 5 .
df]km;n kqsfl/tfsf ;d:of ;dfwfgsf nflu g]kfn ;/sf/n] s:tf lsl;dsf sfo{qmdx? Nofpg' knf{ <
—df]km;nsf] kqsfl/tfnfO{ x]g]{ ;/sf/sf] b[li6sf]0f kl/jt{g x'g'kb{5 . s]Gb|df /x]sf ;~rf/dfWod tyf ltgdf sfo{/t kqsf/x?sf nflu dfq geO{ df]km;ndf /x]sf kqsf/sf nflu ljz]if Joj:yf ug'{kg]{ cfjZostf oltv]/ v8\sL/x]sf] 5 . ;/sf/n] >dhLlj P]gsf s'/fx? klg ul//x]sf] of] cj:yfdf cfufdL lbgdf Pp6f kqsf/sf cfwf/e't cfjZostf k'/f x'g] lsl;dsf] Joj:yf ug'{ h?/L 5 . 
df]km;ndf sfo{/t kqsf/x?sf ;d:of ;dfwfgsf nflu g]kfn kqsf/ dxf;+3sf] e'ldsf s:tf] kfpg' ePsf] 5 <
— g]kfn kqsf/ dxf;+3n] df]km;nsf kqsf/x?sf laifodf ljleGg j]nf df}sfdf cfjfh p7fpb} cfPsf] 5 . kl5Nnf] ;dodf dxf;+3s} kxndf Go'gtd\ kfl/>flds lgwf{/0f ;ldlt u7g ePsf] 5 . ;ldltn] klg cfkm\gf] sfd ub}{ u/]sf] cj:yfdf dxf;+3n] u/]sf sfd cem} k|efjsf/L / df]km;nsf kqsf/x?n] ;d]t pkef]u ug]{ lsl;dsf ;]jf ;'ljwfsf nflu nfu] /fd|f] x'G5 h:tf] nfU5 .
df]km;nsf ;~rf/dfWod / ;~rf/sdL{x?sf] xs lxtsf nflu kqsf/x?sf a}rfl/s ;+u7gx?sf] e'ldsf s:tf] kfpg' ePsf] 5 <
—kqsf/fs j}rfl/s ;+u7gx?n] p7fpg] ;jfnx? cfd ;~rf/sdL{sf ;jfn x'g\ t/ tLgnfO{ /fhgLlts cf:yfsf cfwf/df eGbfklg ;du| kqsf/sf ;jfnsf ?kdf :yflkt ug]{ ul/ cfpg'k5{ h:tf] nfU5 . j}rfl/s ?kdf v08gt gx'g] u/L ;a}sf ;femf d'4fsf ?kdf cfPsf ;jfnx? :yflkt x'g] / ;a}sf] bjfj ;d]t kg]{ ePsfn] oL o:tf ;+u7gx?n] p7fpg] sltko d'4f ;lx / sltko /fhgLlts d'4f h:tf] klg b]lvG5g\ .
tkfOsf] ljrf/df kqsfl/tf s] xf] <
— kqsfl/tf ;dfhsf] cleGg c+u xf] . cfd ;~rf/sf] dfWoaf6 hgtfx?nfO{ ;"rgf lbg] / ;';"lrt u/fpg] d'Vo bfloTj klg kqsf/sf] x'g hfG5 . ;dfhsf x/]s ultljlwx?nfO{ ;lx ?kdf 8f]¥ofpgsf lgldQ ;d]t cfd ;~rf/dfWodsf] cfjZostf /xg] ub{5 . o;/L ;~rf/sf dfWodaf6 ;TotYo hfgsf/L lbg' kqsf/sf] d'Vo bfloTj x'g] ePsfn] kqsfl/tf ;dfhsf] cleGg c+u xf] .
clxn] kqsfl/tf If]q jb\gfldt x'Fb}5, kqsfl/tf If]qdf nfu]sfn] lbpF;} hfF8 vfP/ xNnf ug]{, cfkm'nfO{ 5'§} b'lgFofsf] dfG5] 7fGg], ;dfrf/nfO{ lnP/ df]ndf]nfO{ ug]{ h:tf k|a[lQx? b]lvPsf 5g eGg] cf/f]k 5 nfUg] u/]sf] 5, 88]Nw'/fsf] cj:yf s:tf]] 5 <
— kqsfl/tfsf] cf8df kqsf/n] c/fhs ultljlw ug{' cfkm}df l7s s'/f] xf]O{g . hfF8 vfP/ 7'nf] :j/df xf] -xNnf ug{'n] kqsfl/tfsf] ul/dfnfO{ d]6fpb} hfg] ePsfn] o:tf k|j[lt b]lvg'n] g/fd|f] x'g cfpF5 . 88]Nw'/fsf] xsdf kqsfl/tf k]zf dof{lbt / ljut eGbf emg} Jojl:yt tyf ;+:yfut ?kdf cuf8L a9L/x]sfn] kqsfl/tf k]zfdf cfj4 ;xsdL{ ;fyLx?df unt k|j[lQ df}nfPsf] 5}g . ;'b"/klZrdsf cGo kxf8L lhNnfx? eGbf 88]Nw'/fdf kqsfl/tfsf] ljsf; /fd|f] ePsfn] klg 88]Nw'/fsf] kqsfl/tf Jojl:yt / dof{lbt 5 . 
tkfO{ slQsf] nfUg' ef 5 o:tf s'/fx?df <
— 5}g\ .
cGTodf s]xL eGg dg nfu]sf] 5 <
— kqsfl/tf :jR5, :j:y / ;lx ?kn] ug'{ kb{5 eGg] d]/f] dfGotf xf] . kqsf/ s'g} csf]{ u|xaf6 cfPsf] eGg] xf]O{g . kqsf/ eGb}df s;}n] 8/fpg' kg]{ cj:yf klg 5}g, ;dflhs lhDd]jf/L / /fHosf] lgod sfg'g ;a}sf nfuL a/fa/ 5g\ . o;y{ dnfO{ s] nfU5 eg] unt k|j[ltsf lj?4 / ;lx sfo{sf kIfdf snd rnfpbf kqsf/ tyf kqsfl/tf k|lt cem} hgljZjf; a9\g] ePsfn] ;a}nfO{ ;lx ?kdf kqsfl/tf ug{sf nfuL cfu|x ub{5' .

…uhnÚ
vfGbfgL wgL jfpsL 5f]/Lsf] s] sfd
cfkm} s'?k eP;L k/Lsf] s] sfd
;fFem laxfg km'nkftL r9fpFbf klg
olb gkfP pgnfO{ z}n]Zj/Lsf] s] sfd
hLjge/L xf;]/ hLpg vf]h]lg
kv]6f ljgf oxfF r/Lsf] s] sfd
cfkm\g} dgsf] jfFw km'6]/ uP;l
kme/d} ;'sLhfg] em/Lsf] s] sfd
5q jf]x/f …3fonÚ
nfgf s]bf/]Zj/–$, 8f]6L

æuhnÆ
klxnf] e]6d} k/]nLdf a;fO{ lbof]
gogn]
dgn] gfO{ eGbfgL km;fO{ lbof]
gogn]
cfF;' nfO{ xfF;f] b]vfpg vf]h]klg
yfx} glbO{ cfF;' v;fO{ lbof]
gogn]
e'ld/fh hf]zL
sfn'v]tL–* aemfª

gf/Lk|lt 
gf/L Hof]lt ltdL piff–;db[zL k"jL{o cfsfzsL
kfË|f Ps ltdL ;dfh–/ysL, ;|i6f :jo+ ;[li6sL .
a08f nfU5 ;dfhaf6 clxn] ;Dk"0f{ bfloTjsf]
gf/L nDs cufl8 w}o{ a6'nL, pT;fx ;j{Zj xf] . 
x'Ìf} JofKt oyfy{df hutdf, gf/L ltdL cflv/
e'N5\Øf} dfq ltdL ;w}}}+ lsg l9sL, hfFFtf], kw]F/f]lt/ <
xf], o:t} ;'s'df/ efif0f oxfF kfOG5 l;4fGtdf
cs}{ 5g\ Jojxf/sf lgod v} Û emg\ leÌ 5g\ rfxgf . 
5g\ >[Ëf/, bof, Ifdf, k|0fosf kvf{n rf/}lt/
aGbL 5f} lsg af]lNbgf}}} < ca To;} v'Nb}g aGbLu[x .
cGwL 5f} s'g cy{df, lsg < b'j} cfFvf v'nf b]V5' d 
cfkF}mdf c;dy{tf lsg cxf] Û emNsG5 ;jf{Ëdf .  
P]gfleq ;hfOg] k'tnLe}Fm 5}gf} ltdL ;'Gb/L
clNemG5\Øf} lsg ‰ofndf ca To;} < x}gf} ltdL pj{zL  .
gf/L Û Tofu l56f] u/]/ e|dsf] Tof] k'ikz}of ltdL
cfpm Û cf]n{ oyfy{df a9 l56} nfdf] 5 ofqf egL . 
dfG5] xf] Û eg 5fltsf] /; ;a} ;f];]/ s] s] lhof} Û
s:tf] Kof/ / dft[:g]x lbgx'F kfP/ Toqf eof} <
cfdfsf] clg b]zsf], hutsf] ;Ddfg v} s] u¥of} <
xFfS5f} xfFSg t ljZj g}, ;an 5f}} ;fFrf] s'/f s] k9Øf} < 
nfvf}+ dd{ Joyf / kL/ dgdf af]s]/ afFRYof} ltdL
5ftLleq ;x;| af0f b'Mvsf /f]k]/ xfF:Yof} ltdL .
ltd|} sf]dn cfb{| c>'bxdf ;+;f/ 8'Ab}5 ls <
dfG5] xf] Û lsg lgTo cfh o;/L emg\ ;fFu'l/G5f} ltdL Û
k|ef e§/fO{ -cfrfo{_
;l/t ;+udjf6

nf]s;]jf cfof]usf] tof/L
a:t'ut k|Zgx? M
!= lnljofnL zf;s sg]{n u2fkmLsf] xTof slxn] ePsf] lyof] <
— @) cS6f]j/ @)!!
@= ;+o'Qm /fi6«;+3sf] dxf;efnfO{ ;Djf]bg ug]{ klxnf] g]kfnL k|wfgdGqL sf] x'g <
– laZj]Zj/ k|;fb sf]O{/fnf
#= dNnsfnLg sflGtk'/ /fHosf] :yfkgf s;n] u/]sf lyP <
 –/Tg dNn
$= g]kfn ;/sf/n] slxn] b]lv nf]kf]Gd'v hftLsf dflg;x?nfO{ eQf pknJw     u/fpg yfn]sf] xf] <                                          — @)^% ;fn
%= g]kfndf PkmPd /]l8of] slxn] b]lv ;'? ePsf] xf] <           — @)%@ ;fn
^= lr;f] kfgLsf] dxf;fu/ eGgfn] s'g dxf;fu/nfO{ hgfpF5 <
— s'd]? dxf;fu/
&= kz'kltgfydf rfFbLsf rf/ 9f]sf /fVg] k|wfgdGqL s'g x'g <
— led;]g yfkf
*= æo'4 c;Eo JolQmsf] Jofkf/ xf]Æ of] s'g laZj k|l;4 JolQmsf] egfO{ xf] <
— dfxfTdf ufGwL
(= rf/ s'g] l;Ssf k|rngdf Nofpg] dNn /fhf sf] x'g <
— k|tfk dNn
!)= a'4n] lbPsf] k|yd wd{ b]zgf -pkb]z_ nfO{ s] elgG5 <
— wd{rqm k|jt{g
!!= led;]g yfkfnfO{ s:sf] xTof ul/Psf] cf/f]kdf s}b ul/Psf] lyof] <
—/fhs'df/ b]j]Gb|
!@= lajfxkl5 5'§} 3/÷jf;:yfg jgfO{ j:g] hftL s'g xf] <           —ls;fg
!#= cGt/fli6«o l6–6\jf06L k|ltof]lutfdf cw{;ts -%) /g_ jgfpg] klxnf] g]kfnL lqms]6/ sf] x'g <                                            — d]xj'j cfnd
!$= Furd Threatre df gf6s x]bf{ dfl/Psf cd]l/sL /fi6«oklt sf] x'g <
— cj|fxd ln+sg
!%= s'g /f0ff k|wfgdGqLsf] kfnfb]lv lab]zdf g]kfnL /fhb't /fVg yflnPsf] xf] <
— h'4 ;d;]/
!^= pv' v]tLsf nflu s'g k|sf/sf] df6f] pko'Qm x'G5 <              —bf]d6
!&= …l;Ú ju{sf /f0ffx?nfO{ pkTosf jflx/ lg:sf;g ug]{ /f0ff k|wfgdGqL sf] x'g <
— h'4 ;d;]/
!*= eujfg a'4sf] dfjnL …b]jbxÚ s'g lhNnfdf kb{5 <              —?kGb]xL
!(= jfNdLlssf] jf:tljs gfd s] xf] <                              —/Tgfs/
@)= ;j}eGbf kl5 3f]if0ff ul/Psf] /fli6«o lae'lt sf] x'g <
—dxfu'? kmfNu'0ffgGb
@!= l;d/f}g u9df :yflkt s0ff{6s /fHosf ;+:yfks sf] dflgG5g <
—gfGob]j
@@= ;'uf}nL ;GwL slxn] ePsf] lyof] <                      – # dfr{, !*!^
@#= lh;;\ qmfO{:6sf] :d/0fdf s'g ;Djt\ k|rngdf NofO{Psf] xf] <
–O{:jL ;Djt\
@$= z]kf{x?n] nufpg] 5fnfsf] 3'+8f;Dd cfpg] h'QfnfO{ s] elgG5 <    —bf]rf
@%= l;?jf kj{ g]kfnsf] s'g If]qdf k|rlnt 5 <                      —t/fO{
@^= eQmk'/sf clGtd /fhf sf] x'g <                          —/0fhLt dNn
@&= ?;L qmflGt slt r/0fdf ;DkGg ePsf] lyof] <            —tLg r/0fdf
@*= k|yd laZjo'4df g]kfnL ;]gfsf] g]t[Tj s:n] u/]sf lyP <   —jj/;d;]/
@)= yfkfynL ;GwL cg';f/ ltJjtn] g]kfnnfO{ k|lt jif{ slt /sd pknJw u/fpg' kb{Yof] <                                                 —!)))) ?k}ofF
@!= sfuhsf] cle:sf/ s'g b]zjf6 ePsf] xf] <                  —lrg
@@= hg;+Vof tyf lasf; ;DjlGw klxnf] cGt/fli6«o ;Dd]ng sxfF ePsf] lyof] <
—O{6fnL
@#= …td'Ú zJbn] g]kfnsf] s'g hftLnfO{ a'emfpFb5 .                  —u?ª
@$= af}4 wd{sf rf/ :t'km s:n] jgfPsf x'g <                       —dfgb]j
@%= ) l8u|L cIffF; /]vfnfO{ s] elgG5 <                        —e'dWo] /]vf
@^= laif jif]{ lb3{sfnLg nIf /fvL klxnf] k6s th'{df ul/Psf] cfjlws of]hgf s'g xf] <                                                 —gjf}+ k~rjifL{o of]hgf
@&= u}/ cfjf;Lo g]kfnL ;+3 -Pgcf/Pg_ sf] xfn;Dd sltj6f b]zdf ;dGjo  kl/ifb\ u7g ul/Psf] 5 <                                          —^$ j6f
>f]t ;+sns M /fd lai6

la1fkg÷;"rgf÷;Gb]z
lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] ;"rgf
          o; sfof{nosf] ;"rgf g+= !÷)&)÷)&! ldlt @)&!÷#÷( ut] k|sflzt ;"rf cg';f/ ;x–n]vfkfn -ck|flalws_ kbsf] lnlvt k/LIffsf] k/LIff s]Gb| lhla; sf] sfof{no 8f]6Ldf s]Gb| tf]lsPsfdf k|flalws sf/0fjf6 k/LIf s]Gb| 8f]6L ax'd'vL SofDk;df k/LIff s]Gb| tf]lsPsf] x'Fbf ;DjlGwt ;j}sf] hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

g]kfn ;/sf/
;+3Lo dfldnf tyf :yfgLo lasf; dGqfno
jf;'b]jL ufla;sf] sfof{no, 8f]6L
laifo M cfo Joo laj/0f ;fj{hlgs ul/Psf] ;DjGwdf .
!= o; jf;'b]jL ufla;sf] cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf] oyfy{ cfoJoo tkl;n jdf]lhd ePsf] lg0f{o kfl/t ul/of] M
cfDbfgL tkm{
!= ut jif{sf] df}Hbft ? @(#@)&÷#$ -of]hgf w/f}6L_
@= ;~rfng cg'bfg lgsf;f ? $)))))÷–
#= k"hLFut cg'bfg lgsf;f ? !)(!&%)÷)!
$= ;fdflhs ;'/Iff eQf lgsf;f ?= !(!(^))÷–
%= lakGg blnt jfn kf]if0f eQf $*&^))÷–
^= lh=lj=;= cg'bfg ? !#&!^^÷–
&= dfnkf]t / cGo ?= @%)))÷–
s'n hDdf ?= $$$&^@#÷#%
vr{ tkm{
!= tnj eQf ? @&^)%*÷–
@= eQf lrofkfg ?= %))))÷–
#= b}lgs e|d0f eQf ? %()))÷–
$= e}k/L ? !)%))÷–
%= lalaw ? @#(*^÷–
^= kqklqsf ? !$%))÷–
&= sfof{no ;fdfg -d;nGb_ ? %#$)^÷–
*= j8f gful/s d~r tyf gful/s ;r]tgf s]Gb| Joj:yfkgf vr{ ? %*)))÷–
(= ;fdflhs ;'/Iff eQf ? !(!(^))÷–
!)= lakGg blnt jfnjflnsf kf]if0f eQf $*&^))÷–
!!= k"hLut vr{ ? !@^#&))÷–
s'n /sd cfDbfgL $$$&^@#÷#% dWo]jf6 $@!^#%)÷– vr{ eO{ jfFsL a}Í df}Hbft /sd /f=jf= a}Í 8f]6Lsf] lx=g+= u $!!% df of]hgfsf] w/f}6L e'QmfgL lbg jfFsL /x]sf] 
@= o; ufla;sf] ut cfly{s jif{df tklzn jdf]lhdsf of]hgfx? ;tk|lt;t sfo{;DkGg ePsf] lg0f{o kfl/t ul/of] .
!= cgfkuf8 emf]=k'= jf;'b]jL÷/fgfufpF ?= %))))÷–
@= /fhk'/ ltvfQ/ ;8s dd{t ? @%)))÷–
#= ;/:jtL dlxnf ;xsf/L ejg lgdf{0f ? !!))))÷–
$= blnt ;fd'bflos ejg lgdf{0f ? !!))))÷–
%= af;'b]jL pk :jf:Yo rf}sL ejg dd{t ? !#))))÷–
^=/fp;] emf]=k'= af;'b]jL ! / # ? %))))÷–
&= ufla;sf] zf}rfno lgdf{0f ? !@))))÷–
*= af;'b]jL dfla ejg dd{t ? @@&)))÷–
(= ckfË, PrcfO{eL ;+qmldt, 6'x'/f jfnjflnsf ;zlQms/0f sfo{qmd ? !^%)))÷–
!)= lalaw vr{ ? -v'Nnf lbFzfd'Qm sfo{qmd_ ? %($))÷–
!!= ufla; sG6]Gh]G;L vr{ $$)))÷–
!@= u/Lj;+u laZj]Zj/ sfo{qmd ? (##))÷–
!#= ;/:jtL ;fj{hlgs k|fla v]n d}bfg lgdf{0f ? &))))÷–
!$= o'jf v]ns'b sfo{qmd !))))÷–
#= o; ufla; cGt/ut ut cf=j= )&)÷)&! df ;fdflhs ;'/Iff eQf Pj+ blnt jfn kf]if0f, vfO{kfO{ cfPsf h]i7 gful/s, blnt h]i7 gful/s, Psn dlxnf, lawjf dlxnf, cf+lzs ckfË, k"0f{ czQm ckfË Pj+ kfFr jif{d'gLsf blntjfnjflnsfx?sf] laj/0f tklzn jdf]lhd ePsf] lg0f{o ul/of] .
!= klxnf] rf}dfl;s hDdf lgsf;f k|fKt ^%#@))÷–
¨ h]i7 gful/s &$ hgf, ¨            blnt h]i7 gful/s *# hgf,
¨ ^) jif{ pd]/ k'u]sf Psn dlxnf @ hgf, ¨ lawjf dlxnf !^# hgf
¨ cf+lzs ckfË ! hgf, ¨k"0f{ czQm ckfË @ hgf
@= bf]>f] rf}dfl;s lgsf;f k|fKt ^#&@))÷–
¨ blnt h]i7 gful/s *), ¨ h]i7 gful/s &!
¨ ^) jif{ pd]/ k'u]sf Psn dlxnf @, ¨ lawjf dlxnf !^!
¨ cf+lzs ckfË !, ¨ k"0f{ czQm ckfË @
#= t]>f] rf}dfl;s lgsf;f k|fKt ^@(@))÷–
¨ blnt h]i7 gful/s &(, ¨ h]i7 gful/s ^(
¨ ^) jif{ k'u]sf Psn dlxnf @, ¨ lawjf dlxnf !^) hgf
¨ cf+lzs ckfË !, ¨ k"0f{ czQm ckfË @
$= lakGg blnt jfn kf]if0f eQf lgsf;f k|fKt $*&^))÷–
klxnf] rf}dfl;s !&^)))÷–
bf]>f] rf}dfl;s !^@)))÷–
t]>f] rf}dfl;s !$(^))÷–



1 comment:

  1. म श्री एडम्स केविन, Aiico बीमा ऋण ऋण कम्पनी को एक प्रतिनिधि हुँ तपाईं व्यापार को लागि व्यक्तिगत ऋण चाहिन्छ? हामी तपाईं रुचि हो भने तुरुन्तै आफ्नो ऋण स्थानान्तरण दस्तावेज संग अगाडी बढन adams.credi@gmail.com यस इमेल मा हामीलाई सम्पर्क, 3% ब्याज दर मा ऋण दिन

    ReplyDelete